Gelir Vergisi Kanunu'nda radikal değişim

24 Nisan 2009 20:55 tsi
TBMM'ne sunulan Gelir Vergisi Kanunu'nda değişiklik öngören tasarı işsizlik tazminatından KOBİ'lere ve hacizlere kadar bir dizi düzenleme getiriyor.

Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı, TBMM Başkanlığına sunuldu.

Tasarıya göre, Gelir Vergisinden muaf tutulan ölüm, sakatlık, hastalık ve işsizlik sebebiyle verilen tazminat ve yardımlara, işe başlatmama tazminatı dahil edilecek.

Asgari geçim indiriminde, ücretlerin vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra, varsa teşvik amaçlı diğer indirim ve istisnalar dikkate alınacak.

Gelir Vergisi matrahının tespitinde, Gelir Vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden yapılan indirim kalemlerine, iktisadi işletmeleri hariç, Türkiye Kızılay Derneğine makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağış ve yardımların tamamı da dahil edilecek. Bu bağışlar, Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirim yapılacak.

Kurumlar Vergisi Kanununda öngörülen değişiklikle, tasfiye edilerek tüzel kişiliği ticaret sicilinden silinen mükelleflerin tasfiye öncesi ve tasfiye dönemlerine ilişkin olarak kesilecek vergi cezaları dahil her türlü vergi tarhiyatı; tasfiye dönemi için tasfiye memurları adına, tasfiye öncesi dönemler için müteselsilen sorumlu olmak üzere kanuni temsilcilerden herhangi biri adına yapılacak.

-KOBİ'LERİN BİRLEŞMESİ-

Tasarıyla Kurumlar Vergisine, KOBİ'lere yönelik düzenlemeyi içeren geçici madde ekleniyor. Buna göre, KOBİ'lerin 31 Aralık 2009 tarihine kadar birleşmeleri halinde, birleşilen kurum tarafından münfesih kurumun birleşme tarihindeki sabit kıymetlerin rayiç bedelle, diğer kıymetlerinin ise Vergi Usul Kanununun değerleme hükümlerine göre değerlemek suretiyle bir bütün halinde devralınması ve bilançosuna kaydedilmesi zorunluluğu getiriliyor.

Birleşme işlemlerinden dolayı kazançların kurumlar vergisinden müstesna olması için, ''Birleşmeden doğan kazançların tamamının birleşme tarihi itibarıyla birleşilen şirketin sermayesine eklenmesi; birleşilen kurumun, münfesih kurumun tahakkuk etmiş ve edecek vergi borçlarını ödeyeceğini ve diğer ödevlerini yerine getireceğini: münfesih kurumun, birleşmenin Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiği tarihten itibaren 30 gün içinde birleşme nedeniyle vereceği kurumlar vergisi beyannamesine ekli bir taahhütnameyle taahhüt etmesi; birleşme sonrasında 3 yıl süreyle aylık ortalama bazda birleşilen kurum ile münfesih kurum tarafından, 1 Nisan 2009 tarihinden önce verilen son aya ilişkin sigorta bildirgelerine göre istihdam edilenlerin toplamından az olmamak üzere aylık istihdam sağlanması'' şartları aranacak.

KOBİ'lerden birleşme nedeniyle infisah eden kurumun, birleşme tarihinde sona eren hesap döneminde elde ettiği kazançları ile birleşilen kurumun birleşme işleminin gerçekleştiği hesap dönemi dahil olmak üzere, 3 hesap döneminde elde ettiği kazançlara, indirimli kurumlar vergisi uygulanacak.

İşletmelerden 2008 yılının Aralık ayında verilen sigorta bildirgesine göre 10 ila 250 işçi çalıştıran ve 2008 hesap döneminin sonu itibariyle yıllık net satışlar toplamı 25 milyon TL'yi geçmeyen veya aktif toplamı 25 milyon TL'den az olanlar, KOBİ sayılacak. Bunların birleşmesi, tam mükellef 2 veya daha fazla KOBİ'nin birleşerek yeni bir anonim şirket oluşturmaları ya da bir veya birkaç KOBİ'nin anonim şirket statüsündeki diğer bir KOBİ'ye devrolunması halinde mümkün olabilecek.

Birleşilen kurumun; indirimli kurumlar vergisi uygulamasının sona erdiği yılı izleyen 3'üncü yılın sonuna kadar tasfiye edilmesi, devir, bölünme, hisse değişimi ve sermaye azaltımı işlemlerine tabi tutulması halinde, birleşmeden dolayı istisna edilen ya da indirimli oran uygulaması nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, gecikme faizi ile birlikte birleşilen kurumdan tahsil edilecek.

-''ZARARLAR, VERGİDEN İNDİRİM KONUSU OLMAYACAK''-

Münfesih kurumdan devralınan amortismana tabi iktisadi kıymetler için, faydalı ömürleri dikkate alınarak münfesih kurumdaki kayıtlı değerleri üzerinden kalan süre için amortisman ayrılabilecek.

Birleşilen kurum tarafından devralınan varlıkların, devir bedelinden düşük bir bedelle satılması durumunda oluşan zararlar, birleşilen kurumun Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılamayacak.

Birleşme suretiyle devralınan taşınmazlar, iştirak hisseleri, kurucu senetleri ve intifa senetleri ile rüçhan haklarının indirimli kurumlar vergisi uygulanan hesap dönemlerinde satışı halinde Kurumlar Vergisinde müstesna uygulanmayacak.

Yapılan birleşmeler, KDV Kanunu bakımından, vergilendirilmeyecek değer kazancı artışı ve bölünme işlemleri gibi değerlendirilecek.

Bakanlar Kurulu, birleşmeden yararlanacak işletmeleri aktif toplamlarına veya vergiye tabi matrahlarına göre farklılaştırmak suretiyle Kurumlar Vergisi oranını yüzde 75'e kadar indirimli uygulatmaya; Maliye Bakanlığı ise uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olacak.

Tasfiye öncesi ve tasfiye dönemlerine ilişkin önceden kesilen vergi cezaları dahil olmak üzere her türlü vergi tarhiyatında; ''Maliye Bakanlığı, mükelleflerin hukuki statülerini, faaliyet gösterdikleri alanları ve tasfiyeye giriş tarihindeki aktif büyüklüklerini dikkate almak suretiyle tasfiye işlemlerine yönelik inceleme yaptırmamaya yetkilidir'' şeklindeki mevcut düzenleme uygulanmayacak.

-KATMA DEĞER VERGİSİ-

Tarım ürünleri lisanslı depoculuk sisteminin KDV uygulaması yönünden vergisel altyapısı oluşturulan tasarıya göre, ürün senetlerinin, senedin temsil ettiği ürünü depodan çekecek olanlara tesliminde, bu işleme ilişkin KDV, lisanslı depo işleticilerince ödenecek.

Lisanslı depo işletmesine teslim edilen tarım ürünleri için, ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar, 31 Aralık 2013 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden müstesna olacak.

Deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında verilen hizmetlerin yanı sıra, ihracat-ithalat ve transit rejim kapsamında işlem gören mallara, liman ve hava meydanı işleticileri tarafından verilen hizmetler ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda vergisiz satış yapılan iş yerlerinin ve bu iş yerlerine ait depo ve ardiye gibi bağımsız birimlerin kiralanması hizmetleri, KDV'den istisna tutulacak.

İhraç malı taşıyan araçların ve soğutucu ünitelerinin standart yakıt deposu için KDV istisnası uygulanarak verilecek motorin miktarını yeniden düzenleyen tasarıya göre, standart depolarda istisna uygulanacak motorin miktarı TIR çekicilerinde 550 litreyi, istiab haddi 15 tona kadar olan (15 ton dahil) kamyon ve tankerlerde 300 litreyi, istiab haddi 15 tonun üzerinde olan kamyon ve tankerlerde ise 400 litreyi aşamayacak. Bu istisna miktarları, araçların frigorifik depoları için ayrıca uygulanacak. Bakanlar Kurulu, istisna uygulanacak bu miktarları, sıfıra kadar indirmeye, iki katına kadar çıkarmaya yetkili olacak. Tasarıyla, söz konusu araçlar için KDV istisnasına paralel, ÖTV istisnası yönünden de düzenleme yapılacak.

Konut yapı kooperatifi üyelerine, konut teslimlerinde uygulanan KDV istisnası kaldırılacak. Ancak bu değişiklik, ''bina inşaat ruhsatı'' düzenlemenin yürürlüğünden sonra alınmış konutların tesliminde geçerli olacak.

Kooperatiflerin konut teslimleri, 2010 yılından itibaren genel KDV rejimine tabi olacak.

-YATIRIMLARA VERGİ KOLAYLIĞI-

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 31 Aralık 2011 tarihine kadar tamamlanmak üzere projelendirilen ve toplam proje bedeli içerisinde en az 200 milyon lira tutarında makine ve teçhizat alımı öngörülen yatırımlarda, yeni makine ve teçhizatın teslim veya ithalinde ödenen KDV, yatırımcı mükellefe 3 aylık dönemler itibarıyla Maliye Bakanlığınca iade edilecek.

İade edilen vergi, yatırımın öngörülen şartları taşımaması halinde, vergi ziyaı cezası uygulanmak suretiyle yatırımcı mükellef adına tarh edilecek.
Haciz bildirileri, alacaklı tahsil daireleri ya da alacaklı amme idaresince, posta yerine elektronik ortamda da yapılabilecek.

Başbakanlık'a yapılan motorlu taşıt teslimi ve kiralanması; KDV, ÖTV dahil her türlü harç ve ücretlerden istisna olacak.

Gelir Vergisi Kanunu ve bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısına göre, Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu çerçevesinde, mudi ile lisanslı depo işletmesi arasında düzenlenen mukavelenameler ve ürün senetleri, damga vergisinden istisna olacak.

Arsalar ile ilgili asgari ölçüde birim değer takdirini yapacak takdir komisyonuna defterdarın, vergi dairesi başkanlığı bulunan yerlerde ise vergi dairesi başkanının görevlendireceği iki memur katılacak.  

Takdir komisyonlarının kurulacağı yerler ve tasarı ile kurulacak komisyonların işleyişi ve takdire ilişkin usul ve esasları belirlemeye, Maliye Bakanlığı yetkili olacak.

Kamu idare ve müesseselerindeki yöneticiler de dahil, bilgi vermekten çekinen birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1000 TL, ikinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 500 TL ve bunlar dışında kalanlar hakkında 250 TL özel usulsüzlük cezası kesilecek.

-ELEKTRONİK ORTAMDA YAPILAN BİLDİRİMLER-

Elektronik ortamda verilme zorunluluğu getirilen bildirim veya formlara ilişkin olarak, süresinden sonra düzeltme amacıyla verilen bildirim ve formların belirlenen sürelerin sonundan itibaren 15 gün içinde verilmesi halinde kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası dörtte bir, takip eden 15 gün içinde verilmesi halinde ise yarı oranında uygulanacak. Beyannamelerini vermeyenlere, hem beyanname vermemekten hem de beyannameleri elektronik ortamda vermemekten dolayı iki kez ceza kesilmeyecek.

Genel bütçeye, il özel idarelerine, belediye ve köylere ait vergi, resim, harç, fon, pay ve benzeri mali yükümler, bunların faiz, zam ve cezaları ile tarifelere ilişkin davalar ve Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasından doğan her türlü davalarda, duruşmasız ise 390 TL, duruşmalı ise 550 TL azami maktu avukatlık ücreti uygulanacak. Bu tutarlar her yıl, Avukatlık Kanununa göre tespit edilen maktu tutarlarda yapılacak artış oranında artırılacak.

Tasarıyla, ''mülkiyetin karinesi olan bu kayıtlara işlenen hacizlerin hukuken geçerli olduğu'' yönündeki Yargıtay içtihatları doğrultusunda düzenleme yapılıyor. Buna göre, Resmi sicile kayıtlı olan menkul malların haczi, sicillerine işlenmek üzere, sicilin tutulduğu daireye tebliğ edilmek suretiyle de yapılacak.

Tahsil dairelerince düzenlenen haciz bildirileri, alacaklı tahsil dairelerince ya da alacaklı amme idaresi vasıtasıyla, posta yerine elektronik ortamda tebliğ edilebilecek ve bu tebligata elektronik ortamda cevap verilebilecek. Elektronik ortamda yapılacak tebliğe ve cevapların elektronik ortamda verilebilmesine ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanlığı belirleyecek.

-ŞANS OYUNLARI-

Tasarı, Şans Oyunları Hasılatından Alınan Vergi, Fon ve Payların Düzenlenmesi Hakkında Kanunda da değişiklik yapıyor.

İlgili kurum ve kuruluşların bir takvim yılı içindeki her türlü yatırım ve işletme giderlerinin toplamı, aynı dönemde elde ettikleri hasılat ve her ne ad altında olursa olsun elde ettikleri diğer gelirler toplamının yüzde 20'sini geçemeyecek. Şans oyunlarının lisans veya işletim hakkının devri halinde, lisans veya işletim hakkını devreden ve devralan kurum ve kuruluşların payları, at yarışları hasılatından yarış müessesesine aktarılan müessese payı ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı emrine açılan özel hesaba aktarılan tutarlar, Spor Toto Teşkilat Başkanlığınca oynatılan şans oyunları hasılatından Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğüne, federasyonlara ve spor kulüplerine aktarılan tutarlar, bu orana dahil olacak.

İlgili kurum ve kuruluşların 31 Mart 2007 tarihi itibarıyla kanuni defter ve belgelerinde yer alan borçlarından, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ödenen kısmı, hesaplanan kamu payından indirilebilecek.

Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanunda yer alan tanımlar arasına, kamu personeli tanımı da eklenecek. Böylece, uygulamada tereddüt oluşturan bu hususa açıklık getiriliyor.

Dünya Bankası gibi bazı uluslararası finans kuruluşlarından temin ettikleri fon veya kredilerle Ar-Ge projelerini destekleyen bazı kurum ve kuruluşlar ile vakıflar tarafından desteklenen Ar-Ge ve yenilik projeleri, teşviklerden yararlanabilecek.

-VERGİ VE HARÇLARDAN MUAF OLMAYACAK-

Türkiye Kızılay Derneği, Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü, Türkiye Yardım Sevenler Derneği ve resmi darülaceze kurumları ile Darüşşafaka Cemiyeti ve Yeşilay Derneğinin iktisadi işletmeleri, vergi ve harçlardan muaf olmayacak.

Bu kanun kapsamındaki faaliyetleri yürütmemeleri şartıyla; iktisadi devlet teşekkülleri, kamu iktisadi kuruluşları ve bunların müesseseleri, bağlı ortaklıkları ve iştirakleri ile Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun yönetimindeki kuruluşların yönetim kurulu başkanlığı, üyeliği, denetçiliği meslekle bağdaşmayan işler kapsamından çıkartılacak.

Hisse senetlerinin, şirketin tescilinden itibaren 2 yılı geçmeden başkalarına devri yasağı, Kurumlar Vergisi Kanununa göre yapılacak bölünmelerde uygulanmayacak.

Başbakanlık merkez teşkilatına yapılan motorlu taşıt teslimi, kiralanması ve bunlara ilişkin işlemler; KDV, ÖTV ve gümrük vergisi dahil her türlü vergi, harç ve ücretlerden istisna olacak.

Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname uyarınca tertip edilen şans oyunlarının lisansının, özel hukuk tüzel kişilerine verilmesi halinde, hak ve yetkinin devredildiği kişinin düzenlemiş olduğu tüm şans oyunlarından dağıtılan ikramiyelerin istisna haddini aşan kısımları üzerinden, veraset ve intikal vergisi kesintisi yapılacak.

Spor Toto Teşkilat Başkanlığınca futbol dışındaki spor dalları üzerine de müşterek bahis düzenlenmeye başlandığından, yapılan değişikliklerle tüm spor dalları üzerine tertiplenen şans oyunlarından kazanılan ikramiyelerin istisna haddini aşan kısımları üzerinden de veraset ve intikal vergisi kesintisi uygulanacak.

Tasarıyla, Emlak Vergisi Kanununda yer alan ''katma'' ibaresi, 'özel'' şeklinde değiştirilerek, bütçe uygulamalarına paralellik sağlanıyor.

Mükelleflerin bir belediye ve bu belediyenin mücavir alan sınırları içinde bulunan arazisinin (arsalar hariç) toplam vergi değerinin 10 bin TL'si, arazi vergisinden müstesna olacak.

-BAĞIŞLAR, KURUM KAZANCINDAN İNDİRİLEBİLECEK-

Tasarıyla Yükseköğretim Kanununda yer alan ''nakdi'' ibaresi kaldırılıyor. Böylece, üniversiteler ve yüksek teknoloji enstitülerine makbuz karşılığında yapılan nakdi bağışların tamamı, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince beyanname üzerinde gösterilmek şartıyla beyan edilen gelir ve kurum kazancından indirilebilecek.

Tasarıyla ayrıca, Elektronik Haberleşme Kanununun yetkilendirmeye ilişkin hükümlerinin 10 Mayısta yürürlüğe girmesi dikkate alınarak, Gider Vergileri Kanununun ''özel iletişim'' başlıklı maddesinde, kurum, hizmet tanımları ve yetkilendirmeye ilişkin gerekli değişiklikler yapılıyor.

aa

Bu haber 892 defa okundu.