Ermenistan'la 'yeni yol haritası'

24 Nisan 2009 08:33 tsi
Türkiye ile Ermenistan'ın, 24 Nisan öncesinde ikili ilişkilerin normalleştirilmesi amacıyla bir yol haritası üzerinde uzlaşmaya vardığının açıklanmasının ardından konuya ilişkin bazı detaylar da ortaya çıkıyor. Bir yetkili, "Aslında yol haritası uygulan

Zaman'ın edindiği bilgilere göre, 'yol haritası'nın üç önemli başlığı bulunuyor. Halen kapalı olan Türkiye-Ermenistan sınırı aşamalı olarak açılacak, iki ülke arasında diplomatik ilişki kurulacak ve bütün sorunlu konular hükümetler arası bir komisyonda ele alınacak. Söz konusu komisyonun altında bir bölüm de, '1915 olayları'na ilişkin çalışma yapacak. Ayrıca, Erivan'ın yol haritası çerçevesinde Türkiye sınırını tanıması ve bunun için Kars Anlaşması'nı kabul etmesi gerekiyor. "SSCB ile imzalanan anlaşmayı, vârisi konumunda bulunan Ermenistan tanımadığını söylemediği sürece tanımış sayılır." yaklaşımı, sorunu çözen bir formül olarak duruyor. Ankara'da, Erivan'ın, Kars Anlaşması'nı tartışmaya açmasına ise ihtimal verilmiyor. Ancak takvime ilişkin bilgi verilmiyor.

KRİTİK KONU: İŞGAL ALTINDAKİ TOPRAKLAR

'Yol haritası'nda bir ay önce mutabakatın sağlandığı ancak Erivan'ın o tarihte buna çok sıcak bakmadığı da konuşuluyor. Ancak açıklamanın, 24 Nisan'ın hemen öncesinde gelmesi, ABD Başkanı Barack Obama'nın yapacağı geleneksel konuşmanın içeriğine ilişkin Ankara'nın endişelerini tümüyle ortadan kaldırdı. 'Yol haritası'nın uygulama sürecinde ortaya çıkacak uluslararası anlaşma hükmündeki metinler, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) onayına sunulacak.

Açıklanan metinde yer almasa da Ermenistan, işgal altında bulunan Yukarı Karabağ dışındaki Azerbaycan topraklarından normalleşme sürecine paralel olarak çekilecek. Ancak Ermenistan basını, "mutabakat metninde ön şart yok" yorumunda bulunuyor. Ankara'nın yaklaşımı ise biraz daha farklı. "Ön şartsız diye de bir ifade yok" yaklaşımı dikkat çekiyor. Olumlu seyreden bir müzakere sürecinde ortak bir metne ön şart konulamayacağından hareket eden Ankara, Azerbaycan yönetimine, Karabağ sorununun uluslararası kamuoyunda hangi konuma getirildiğini hatırlatıyor. Bu çerçevede, Minsk grubunun çalışmalarının hızlanması, ABD yönetiminin konuya ilk kez bu denli sahip çıkması ve son olarak ABD Dışişleri Bakanı Hillary Clinton'un açıklamaları sayılıyor. Bir yetkili, Türkiye-Ermenistan normalleşme sürecinin Karabağ sorununun çözümüne yaptığı katkıya işaret ediyor. Hatırlanacağı gibi ABD Başkanı Barack Obama'nın Ankara ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, konuyu ABD yönetiminin dikkatine getirmişti. Obama'nın Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i telefonla araması da bu çabanın bir sonucu.

Tüm bu gelişmeleri alt alta koyan diplomatik çevreler, Karabağ sorununun çözümünden umutlu olduklarını ortaya koyuyor. Bir yetkili, "Biz Karabağ değil yanındaki Azeri toprakları işgal edildiği için sınırı kapattık. Ermenistan, 7 reyonun 5'inden çekilebileceğini söylemişti. Yeni ortaya çıkan süreçle birlikte Azeri ve Ermeniler, daha gerçekçi biçimde çözüme yanaşırlar." diyor.

Erdoğan: Bakü'ye gidebilirim

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'i telefonla arayarak 'yol haritası'na ilişkin bilgi verdi. Gül, "Ne yapılıyorsa, bunlar Türkiye'nin ve Azerbaycan'ın çıkarı için yapılıyor. Diplomasiye fırsat tanımak lazım." dedi. Bu arada, Başbakan Tayyip Erdoğan, Azerbaycan'a gidebileceğini söyledi. TBMM'de, bir gazetecinin "Azerbaycan'a bir ziyarette bulanacak mısınız?'' sorusuna Erdoğan, "Düşünüyorum. Yarınki konuşmayı bekliyorum. Ondan sonra belirleyeceğim'' cevabını verdi. Öte yandan Aliyev'in bugün Sofya'daki enerji zirvesine katılmayacağı bildirildi. Azerbaycan'ın Ankara Büyükelçisi, "İşgal altındaki 7 reyondan 5'inin boşaltılması halinde sınırın açılmasına karşı değiliz." dedi.

Ermeni yönetiminde Taşnak çatlağı

Ermenistan Dışişleri Bakanlığı da, dün web sayfasına, "ortak açıklama" başlığı altında Türkiye ile ilişkilerin normalleşmesi hususunda uzlaşma sağlandığını duyurdu. Ermeni basını, "konuya yakın kaynaklar"a dayandırdığı haberlerinde, "Ermeni-Türk mutabakatı ön şart içermiyor" dedi. Ermeni uzmanlardan Stepan Grigoryan ise, "Bir yol haritasının imzalanması, Ermenistan'ın Karabağ konusunu Türk-Ermeni ilişkilerinden ayırmayı başardığı anlamına gelir." değerlendirmesinde bulundu. Ermenistan'da koalisyon ortağı aşırı milliyetçi Taşnak Partisi ise ortak açıklamayı kınayarak, "hükümetten çekilme" tehdidinde bulundu. 131 sandalyeli parlamentoda 16 vekili bulunan Taşnak Partisi'nin koalisyondan çekilmesi, hükümetin parlamentodaki desteğini etkilemiyor. 
 

Bu haber 351 defa okundu.