Tedbir paketlerinin Türkiye'ye maliyeti

14 Nisan 2009 15:40 tsi
Krize karşı alınan 36 önlemin, 2008-2010 dönemindeki toplam maliyeti belirlendi. Kriz önlemlerinin yarısını da harcamayla ilgili tedbirler oluşturdu

Krize karşı alınan 36 önlemin, 2008-2010 dönemindeki toplam maliyeti 54 milyar 371 milyon lira olarak belirlendi. Kriz önlemlerinin yarısını da harcamayla ilgili tedbirler oluşturdu.

AA muhabirinin Katılım Öncesi Ekonomik Program verilerinden yaptığı derlemeye göre, küresel finansal krizin Türkiye'yi de etkilemeye başlamasının ardından alınan önlemler, ''gelir önlemleri, harcama önlemleri ve bütçe üzerinde doğrudan veya hemen etkisi olmayan mali önlemler'' olarak nitelendirildi.

Krize dönük olarak 20 gelir, 11 harcama, 6 adet de bütçe üzerinde doğrudan veya hemen etkisi olmayan mali önlem alındı.

Varlık barışı, teşvik sistemi uygulamaları, özel tüketim vergisi (ÖTV), katma değer vergisi (KDV) ve harç indirimleri, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF) kesintisinin düşürülmesi gibi gelir önlemlerinin 2008-2010 dönemindeki mali yükü 14 milyar 22 milyon lira olarak belirlendi. Gelir önlemleriyle en büyük katkı SSK işveren payındaki 5 puanlık indirimle sağlandı. Söz konusu düzenlemenin maliyeti, 3 milyar 358 milyon lirası 2009 yılı, 3 milyar 959 milyon lirası da 2010 yılına ait olmak üzere, 7 milyar 317 milyon lira oldu.

2,5 MİLYAR LİRALIK VERGİ İNDİRİMİ

Katma değer vergisi, özel tüketim vergisi ve tapu harçlarındaki 3 aylık indirimin toplam maliyeti de 2 milyar 736 milyon lira olarak hesaplandı.

Bunun 240 milyon lirasını hisse senedi kazançlarında yerli yatırımcılara uygulanan stopajın sıfıra düşürülmesi, 210 milyon lirasını internetteki ÖTV oranının yüzde 15'ten yüzde 5'e indirilmesi, 600 milyon lirasını motorlu taşıtlardan alınan ÖTV indirimi, 80 milyon lirasını beyaz eşyadaki ÖTV indirimi, 500 milyon lirasını 150 metre karenin üzerindeki konut satışlarındaki KDV indirimi, 200 milyon lirasını yeni işyeri satışlarındaki KDV indirimi, 200 milyon lirasını mobilyadaki KDV indirimi, 75 milyon lirasını bilgi teknoloji ürünlerindeki KDV indirimi, 150 milyon lirasını makine, teçhizat, ekipman alımlarındaki KDV indirimi, 481 milyon lirasını da tapu işlemlerindeki harç indirimi meydana getirdi.

Harcama önlemleri de 27 milyar 576 milyon liralık bir yekün tuttu. Harcama önlemlerindeki en büyük kalemi ise 8 milyar 711 milyon lira ile GAP, diğer altyapı projeleri ve sulama sistemleri için hükümetin 2008-2012 dönemindeki ilave kaynak olarak 19,4 milyar lirayı kullanması oluştururken, ikinci en büyük kalemi de 6 milyar 109 milyon lira ile memur maaşlarında yapılan artışlar oluşturdu. Kısa çalışma ödeneğinin yüzde 50 artırılması ve süresinin de 3 aydan 6 aya yükseltilmesinin maliyeti 1 milyar 529 milyon lira, merkezi hükümetten mahalli idarelere yapılan transferler de 5 milyar 589 milyon liralık bir maliyet ortaya çıkardı.

Bütçe üzerinde doğrudan veya hemen etkisi olmayan mali önlemlerin tahmini yükü ise 12 milyar 773 milyon lira olarak hesaplandı. Bunun 5,1 milyar lirası, ihracat reeskont kredileri limitinin 500 milyon dolardan 1 milyar dolara yükseltilmesiyle oluşurken, söz konusu düzenlemeyi 2 milyar 805 milyon lira ile Küçük ve Orta Ölçekli Sanayiyi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) tarafından ihracatçı küçük ve orta boy işletmelere (KOBİ) sıfır faizli kredi imkanı tanınması, 1,7 milyar lirasını da Hazine Garanti Limiti düzenlemesi, 1,5 milyar lirasını da TOBB ile Halk Bankası arasında yapılan anlaşma ile KOBİ'lere düşük faizli kredi kullandırılması sağladı.

KRİZE KARŞI ÖNLEMLER VE MALİYETİ

Katılım Öncesi Ekonomik Programda, krize karşı alınan mali önlemler ve maliyeti şu şekilde sıralandı:

 

-KRİZE KARŞI ÖNLEMLER VE MALİYETİ-

Katılım Öncesi Ekonomik Programda, krize karşı alınan mali önlemler ve maliyeti şu şekilde sıralandı:

.                                       TAHMİNİ MALİ YÜK
KRİZE KARŞI ÖNLEMLER          ---------------------------------- 
(Milyon TL)                      2008        2009        2010      TOPLAM
----------------------------  -----------  ---------- ----------  --------
GELİR ÖNLEMLERİ
---------------
-Varlık Barışı uygulaması        -500           -           -        -500
-Hisse senetleri kazancında
yerli yatırımcıya stopajın
sıfıra düşürülmesi                 70            80        90         240
-Yeni yatırımlar için irtifak
hakkı tesisi ve taşınan
tekstil işletmelerine vergi
avantajı                            -           451       982       1.433
-49 ildeki teşvik uygulamasının
1 yıl uzatılması                    -         1.100        -        1.100
-İşveren sigorta priminde
5 puanlık indirim                   -         3.358     3.959       7.317
-İnternette ÖTV oranının yüzde
15'den 5'e düşürülmesi              -           100       110         210
-Motorlu taşıtlarda ÖTV indirimi    -           600        -          600
-Beyaz eşyada ÖTV indirimi          -            80        -           80
-Konut satışlarında KDV indirimi    -           500        -          500
-Yeni işyeri satışlarında KDV ind.  -           200        -          200
-Mobilyada KDV indirimi             -           200        -          200
-Bilgi teknoloji ürün. KDV ind.     -            75        -           75
-Makina, teçhizatta KDV indirimi    -           150        -          150
-Genç ve kadın işçilerde sosyal
güvenlik ödem. azaltılması          -           208        176        384
-Özürlü çalışanların işveren
payının Hazinece karşılanması       -            66         84        150
-KKDF kesintisinin yüzde 15'den
yüzde 10'a indirilmesi              -           400        902      1.302
-Hurdaya ayrılan araçların mtv
ve cezalarının terkini              -           100         -         100
-Tapu harçlarının düşürülmesi       -           275         -         275
-Tapu işlem harçlarının sürekli
indirilmesi                         -           100        106        206
Toplam                           7.620       11.085      8.871     27.576
HARCAMA ÖNLEMLERİ
-----------------
-Karayolları yatırımları         2.800           -         -        2.800
-GAP, alt yapı projeleri ve  
sulama sistemleri için 19,4
milyar liralık ilave kaynak      2.300        3.111      3.300      8.711
-Memur maaşlarına yapılan
artışlar                           900        2.519      2.690      6.109
-İşsizlik sigortası ödemelerindeki
yüzde 11'lik artış                  40          172        113        325
-Elektrikte indirimli gece
tarifesinin yaygınlaştırılması       -          646         -         646
-Kısa çalışma ödeneğinin miktarının
ve süresinin artırılması             -        1.300        229      1.529
-DFİF VE KOSGEB için ilave
kaynak sağlanması                    -          150         -         150
-Teşvik Kanunu'nun süresinin 
uzatılması (enerji desteği)          -          375         -         375
-Yeni Teşvik Sistemi                 -          123        219        342
-Merkezi hükümetten mahalli
idarelere yapılan transferlerde
artış                             1.080       2.189      2.320      5.589
-Eximbank'ın sermayesinin
2 milyar liraya yükseltilmesi       500         500         -       1.000
Toplam                            7.620      11.085      8.871     27.576
BÜTÇE ÜZERİNDE DOĞRUDAN VEYA
HEMEN ETKİSİ OLMAYAN MALİ ÖNLEMLER
----------------------------------
-Hazine Garanti Limitinin 1 milyar
dolar artırılması ve bunun ihracatçı
ve KOBİ'lere kullandırılması         -        1.700         -      1.700
-İhracat reeskont kredileri limitinin
1 milyar dolara yükseltilmesi        -        5.100         -      5.100
-KOSGEB tarafından KOBİ'lere sıfır
faizli kredi imkanı                 350         383         -        733
-KOSGEB tarafından ihracatçı
KOBİ'lere sıfır faizli kredi
imkanı                            1.105       1.700         -      2.805
-TOBB ile Halk Bankası arasındaki
anlaşma ile KOBİ'lere yüzde sıfır
faizli kredi imkanı                  -        1.500         -      1.500
-Türkiye Tekstil İşverenleri Sendikası
ve Ziraat Bankası arasındaki protokolle
KOBİ'lere düşük faizli kredi         -          935         -        935
Toplam                             1.455     11.318         -     12.773
GENEL TOPLAM                       8.645     30.446      15.280   54.371
Bütçeye Etki                       7.190     19.128      15.280   41.598
Bütçe Dışı Etki                    1.455     11.318         -     12.773
GSYH İçindeki Pay (yüzde)           0,89       2,90        1,33     5,13

AA

 

Bu haber 645 defa okundu.