Türkiye öyle şey yapar mı?

10 Nisan 2009 14:46 tsi
Bakü hem kızgın hem üzgün. Türk kamuoyu da kaygılı. Fakat çözülecek! iyibilgi Ankara

iyibilgi Ankara

Azerbaycan hem kızgın hem üzgün. Türkiye ile Ermanistan arasındaki yakınlaşmanın, özellikle Dağlık-Karabağ sorunu çözüm yoluna girmeden, sınırların açılmasıyla sonuçlanacağından endişe ediyorlar.

Oysa bilmedikleri şu; bu meselenin çözümüne ilişkin ikna edici bir yaklaşım olmazsa, Türk kamuoyu da üzüntülerine ortak olur! Ve muhtemelen kızgınlıklarına da.

Azerbaycan kamuoyu, Türkiye’nin-kullanılan kelime tam olarak bu-“satmasından” korkuyor. Yani meseleyi sadece diplomatik bir haksızlık olarak görmüyorlar.

Bunun nedeni de açık. İki ülke arasında ya da merhum Haydar Aliyev’in sözleriyle, "aynı halkın iki ülkesi” arasında sadece diplomatik ilişki yok. Kan, dil ve din bağı var. Tarih de cabası.

Haliyle Bakü’yü üzecek bir Türk adımı, Azerbaycan tarafından “satılmak” olarak algılanacak. Bu yüzden şimdiden gösterilen reaksiyonlar, “biz de o zaman yüzümüzü başka yöne çeviririz (Rusya)”e kadar gidiyor.

Peki asıl sorun iletişimsizlik olabilir mi? Çünkü Azeri yönetimi ve basını, “Türkiye bize ne olduğunu anlatmalı” diyor sık sık. Türkiye ise, “gelinen aşamanın ve görüşmelerin Azerbaycanı ilgilendiren tüm boyutlarını aktardık” diyor.

Muhtemelen problem “ilgilendirmeyen noktalar”da olabilir. Ankara’nın ise canı sıkkın. Kendini sıkışmış hissediyor. Bir yandan ABD bir yandan kardeş Azerbaycan’dan gelen baskı, Türkiye’nin dikkatini dağıtmıyor belki ama çok kontrollü hale getiriyor.

Bu da konuyla ilgili tüm tarafların “ne oluyor” merakını çekiyor. Başkan Obama’nın Türkiye ziyareti sırasında İstanbul’da gerçekleşen Medeniyetler toplantısına İlham Aliyev’in katılmaması, bunu açık bir protesto olarak göstermesi aslında kaygılanmak için yeterli.

Çünkü Azeri-Türk ilişkileri, en zorlu geçen 1990’lı yıllarda bile bu türden gerginliklere sahne olmadı.

Peki gelinen nokta ne? ABD’nin 24 İnsan tarihinde Beyaz Saray ağzıyla bir açıklama yaparak sözde “soykırım” kelimesini zikremte veya ABD Kongresi’ne gelecek bir tasarıyı yasalaştırma olasılığı azalmış bulunuyor.

Ama bunun bir karşılılığı da bekleniyor ve Ankara’da bu ABD tarafından alenen söylendi. “Ermenistan’la uzlaşın”.

İyi ama nasıl? Dağlık-Karabağ’da yaşanan Ermeni işgali ortadayken ve Türkiye ilk saatinden itibaren bu işgali tanımamışken nasıl mümkün olacak?

Elbette akla gelen ilk yöntem Ermeniler’in de bu konuda esnek davranması. Oysa Erivan yönetimi görüşmelerde dağlık-karabağ sorunun gündeme getirilmemesi konusunda israr etti.

Başbakan Erdoğan da, “o zaman olmaz” dedi. Dedi ama görüşmelerde şu veya bu şekilde konunun masaya gelmesi kaçınılmaz.

Ankara’dan gelen bilgiler olası anlaşmanın belli bir aşamaya geldiğini, hatta zaman aralığının da aşağı yukarı belirlendiğini gösteriyor. Bir kere 24 Nisan’dan önce açılım yok.

Ama Ekim’den önce de somut, elle tutulur gelişme olacak. Kulisler Azerbaycan’ı rahatlatacak formülün, işgal altındaki 7 (reyon) bölgenin bir kısmından Ermenistan’ın çekilmesini, geri kalan kısmının müzakerelerinin ise ileri bir dönemde görüşülmeye devam edilmesi olduğunu söylüyor.

Türkiye ile Ermenistan arasında resmi ilişki kurulması ve sınırın aşamalı olarak açılması süreci içinde böylesi bir gelişmenin olması, tarafları ne denli rahatlatır ayrı konu ama en azından şimdiki gerginlik azalabilir.

Elbette yazılı bir metin olacak elde ve burada, Karabağ meselesine gönderme yapılacak. Burada kullanılacak mealen “Ermenistan-Türkiye ilişkilerinin iyileşmesi Karabağ’daki gelişmelere de bağlı” ifadesi tansiyonu hayli düşürecek gibi.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,534 defa okundu.