Ve yeni bir kriz daha!

9 Nisan 2009 15:01 tsi
Rasmussen nedeniyle NATO'da yaşadığı gerginlik daha soğumadan Türkiye yeni bir kriz ile karşı karşıya kaldı. Bu kez neden...

Zeynep Gürcanlı / Hürriyet

NATO'da yeni kriz

NATO içinde Türkiye ile ilgili olarak son dönemde hep “Genel Sekreterlik krizini” konuştuk.
Ancak NATO içinde, yine doğrudan Türkiye ile ilgili, çok daha ciddi bir kriz daha yaşanıyor.
Kriz o kadar büyük ki, ABD Başkanı Barack Obama’nın NATO zirve toplantısındaki görüşmelerinde de, Türkiye ziyaretinde de gündeme geldi.

Krizi çıkaran Kıbrıs Rum Yönetimi.
Rumlar, Türkiye kendilerini tanımıyor ve NATO’ya girmelerine izin vermiyor diye, NATO ile Avrupa Birliği arasındaki tüm işbirliğini veto etti.

Bu konu, uluslar arası krizlerde müttefikleri ile birlikte davranmak yerine, tek başına eyleme geçmeyi tercih eden ABD’nin eski Başkanı George W. Bush döneminde büyük sıkıntı çıkarmıyordu.
Ancak Obama, dış politikasının başına “Müttefiklerle iyi ilişkiler ve birlikte hareket etmeyi” koyunca, bu politikanın merkezine de NATO’yu yerleştirince, NATO-AB arasındaki işbirliği büyük önem kazandı.

TÜRKİYE’DEN KARŞI VETO

Rumlar’ın, NATO ile AB arasındaki işbirliğinin esaslarını belirleyen Güvenlik Anlaşmasını veto etmeleri ile, iki kurum arasındaki tüm bilgi akışı durdu.
Türkiye de, Rumlar’la “üyelik dayanışması” içinde davranmayı seçen Avrupa Birliği’ne karşı, AB’nin operasyonlarında NATO imkanlarından yararlanmasının önüne veto koydu.
Savunma bütçesine çok fazla ayırmayan ve “AB bayrağı altında” yapacağı operasyonlarda, özellikle planlama, istihbarat ve lojistik alanlarında NATO imkanlarını kullanmak isteyen Avrupa Birliği, Türkiye’nin bu tutumu karşısında zora girdi.

AFGANİSTAN VE KOSOVA’DA KRİZ

Bu durum, özellikle Afganistan ve Kosova’da, NATO operasyonu dışında, polis kuvvetlerinin eğitimi gibi ayrı projeleri “AB bayrağı altında” yürütmeyi planlayan AB’yi çok ciddi sıkıntıya soktu. Ve Rumlar’ın da kışkırtmasıyla, AB ülkeleri Türkiye’ye baskıya başladı.

ABD ile Avrupa dayanışmasının gündeminin başına koyan ve bunun en önemli unsuru olarak NATO’yu gören Obama’da konuya dahil oldu.
Diplomatik kaynaklara göre, Obama gerek NATO zirvesi, gerekse Türkiye ziyaretinde bu konuyu gündeme getirdi. Ancak Türk yetkililer, Obama’ya “asıl baskının Rum kesimine yapılması gerektiği” mesajını verdiler. Kıbrıs sorunu çözülmeden, Türkiye’nin Rumlar’ı tanımak ya da NATO’ya girişlerine izin vermek niyetinde olmadıklarını ABD Başkanı’na anlattılar.

Şimdilik kriz “uyuyor” gibi. Özellikle Afganistan’da bulunan “geçici bir çözümle”, işler bir şekilde yürütülüyor. Geçici çözüm, Afganistan’da NATO ile AB operasyonları arasındaki iletişimin “alandaki komutanlar” sağlanması. Yani, her iki kurumun Brüksel’deki merkezleri değil, Afganistan’da operasyonlar sürerken ortaya çıkan sıkıntıları aşmak için, bu ülkedeki NATO ve AB komutanları görüşüyorlar.

AB, aynı yöntemi Kosova’da da uygulamak istedi.
Ancak Türkiye, “Afganistan çözümü genelleştirilemez” diyerek, alandaki Komutanların da işbirliğine karşı çıktı.
Kısacası, şimdilik “uyuyor” gibi görünen “NATO’da Rum krizi” her an patlayabilir.
Üstelik bunun çözümü, Rasmussen’in NATO genel Sekreterliği’nin önünü açmak kadar da kolay değil…

Bu haber 974 defa okundu.