G-20 ne için toplandı dersiniz?

Son dönemin parlak sosyologlarından Slovaj Zizek geçtiğimiz yıl İstanbul Bilgi Üniversitesi’ndeki söyleşisinde şöyle bir anekdot aktarmıştı: İtalyan bir ekonomi gazetecisi arkadaşı, bir makalesinde kullandığı “kapitalizm” sözcüğünün yerine “ekonomi” kelimesini tercih etmesi yönünde bir editör uyarısı almış.

Zizek bunu kapitalist iktidarın kendisini nasıl gizleyerek, kılcal damarlarımıza girdiğine kanıt olarak yorumlamıştı. “Sistem kendisinin kapitalizm olduğunu bilmemizi bile istemiyor” demişti.

Şimdi küresel mali kriz için toplanan G-20 zirvesini, Zizek’in bu yorumunu da alıp bir boyut daha katarak analiz edelim...

Önce şunu söyleyelim: Evet Zizek’in dediği gibi, kapitalizm isminin yerine ekonomiyi idame ettirirken kendisini gizliyor, böylece kendisi hakkında sosyal bilinç ve direnç oluşmasını engelliyor. Ama ayrıca bu sayede kendisini “gerçek ekonomi” ile bütünleştirerek kendisi için faydalı olanı toplumsal fayda, kamusal iyi ile eşitliyor.

Yani kapitalizmin insan için, insanın ekonomisi için var olduğu zannını; ekonominin, insanın kapitalizm için yeniden örgütlendiği gerçeğinin yerine geçiriyor...

Bugün toplanan G-20 zirvesi de ekonomi için, insan için değil; kapitalizm için toplanıyor. Orada alınacak önlemler kapitalizmi kurtarmayı hedefliyor...

Fakat İtalyan editörün deneyiminde olduğu gibi, kapitalizmin ideolojik biçimlendirmesi sayesinde bu önlemlerin insanlar için, insanların ekonomisi için alındığı imajı yaratılıyor...

Bu sayede ya kapitalizmin kurtuluşunun insanlığın kurtuluşu olacağını sanıyoruz, ya da o önlemlerin gerçekten de bizler için olduğunu sanıyoruz...

O yüzden de G-20’yi çok önemsiyoruz...

G-20’den insanlığın faydası için çıkacak bir parça iyi karar ise, bizim isyanımızı dindirmeyi hedefleyecek... İsyanımızı dindirecek çünkü o ufak fayda ile yetineceğiz ve yukarıda vurguladığımız imajı pekiştirecek. Sanacağız ki o kararlar bizim iyiliğimizeymiş...

Oysa kapitalizm insanlar için değil; insanlar kapitalizm için bir araç...

Mesela cep telefonu bizim bir iletişim aracımız değil; biz cep telefonu tüketmesi gereken nesneleriz...

Baksanıza kapitalizm kendisini kurtarmak için bize ufak bir iyilik yapmak zorunda... O kadar nesnesiyiz yani bu sistemin...

Biz kapitalizmi ekonomi sandıkça hem onu gerçekten tanımıyor olacağız hem de onun iyiliğine olanları kendimizin iyiliğiyle paralel sanacağız...

Özgürleşmek istiyorsanız, ultra koruma önlemleri ile lüks otellerde toplanan 20 lidere değil; onları protesto eden ve o koruma duvarlarına hapseden, alternatif küreselleşme yanlısı, kapitalizm karşıtı binlerce sivile kulak verin... Çünkü onlar gerçeği ifşa ediyorlar...

iyibilgi.com