Bir garip Amerikan rüyası

2 Nisan 2009 08:19 tsi
Obama'nın başkanlığıyla heyecana kapılan Türkiye'yi sürprizler bekliyor. iyibilgi Washington

Aşağıda yazacaklarımızın aslına bakılırsa Türkiye’de yapılan yerel seçim sonuçlarıyla bir ilgisi yok… Yani AK Parti’nin geçen yerel seçimlere oranla 3 puan kaybetmesi burada bir güç kaybı olarak algılanmadı. Her ne kadar Washington’a gelen kimi Türk gazeteciler katıldıkları toplantılarda “bu Türkiye’nin Erdoğan’a one minute demesidir, artık Türkiye’de onun alternatiflerine bakmalı” şeklinde biraz abartılı ve “wishfull thinking” konuşmalar yapsa da hemen Amerikalı muhatapları tarafından uyarılıyorlar: Erdoğan yüzde 40 aldı. Henüz erken değil mi?

Dolayısıyla Amerikalılar yerel seçimleri AK Parti için henüz bir yenilgi olarak görmüyor, Erdoğan’ın alternatifi olmadığını düşünüyor. Bu yüzden en başta söylediğimiz gibi bundan sonra yazacaklarımızın yerel seçim sonuçlarıyla ilgisi yok… Bu bir yaklaşım farkını ifade ediyor. Obama yönetiminin başa geçmesiyle Türkiye’yi iki türlü olumsuzluk bekliyor.

ABD neden rahatsız?

Birincisi Obama yönetiminin Bush politikalarından farklı bir tarz geliştirse de hegemonik tavrını sürdürmek istemesi… Örneğin Washington’daki uzman ve diplomatların konuşmalarından Beyaz Saray’da Türkiye ile ilgili yaşanan bir rahatsızlığın varlığı anlaşılıyor. O rahatsızlık Türkiye’nin “kendi başına buyruk” politikalarından kaynaklanıyor. Örneğin Amerikan yönetiminin Türkiye’den Ermenistan sınırını açmasıyla ilgili önemli bir beklentisi var ve bunun gerçekleşmesi için bayağı çabalayacak gibi görünüyor. Öte yandan her ne kadar Türkiye’nin komşularıyla sıfır problem stratejisi çerçevesinde Rusya ve İran’la geliştirdiği ilişkileri anlayışla karşıladıklarını ve bunun “batıdan kopmak anlamına gelmediğini” vurgulasalar da satır aralarında Türkiye’nin bu ilişkilerinden rahatsızlıklarını dile getiriyorlar.

Montrö’ye dikkat!

Örneğin Washington’da Türkiye üzerine çalışan önemli isimlerden bir tanesi “Türkiye’nin Rusya ile ilişkisi ABD-Rusya ilişkisinin gelişmesine bağlıdır” diyor. Yani “ilişkilerimiz bozulursa siz de önlem almak zorunda kalabilirsiniz” demeye getiriyor. Bununla da kalınmıyor üstelik… Üzerinde uzun zaman çalışılan raporlarda Türkiye ile Rusya arasında gelişen ilişkilerden kaygıyla bahsediliyor. Bitmedi… Gürcistan savaşı sırasında Türkiye’nin NATO gemilerini Karadeniz’e sokmamasını ABD unutmamışa benziyor. Obama’ya yapılan tavsiyelerden birisi Türkiye ile Montrö şartlarının yeniden konuşulması gerektiği… “Karadeniz’de bundan sonra çıkacak çatışmalarda Montrö’nün kısıtlamalarının üstünde güce ihtiyacımız olabilir. Onların boğazlardan geçmesi gerekir” deniyor.

İran konusu çetrefilli

ABD ile Türkiye’yi karşı karşıya getirebilecek ikinci konunun İran olduğu görülüyor. Her ne kadar Obama yönetimi şu sıralar Avrupa’daki temaslarda olduğu gibi İran’la diyalog yollarını arasa da Tahran’a yönelik ekonomik yaptırımların sıklaştırılmasını istiyor. Beyaz Saray “askeri seçenek gündemden düştüyse ekonomik seçeneği güçlendirelim” tezini işliyor. Türkiye’nin ABD ile İran’ın diyalog kurmasını kolaylaştırabileceğine inanılırken bir yandan da Ankara-Tahran ilişkilerinin gözden geçirilmesi isteniyor. Elbette ekonomik ilişkilerin…. Son zamanlarda İran ve Türkiye’nin PKK’ya karşı güvenlik amaçlı kurduğu diyaloğun da Washington’da dile dolandığını söylemeden geçmeyelim…

“Kim gelse çalışırız”

Türkiye’yi bekleyen bir tehlike de şu: her ne kadar Amerikalılar Erdoğan’ın bir alternatifi olmadığını düşünse, Türkiye’nin demokrasisinin güçlü olmasını istese de, realist yaklaşımın hakim olduğu Washington’da şunu dile getiriyorlar: Türkiye’de kim iktidar olursa onunla çalışırız. Bu önerme şöyle devam ediyor: Türkiye demokrasiden uzaklaşmamalı, demokrasi dışı girişimler olursa ABD sert tepki gösterir. Ancak ilişkiler tamamen kopmaz… Belli bir noktada devam eder… Bu riskli cümlenin aslında ne anlama geldiği önemli… Nelere açık kapı bıraktığı, hatta göz kırptığı da görmezden gelinmemeli…

İyibilgi.com

Bu haber 1,221 defa okundu.