ABD köpürür: Yeni para yeni ittifak!

25 Mart 2009 11:33 tsi
Arkasında ne ola, kim ola? Türkiye de ola mı? iyibilgi Ankara

iyibilgi Ankara

Küresel kriz özellikle büyük ülkeleri sarsıyor. Malum, büyük başın büyük derdi oluyor. Bu yüzden, ekonomik sarsıntının aşılması için yeni öneriler geliştiriliyor.

Kimi akil kimi biraz uçuk. Ama bunların içinde yeni bir tanesi var ki, işi sadece ekonomik gerekleri bağlamıyor. Politik sonuçları olabilecek planlar da içeriyor.

Evvelsi gün Çin, bu tekliflerden bir tanesini, “gelin bu krizi ortak parayla aşalım” önerisiyle sundu. Doların adını hiç zikretmedi ama hedef açık biçimde ABD doları.

Gerekçe?.. Çin, dünyanın dolar domine ekonomisine alternatif bir yol için harekete geçtiğini söyledi ama uzmanlar asıl meselenin, ABD’nin kendi ekonomisini korumaya yönelik adımların ülkelerini etkileyeceğinden çekindiği için Çin’in bunu söylediğini iddia ediyorlar.

Çin’in Merkez Bankası Başkanı Zhou Xiaochuan’ın "IMF yeni bir para birimi oluştursun. Bu para diğer ulusal paritelerden bağımsız çalışsın. Ekonomi ancak bu yolla istikrarlı gidiş sergiler" demesinin arkasında bu kaygıyı görüyorlar.

Rusya, o paraya isim bile koydu...

Çin’in teklif herkesin bir kaşını havaya kaldırdı ama aslında bu öneri pek yeni değil. Çünkü Rusya biraz daha önce yeni para teklifinde bulundu ve adını bile koydu.

Rusya'dan ortak para biriminin “Avras”. Yani bir tek “ya”sı eksik! İşte bu eksik, yeni para tekliflerinin ardında yeni bir siyasi disiplinin düşünüldüğü fikrini ister istemez akla getiriyor.

Biraz açalım; Rusya ve Çin büyük oyuncular olduğundan sesleri daha iyi duyuluyor ama aslında her ikisinden önce bu teklifi yapan başka bir ülke var.

O ülkenin ismi Kazakistan. Hatta “Avras”ın patenti de bu ülkeye, lideri Nursultan Nazarbayev’e ait. Görüldüğü gibi işin rengi değişiyor.

Türkiye’yi işin içine katmak?

Rusya’da bu fikri dillendiren kişi Duma milletvekili Sergey Markov. Markov,  Kazakistan ve Rusya'nın ortak para birimi konusunda görüşmelere başladıklarını söyledi.

Ama aynı sistemin içine Türkiye'yi de dahil etmek istediklerini ekledi! Böylece, yeni para konusunda “adı geçen” ülkeler listesi; Çin-Rusya-Kazakistan-Türkiye olarak genişledi. (Türkiye’nin tavrı ne olur, haberi var mıdır ayrı konu ama onların fikri bu.)

Hatta, bu üç ülke (Markov’a göre Rusya-Türkiye ve Kazakistan) çekirdeği oluşturacak. Doğal olarak bir çekirdek varsa, “etrafı”da olacağından, liste Ruslara göre şöyle olabilir: Beyaz Rusya, Litvanya, Azerbaycan, Türkmenistan, Ermenistan.

Artık bu noktadan sonra iş ekonomik önlemler çizgisinden hayli çıkıyor. Moskova için bu kurgu ABD ve AB’nin karşısında! Açıkça da söylüyorlar; “Avrupa ve ABD'nin kendini korumaya gideceğini söyleyen Sergey Markov, ‘Bize AB lazım değil. Birlik olmalıyız’ diyor. Markov'a göre, ‘145 milyonluk Rusya ve 75 milyonluk Türkiye yeterince büyük bir Pazar’ dedi”.

Dediğimiz gibi adı geçen ülkelerin böyle bir fikre itibar edip etmeyecekleri, heme Türkiye’nin sıcak yaklaşacağı şüpheli. Fakat şunlar da unutulmamalı.

Türkiye ile Rusya ruble üzerinden ticaret yapma konusunda adımlar atılırken Rusya'dan böyle bir teklif gelmesi ilginç. Kaldı ki, İran’ın da kısa süre önce dolardan vazgeçip Euro’ya dönmesi anımsandığında, Tahran’ın da yeni paraya sıcak bakabileceğini gösteriyor.

Çin’in son açıklaması ise bu kurguya katkı mı yoksa kendi düşüncesi mi pek belli değil! Ama şu belli; böylesi bir gelişme ABD ve AB’yi hayli kızdırabilir!

Bu haber 1,971 defa okundu.