Ara taşı: Karzai düşerken...

18 Mart 2009 11:21 tsi
Afganistan’da durum öyle kötü ki, ABD ve İngiltere’nin ‘ılımlı Taliban’a iktidarı bırakabileceği dahi konuşuluyor. Oysa Kabil ‘ara taşı’. Düşerse, bölgeye Rusya ve İran hakim olur. ABD’nin Çin kıskacı da kapanır!

Yeni Başkan Obama’nın göreve gelir gelmez öncelikler listesinin birinci sırasına koyduğu Afganistan iyice sallanıyor. Bu o kadar belli ki, Obama’ya “Orada ne oluyor” diye sorulduğunda hiç çekinmeden “kaybediyoruz” yanıtını veriyor.

Afganistan’da Taliban büyük güç kazanmış durumda ve adım adım ilerliyor. Karzai iktidarı ise sadece bu mesele yüzünden “batmış” durumda değil. Hükümetine yönelik yolsuzluk üzerinden yürütülen muhalefet de gemi azıya almış durumda.

Bu yüzden, ABD’nin “kaybediyoruz” demesi gerçekten anlamlı. Çünkü ABD kaybediyor. Ama bu sadece onların kaybedeceği anlamına gelmiyor. Londra ve Washington, Karzai’nin siyasetinin ömrünü doldurduğunun bilincinde.

Ama sıkıntılar bu kadar değil. Karzai’nin yerine kim gelecek sorusunun yanıtı yok. İş o denli batağa saplanmış durumda ki, kimi uluslararası ilişkiler yorumcularına göre, kurtulmak için “ılımlı Taliban”a yönetimi bile bırakabileceği söyleniyor bu iki ülkenin.

Fakat orada da aynı soru duruyor. Hangi ılımlıya? Şu an Afganistan’da 70 bin yabancı asker bulunuyor ve bir 17 bin daha (Irak’tan çekilerek) eklenecek. Belki Avrupa’dan da mutevazı katkılar olacak.

Bu da ABD’nin henüz pes etmediğini gösteriyor. Pes etmesi de mümkün değil. Çünkü böylesi bir durum Afganistan’ın Bush iktidarının ilk zamanlarına, sekiz yıl öncesine dönülmesi demek.

Aradan geçen zamanda Afganistan’da istenen olmadı. Bush iktidarı demokratik bir ülke yaratmak bir yana, ülkede anlamlı bir refah da sağlayamadı. 11 Eylül’den sonra ABD ilk vuruşu bu ülkeye yaparken, Pentagon vurulacak hedef bile bulamamıştı. (Atılan füzelerin değeri çoğu zaman hedeften pahalı oluyordu)

Şimdi de ülkedeki fakirlik ve altyapı zayıflığı farklı durumda değil. Birleşmiş Milletler temsilcisi olarak ülkede görev yapan Hikmet Çetin, dönüşünde ülkedeki uyuşturucu sorunu hakkında şunları söylemişti; “Uyuşturucu üretmeyin dediğimiz Afganlılar, ‘peki bırakalım, o zaman nereden ekmek bulacağımızı söyleyin’ diyorlardı. Ve bizim vereceğimiz bir yanıt yoktu.”

Yerel denklemler böyle ama büyük resim daha karışık. ABD-İngiltere’nin Afganistan’dan vazgeçmesi durumunda, bölgesel hatta küresel denge bozulabilir. Kabil bir ara taşı.

Böylesi bir senaryoda bölgedeki etkinlik İran ve Rusya’nın eline geçiyor. Resime biraz daha uzaklaştırıldığında ise, ABD’nin Çin’i çevrelemeye çalışan coğrafyası da zora giriyor.

Peki Türkiye’nin bu süreçteki rolü ne? Asker gönderme sair konuları bir kenara bıraktığımızda, Obama’nın Türkiye ziyaretinde bu konu da gündeme gelecek.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,112 defa okundu.