Namlunun ucunda Peşmerge var

14 Mart 2009 09:42 tsi
2003 yılında ABD tarafından işgal edilen ülke, Amerikan ordusu 2011’de çekilmeye hazırlanırken yeni bir savaşın eşiğine geliyor. Bağdat hükümeti Peşmerge ordusuna karşı ‘umut’ operasyonuna hazırlanıyor. Kuzey Irak’ı ‘himayesi

Amerikan birlikleri 21 Mart’ta Irak’ın güneyindeki Umr Kasr limanına ayak bastığında Kuzey Irak’ta bağımsızlık fikri yeniden tartışmaya açılmıştı. Çok değil, bundan üç yıl önce Kuzey Irak yönetimi batılı gazetelere verdiği reklamlarda bölgelerini “çamurun içinde açan gül” olarak niteliyordu. Şüphesiz bu Irak’ın bombalı saldırılar ve çatışmalarla sarsılan istikrarının dünya gündemine damgasını vurduğu günler için geçerli akçeydi. Ancak savaşın yıl dönümü olan 20 Mart’ın yaklaştığı şu günlerde konjonktür artık tam tersi yönde gelişiyor.

ABD ordusunun Irak’ta yaşadığı başarısızlık, tek kutuplu dünyanın merkezinde patlayan ekonomik kriz, Washington’un eriyen küresel gücü ve Beyaz Saray’da değişen yönetim… ABD Başkanı Barack Obama göreve geldiği ilk günlerde Amerikan ordusunun Irak’tan çekileceği, geriye 50 bin kişilik bir birliğin bırakılacağını belirtti.

Aslına bakılırsa ABD’nin Irak’tan çekileceği bölge dinamiklerini ve küresel gelişmeleri doğru okuyanlar için üç yıl öncesinde bile sürpriz değildi. Zira iyibilgi.com o günlerde yayınladığı analiz ve yorumlarda bu öngörünün altını sık sık çizmişti. Geç de olsa bu gerçeğin farkına varan Kuzey Irak yönetimi anayasal güvencelerle enerji kaynaklarıyla göz dolduran Kerkük başta olmak üzere Kuzey Irak’taki hakimiyetini resmileştirmek istedi. Irak anayasasına istediği kimi maddeleri koydurmayı başarsa da Kerkük’ün statüsü konusu henüz netliğe kavuşmuş değil. Üstelik ABD ülkeden çekilmeye hazırlanırken Kuzey Irak yönetimi bu kez Bağdat hükümetinin baskısıyla yüz yüze kaldı.

2006 yılından bu yana görece istikrarlaşan ve geçtiğimiz aylarda yaptığı seçimlerle rüştünü ispat eden Bağdat yönetiminde seçimlerin sonucunda Iraklı Sünni Araplar tekrar siyaset sahnesine dönerek güç gösterisi yaparken Şiiler de etkinliğini perçinledi. Ülke yönetiminde giderek yalnızlaşan Kuzey Iraklı Kürtler bir yandan bugüne kadar elde ettikleri ayrıcalıkları korumaya çalışırken bir yandan da ABD’nin dışında kendilerine arka çıkacak bir güç aramaya başladı. Türkiye’de çokça tartışıldığı gibi, Türkiye Kuzey Irak’ın sadece siyasi anlamda değil ekonomik ve kültürel anlamda da bundan sonraki hamisi olacak gibi görünüyor. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün hafta başında İran’a yaptığı ziyarette dile getirdiği “Kürt sorununda önemli açılımlar bekleyin” şeklindeki sözleri şüphesiz Obama’nın ziyareti öncesinde sadece iç siyasete değil, Kuzey Irak’a yönelik de imalar taşıyor. Bu tabloya bakıldığında Stratejist Mahir Kaynak’ın “Kuzey Irak ikinci yavru vatan olacak” şeklindeki öngörüsü gerçekleşeceğe benziyor.

Ancak ülkeden gelen haberler, henüz istikrara kavuşan ülkeyi yeni bir çatışmanın beklediğini gözler önüne seriyor. Basına yansıyan bilgilere göre, Irak Savunma Bakanlığı ordusuna Musul’daki Peşmergelere karşı ‘umut operasyonu’ gerçekleştirmesi için emir yayınladı. Bölgesel Kürt Yönetimi Peşmerge Bakanlığı, lrak Savunma Bakanlığı'nın orduya gönderdiği, "Musul çevresindeki peşmergelere karşı 'umut' operasyonu için hazırlık yapılsın" talimatına karşı direnme hazırlığında. Peşmerge Bakanlığı Sözcüsü Cabbar Yaver, Bölgesel Kürt Yönetimi'nin denetiminde olan hiç bir bölgenin askeri operasyonlarla kontrol edilemeyeceğini söyledi. 2003'den beri Musul'a bağlı Şehan, Şengar gibi bölgelerin güvenliğini sağlayan peşmerge güçlerinin lrak hükümeti ve ABD ordusunun bilgisi ve talebi üzerine buralarda bulunduklarını belirten Yaver, "Askeri operasyonlarla Bölgesel Kürt Yönetimi'nin denetiminde olan hiç bir bölge kontrol altına alınamaz” dedi.

Daha önce Kuzey Irak’ta petrol çıkartılmasıyla ilgili burun buruna gelen yerel yönetim ile merkezi hükümetin geri dönülmeyecek bir noktaya yaklaştığı belli oluyor. Bağdat’ın bu adımı atmak için seçimlerin sonuçlarını beklemesi anlamlı bulunuyor. Zira Kürt siyasetçilerin seçimlerde istedikleri başarıyı elde edememelerinin Bağdat’ı bu karar öncesinde rahatlattığı belirtiliyor.

Peşmergelerle Irak ordusunun bir çatışmaya girip girmeyeceği şu an için soru işareti. Ancak Obama’nın ve Türkiye başta olmak üzere bölge ülkelerinin, ülkede zorlukla kurulan istikrarın bozulmasına göz yumması beklenmiyor. Öte yandan Bağdat’la geçtiğimiz yıl yaptığı stratejik ortaklık anlaşmasıyla bir ilke imza atan ve Irak’ın en önemli müttefiki haline gelen Türkiye’nin Kuzey Irak’a yönelik açılımları da bilindiğinden Ankara’nın devreye girebileceği ve Barzani başta olmak üzere Kürt siyasetçileri uyarabileceği belirtiliyor. Çünkü yaşanan gerginlikten çıkış stratejisinin Kuzey Irak’tan geçtiği, Kürt siyasetçilerin merkezi hükümetin isteklerine saygı duyması gerektiği belirtiliyor.

iyibilgi.com

Bu haber 1,083 defa okundu.