İşte küresel krizin haritası!

11 Mart 2009 13:06 tsi
G-20 ülkeleri ekonomilerini nasıl ayakta tutmaya çalışıyor?

Arjantin
Güney Amerika'nın en büyük ekonomilerinden Arjantin, global kriz öncesinde de bazı ekonomik zorluklar yaşıyordu. Arjantin, 23 milyar dolarlık özel emeklilik fonunu kasımda devletleştirdi. Ülkede 40 milyon kişinin dörtte biri emeklilik fonlarından faydalanıyor. Primleri kamuya geçen vatandaşların sosyal güvenlik sisteminden eşit şekilde faydalanacağı belirtilirken, Moody's Arjantin'in fonlama seçeneklerinin azalması nedeniyle 2010'da borçlarını ödeyemez duruma düşme riski ile karşı karşıya olduğunu açıkladı. 

Avustralya
1991'deki resesyondan bu yana devamlı bir ekonomik büyüme gösteren Avustralya ekonomisi, 2008'in ortalarında başlayan global krizde zorluklar yaşıyor. Madencilik şirketleri sermaye giderlerini kısmaya, işçi sayısını azalmaya ve projeleri rafa kaldırmaya başladı. Kısa süre önce Başbakan Kevin Rudd, krizin etkilerini azaltmak için 26.5 milyar dolarlık teşvik paketi hazırladıklarını açıkladı. Güçlü bir çalışma etiği olmasıyla ün kazanan Rudd'un lakabı ise 7/24.

Brezilya
Latin Amerika'nın en büyük ekonomisi Brezilya, dünyanın en büyük ihracatçı ülkelerinden biri. Fakat, talebin azalmasıyla emtia fiyatlarındaki hızlı düşüş, ülke ekonomisinde keskin düşüşlere neden oldu. Borsa ciddi kayıplar yaşarken, yabancı yatırımcıların ellerindeki hisselleri satarak çıkması da olumsuz etkiledi. Brezilya yönetimi son günlerde ABD'nin paketindeki Buy American maddesini tartışıyor. Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva, ABD'nin ve diğer gelişmiş ülkelerin korumacılığa dönmesine karşı. 

Kanada
Kanada ekonomisinin durumu ABD ekonomisiyle fazlasıyla ilintili. ABD'de otomobil endüstrisinin durumu Ottawa'daki fabrikaları da olumsuz etkiliyor. Kanada ABD yönetiminin pek çok taktiğini kopya ediyor, ABD gibi faizleri indiriyor, paket açıklıyor. Kanada'nın bankacılık ve konut piyasası mortgage krizinden ABD'de olduğu kadar kötü değil. Başbakan Stephen Harper, şubatta 32 milyar dolarlık vergi indirimleri ve kamu yatırımları gibi ekonomiyi canlandıracak maddeler içeren paket açıklad.  

Çin
Çin, Almanya'yı geçerek dünyanın üçüncü büyük ekonomisi oldu ancak ülkenin hem dahili hem harici ciddi soruları var. Dünyadaki talebe bağlı olarak Çin'in ihracatı ciddi bir darbe aldı, fabrikaların kapanması ile birlikte milyonlarca kişi işsiz kaldı ve kırsal kesimdeki köylerine geri döndü. Kasımda 600 milyar dolarlık bir teşvik paketi açıklayan Çin, bu durumun huzurluğu ateşlemesinden endişe ediliyor. Ancak, Devlet Başkanı Wen Jiabao,  fabrikaların kapanmasının yenilerinin açılması fırsatı yarabileceğini belirterek, "Nerede tehlike varsa, orada fırsat vardır" diyor.

Fransa
Diğer G-20 ülkelerine benzemeyen Fransa, ekonomiyi canlandırmak için ilk adım olarak aralıkta 26 milyar avroluk paket açıkladı. Fransa, resesyona girdiğini açıklamıyor ama beklentilere göre bu 2009 içinde olacak. Nitekim, Fransa'nın dış ticaret açığı 2008'de 55.7 milyar avro ile rekor düzeye ulaştı. Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy, yerel otomobil endüstrisine de finansal destek sağlayacağını açıklayarak kamuoyunun memnuniyetini kazandı. Ancak, bu durum korumacılık yaptığı gerekçesi ile diğer AB’de kızgınlık yarattı. 

Almanya
Avrupa'nın en büyük ekonomisi Almanya'da resesyon kaygıları güçlenince 23 milyar avroluk bir paket kabul edildi. Ekonomisi ihracata dayalı Almanya’yı dünyadaki talep daralması olumsuz etkiledi. Şubatta 50 milyar dolarlık bir teşvik paketi daha kabul eden Almanya'nın Devlet Başkanı Angela Merkel, "Almanya'nın güçlü olmasına yönelik prensipler üzerine çalışıyoruz" dedi. 

Hindistan
Şüphe götürmez şekilde krizden en fazla etkilenen ülkelerden biri olan Hindistan'da 2008'in son çeyreğine ait rakamlar ekonominin beklenenin çok altında büyüdüğünü gösterdi. Ekonomiyi canlandırmak için aralık ayında 4.1 milyar dolarlık teşvik paketi açıklayan Hindistan, 16 nisanda yapılacak genel seçimlere hazırlanıyor. 

Endonezya
Son yıllarda globalleşmenin önemli ekonomik avantajlar getirdiği Endonezya'de ekonomi 2008'de yüzde 6.1 büyüdü. Büyümesindeki en büyük faktör, büyük uluslararası kuruluşların ülkedeki üretimleri. Ancak, batını ülkelerin geçen yılın sonlarına doğru üretimlerini kısmasıyla birlikte Endonezya'nın ihracatında geçen yılın son çeyreğinde keskin bir düşüş yaşandı. Devlet Başkanı Susilo Bambang Yudhoyono, 6 milyar dolarlık vergi teşviki getireceğini açıklamıştı. Ancak, ülkenin dış borçlarının 151.7 milyar dolara ulaşması, yönetimin en büyük derdi. 

Suudi Arabistan
Suudi Krallığı, G-20 ülkeleri arasında OPEC üyesi olan tek ülke. Global kriz, petrol fiyatlarındaki düşüşün yanında petrol ve enerjiye olan talebi de azaltınca, petrodolar zengini ülke de krizden nasibini aldı. Sonuç olarak IMF, Suudi Arabistan ve komşularının 2008'de mali fazlasının milli gelirin yüzde 22.8'ine düşeceğini, 2009'da ise ülkenin milli gelirinin yüzde 3.1'i kadar mali açık vereceğini açıkladı.

İtalya
Avro Bölgesi'nin üçüncü büyük ekonomisi İtalya, resesyona ilk giren ülke oldu. Birbirini izleyen üç çeyrek boyunca büyüme rakamları olumsuz gelen İtalya'da 80 milyar avroluk acil önlem paketi onaylandı. Paket, fakir ailelerin vergi ödemelerine erteleme, kamu yatırımları ve mortgage yardımlarını içeriyordu. 

Japonya
2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en kötü ekonomik krizle yüz yüze olan dünyanın ikinci büyük ekonomisi Japonya, aralıkta ekonomiyi desteklemek için 255 milyar dolarlık paket açıklamıştı. Paket, ekonomideki gerilemeden etkilenen işçilere ve konut alanlara vergi indiriminin yanı sıra piyasalara fon enjeksiyon ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesini içeriyordu. Ocakta ihracat yüzde 45.7 düşerek son 10 yılın en düşük seviyesine gelmişti. Başbakan Taro Aso'nun paketi açıklamış olmasına rağmen partisinde artık rağbet görmediği belirtiliyor.

Meksika
Ekonomisi ABD ekonomisi ile içiçe olan Meksika'da firmalar, Wall Street aksırsa yoğun bakıma ihtiyaç duyuyor. ABD'den gelen talebin düşmesiyle kırılgan bir hale gelen Meksika'da Devlet Başkanı Felipe Calderon, sıkıntıdaki sektörlere 150 milyon dolar aktarma ve binlerce kişinin istihdamını koruma sözü verdi. 25 maddelik kurtarma planı kapsamında petrol fiyatları donduruldu, işsizlere verilen hakların da artırılacağı söz verildi.

Rusya
Kriz öncesinde petrol fiyatlarındaki yükselişin desteği, Rusya'da serveti zirveye taşırken, oligarklar da dünyanın en fazla sükse yapan zenginleri haline dönüşmüştü. Fakat son krizle birlikte düşüşe geçen petrol fiyatı zinciri tersine çevirdi. Şimdi 2009 bütçesinde ülkenin açık vermesi bekleniyor. Borsası dibe vuran, kontrolün kaybolduğu rubleyi desteklemek için milyarlarca dolar harcayanr Rusya'da en zengin 10 oligarkın serveti 75.9 milyar dolar eridi. Son gelen bilgiler oligarkların ülkede geri kalan servetlerine bile el konulabileceği yönünde.

Güney Afrika
Kıtanın en büyük ekonomisi ve G-20'nin tek Afrikalı üyesi olan Güney Afrika da global resesyondan darbe yiyenlerden. Son 10 yılda ilk defa geçen üç ayda daralan Güney Afrika’nın aynen Brezilya gibi en büyük korkusu krizin, zengin ülkelerde korumacılığı artırması. Böyle bir gelişmenin ülkenin ekonomik izolasyonunu daha da artıracağı düşünülüyor. Ayrıca ülke 22 nisanda seçime gidiyor.

Güney Kore
Hükümet, bölgedeki diğer komşuları gibi 1997-1998'de bütün dünyayı sarsan ve bölgeyi yokluğa iten krizin tekrarından çok korkuyor. Global resesyonun etkisiyle ülke 2008'in son çeyreğinde bir yıl öncesine göre yüzde 3.4 daraldı. Devlet Başkanı Lee Myung, ülkenin ekonomik acil duruma geçtiğini açıkladı. Ekonomiyi canlandırmak için 10.9 milyar dolar değerinde kurtarma paketi açıklayan hükümet, bu çerçevede 11 trilyon won'luk kamu projesi ve 3 trilyon won'luk vergi indirimi için start verdi.

İngiltere
IMF İngiltere'nin 2009'da en fazla daralacak gelişmiş ülke olacağını tahmin ediyor. Ülkenin yüzde 2.8 küçülmesi bekleniyor. İngiltere Merkez Bankası, faiz oranlarını düşürerek talep yaratmak suretiyle ekonomiyi yeniden canlandırmaya çalışıyor. En son yapılan faiz indirimi de bu amacı taşıyor.

ABD
Kriz aslında mortgage piyasalarındaki çöküş nedeniyle önce ABD'de başladı. Fed, ard ardına yaptığı faiz indirimleriyle faizleri neredeyse sıfır seviyesine yaklaştırdı. Fed'in bu faiz indirimlerindeki en önemli amacı başına büyük bela olan kredi piyasasındaki donmayı çözmekti. Bu aşamada ortaya çıkan güven bunalımını aşmak içinse ABD hazinesi bankaların mortgage kaynaklı kötü aktiflerini tasfiye etmek için devletin özel sektörle işbirliği yapacağı açıkladı. Krizin göbeğinde yeni başkanını da seçen ABD'de çiçeği burnunda başkan Barack Obama, ilk iş olarak 787 milyar dolar değerindeki ekonomik kurtarma pakedinin altına imza attı. Fakat bu da ülkedeki sorunları çözmeye tek başına yetmedi. Çünkü kriz derinleşmiş ve ABD'De işsizlik oranı 1992'den bu yana en yüksek seviyesine ulaşmıştı.

Türkiye
AB üyelik görüşmelerini canlandırma çabasında olan Türkiye, global krize karşı dayanıklılığı ve krize gelişmekte olan bir ülke değil gelişmiş bir ülke gibi tepki verdiği övüncüyle meşgul. Geçtiğimiz üç ayda Merkez Bankası, he ne kadar hala global ortalamalara göre yüksek olsa da, faizleri yüzde 3.75 düşürerek yüzde 13 seviyesine indirdi. Gelin görün ki sanayi üretiminin aralıkta yüzde 19 düştüğü 2008'de TL dolar karşısında yüzde 25 değer yitirdi. Ocak ayında IMF ile kredi görüşmeleri bazı anlaşmazlıklar sonucu askıya alındı.

Taraf

Bu haber 428 defa okundu.