Ahmet Aris: Alışveriş merkezleri sağır ediyor!

Bir alışveriş merkezinde iki çocuğun talihsiz kazalar sonucu hayatını kaybetmesi tartışılırken, yine aynı alış veriş merkezinde 10 yaşındaki bir çocuğun hırsızlık yaptığı gerekçesiyle tekme tokat dövülmesi infial yarattı.

İnfial yarattı yaratmasına ancak ne yazık ki tartışma doğru yöne kaymadı. İyibilgi’nin geçtiğimiz hafta vurguladığı gibi “Tüketim mabetleri alışveriş merkezlerinde kredi kartıyla sınıflandırılıyor, bir suçluymuşuz gibi aranıyor, hatta çocuklarımızı dövdürüyoruz.” Ancak her halde işin bu yönünü kaçırdık. Yaşanan tatsızlıklardan sonra “neden gidiyoruz”u sormadık.

Şimdi sorgulama vakti: "Alışveriş merkezleri sağlığımızı nasıl etkiliyor? Ses ve alışveriş arasında nasıl bir ilişki var? Acaba daha önce Almanya dahil kimi ülkelerde yapıldığı gibi bilinçaltımıza verilen seslerle alışverişe yönlendiriliyor muyuz? Eğer böyle değilse, alışveriş merkezlerindeki akustik sağlığımızı nasıl etkiliyor?

Bu soruların yanıtını Galatasaray İletişim Teknoloji Müzik Akademisi’nden ses mühendisi Ahmet Aris ile birlikte aradık.

O söylenenler komplo değil!

Ahmet Aris’e göre kimilerine “komplo” olarak gelen “insan bilincinin sesle yönlendirilebileceği” iddiası hiç de yabana atılacak cinsten değil. Hatta bu bir iddia değil. uzman konuğumuza göre, bu bilimsel bir gerçek. Daha önce “bilinçaltına verilen seslerle yapılan yönlendirmelerin” birçok kez denendiğini belirten uzman konuğumuz, insan sağlığına zararlı olduğu için yasaklandığını söylüyor.

Aris’e hemen şunu soruyoruz: Siz böyle bir olayla hiç karşılaştınız mı? Aris’in verdiği yanıt açık: Hayır, ancak bilimsel literatür yapılan bu tür girişimlerle dolu.

Yoğun gürültü sağır ediyor

Peki, bir ses mühendisi olarak Aris, alışveriş merkezlerine girdiğinde ne hissediyor. Uzman gözünden aktaralım: “Alışveriş merkezlerine gittiğimde yoğun gürültü ve akustik dikkatimi çekiyor. Bu yerlerin özellikle yemek kısımlarında insan sağlığını tehdit edecek kadar gürültü var. Yoğun gürültü çok uzun süre kaldığınızda insanı kaosa sürükleyebiliyor. Müzik yayını ve gürültü belirli bir desibelde kalmalı. Dış alan için insan sağlığını tehdit etmeyecek boyut 85’tir. Yatak odanızda bu 65 olur. Eğer 85 desibel gürültü olan bir yerde çalışıyorsanız, 8 saat dinlenmelisiniz. Dahası böyle bir yerde çalışıyorsanız, ileriki yıllarda sağlık sorunlarınız sağırlığa kadar gider.”

Aris’in bu sözleri tüyler ürpertici. Hemen soruyoruz: Hiç ölçtünüz mü? Alışveriş merkezlerinde gürültü ortalama kaç desibel? Diğer bir deyişle sormak istediğimiz şu: o merkezlerde çalışanların sağlığı tehdit altında mı? Aris “Hiç ölçmedik” diye yanıtlıyor.

Peki, bir uzman gözüyle gürültünün oranını soruyoruz. “Tam olarak bir şey söyleyemem, ancak olması gerekenden çok yüksek” diye yanıtlıyor.

Hala gidecek miyiz?

Aslında Aris’in söyledikleri oldukça açık: Alışveriş merkezlerinde uzun süre kalanlar gürültü tehdidi altında ve bu sağlıklarını uzun dönemde ciddi bir şekilde etkiliyor. Aris, “alışveriş merkezlerinde uzun süre kalanlardan” “orada çalışanları” kastediyor. Ancak biz de şunu sormak istiyoruz: insanlarımız hafta sonlarının tamamını o merkezlerde geçirmiyor mu? Özellikle belli bir yaşın üstündeki çocuklar ve gençler, kimi zaman okuldan kaçarak, saatlerini bu merkezlerde harcamıyor mu? Ahmet Aris çok haklı olarak “oradaki çalışanlar tehlike altında” diyor. Gelin bu tehlikeyi dikkate alalım ve şu soruyu soralım: Alışveriş merkezlerine hala gidiyor musunuz?