Bir tahliye öyküsü: MANAS!

Üzerinden neredeyse bir ay geçti. Fazla da önemsenmedi başka ülkelerde. Oysa Kırgızistan Devlet Başkanı Kurmanbek Bakiyev’in Şubat’ın hemen başında verdiği bu karar, ‘dünyanın kalbi’nde başka bir savaşın yaşandığını anlatıyordu.

Kurmanbek bu kararını açıkladığında, daha kuzeyde, Moskova’da “Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü” ve “Avrasya Ekonomik Topluluğu” toplantıları yapılıyordu.

Bakiyev, “çıksınlar” dediğinde, Kırgizistan-Manas’ta bulunan ABD üssü şok geçirdi. Tabii o şokun dalgaları, büyüye büyüye okyanusu geçti ve Washington’u vurdu.

Gerçi bu tür bir tatsızlığın olacağını hiç bilmiyor değillerdi ama “aleniyet” karşısında hayli şaşırdılar.

Bakiyev’in ağzından çıkan emir daha havadayken, Kırgız hükümeti 4 Şubat’ta tahliye kararını parlamentoya sevk etti. ABD’nin bölgedeki en önemli ayaklarından biri kötürüm kaldı.

ABD başına geleceği hissediyor demiştik. İşte bu farkındalık yüzünden Washington önce Kırgizistan’a bakmadı. Sesi değil sahibini aradı. Bu yüzden ilk müdehaleyi Rusya’da yapmayı denedi.

Zaten “kapatıla!” kararı da Moskova’da açıklanmıştı ve bu da zaten yeterince manidardı. Konuşan Kırgizastan kadar Rusya’ydı. Bu tahliye emri ABD’yi epey rahatsız etti çünkü, bir kaç yıl önce kapatılan Hanabad Üssü’nden sonra burası elindeki son kaleydi. Ve şimdi o da düşüyordu.

Bir askeri üssün kapatılması teknik boyuttan da irdelenebilir ama bu örnekte durum daha ölçekliydi. Mesaj açıktı; “İstenmiyorsun artık, arkanı dön ve çık”!

Rusya, “burasının” kendi alanı olduğunu işaretliyordu. Manas üssü ABD açısından ne ifade ediyordu? Elbette siyasi bir sembolü de vardı Kırgizastan’da dalgalanan ABD bayrağının ama, yeni ABD hükümetinin belki 1 numaralı konusu olan Afganistan ve Pakistan için hayati önemdeydi.

Amerika kısa süre sonra bu üslerden adı geçen bölgelere takviye yapacaktı. Haliyle bu önemli yol da tıkandı ve by-pass da çok kolay görünmüyor. Dahası tali bir yol bölgede aransa bile artık Rusya’nın tavrı anlaşılmış bulunuyor. “Burada ABD askeri istemiyoruz”!

Manas’ın kaybı ABD’ye ne getirdi veya götürdü? Manas adı pek az duyulsa da gerçekten önemli bir ABD üssü. Burada sadece Afganistan-Pakistan denklemine lojistik sağlanmıyor.

Aynı zamanda, Rusya, Çin ve istihbarat konularında da işlev görüyor. Bu nedenle önce iki yıllık başlayan “kira kontratı” 8 yıla değin uzatılmıştı.

www.iyibilgi.com