Devler sistemi masaya yatıracak

6 Mart 2009 15:48 tsi
Krize karşı çözümü her ülkenin kendisinin yaratması görüşü hakim olsa da, nisan ayında Londra’da biraraya gelecek G-20 ülkeleri birlikte hareket etmenin yollarını arayacak, ‘korumacılıktan vazgeçin’ vurgusu yapacak

Dünyanın bu kadar çok işbirliğine ihtiyaç duyduğu bir dönem daha olmadı.

Her ne kadar ülkelerin kendi mali sorunlarını kendilerinin çözmesi hakim görüş olarak ortaya çıksa da, Londra’da 2 nisanda yapılacak G-20 zirvesinde biraraya gelecek hükümet ve devlet başkanları, birlikte hareket edebilmenin yollarını arayacak.

Zirvenin ana gündem maddelerini uluslararası finans piyasalarının kontrolü, bankacılık sisteminin daha iyi düzenlenmesi ve denetlenmesi, korumacılıktan vazgeçilmesi, uluslararası kuruluşlarda reform, erken uyarı sistemi kurulması ve IMF’in daha fazla güçlendirilmesi oluşturacak.

G-20 toplantısında en fazla öne çıkaracak konu korumacılık olacak.

Ülkelerin korumacılık eğilimine girmemesi yönünde uyarı yapan OECD, krizde serbest rekabet yerine korumacılığın ekonomiyi daha da kötüleştireceğini, ülkelerin vergileri düşürerek, altyapı ve eğitim harcamalarını artırması gerektiğine dikkat çekti.

Korumacılık konusunda taviz vermeyen ülkelerin başında Fransa ve Almanya var. AB liderleri kısa süre önce Orta ve Doğu Avrupalı üye ülkelere yardım paketi önerisini reddetti.

Paket özellikle Almanya’nın muhalefetiyle karşılaştı. AB ülkeleri, toplu kurtarma planı yerine her ülkenin kendi çözümünü kendisinin bulması benimsedi.

Almanya ve Fransa, daha küresel bir düzenleme yapılmasını isterken, G-20’nin bu konuda anlaşamaması ve her ülkenin kendi çözümünü kendisinin yaratması halinde korumacılığın meşru hale gelebileceği yönünde de endişeler var.

O nedenle korumacılığa karşı çıkan ülkelerden bu geçiş döneminde, uygulanabilir öneriler bekleniyor.

EKONOMİST Süleyman Yaşar

Dünya ekonomisi Obama’nın planını esas alan düzenlemelere gidecek. Bunlar dar gelirlilerden başlayarak kamu harcamalarının artırılması, talebin yükseltilmesi ve bağımsız kuruluşların güçlendirilmesini içerecek.

Ülkeler hem içerde hem de küresel düzeyde, kurumları yeniden düzenleyecek. Bu kuruluşun IMF olması yönünde görüşler yoğunlaşıyor ama, bağımsız yeni bir organizasyon da oluşturulabilir.

Finans kuruluşlarının bağımsız hareketlerinin önüne geçilmesi ve bunların kontrol altına alınması da yine bir gündem maddesi olacak.

Öte yandan kara para, kayıt dışının kontrolünün ele alınması ve terörün finansmanının önlenmesi konuşulacak.

Sermaye ve para piyasalarının eskisi gibi kontrolsüz bırakılmaması, kayıt altına alınması gündemde, bununla ilgili kararlar aldındı, ilk uygulamaları başlayacak. Bu zirvede ele alınacak konulardan biri de, korumacılık tedbirlerinin kaldırılması olacak.

Zengin ülkelerin korumacılığı devam ettirmesi halinde fakirler zenginlere ihracat yapamayacak, bu da daralmanın daha da sürmesine neden olabilir, krizden çıkışı zorlaştırabilir.

Gelişmiş ülkeler gümrük ve kotaları yüksek tuttuğu sürece fakirlik artacak.

 

Bahçeşehir Üniversitesi AB Bölüm Başkanı Dr. Cengiz Aktar

Tüm dünyada kendi başının çaresine bakma eğiliminin çekiciliğine rağmen birlikte hareket etme ihtiyacı öne çıkıyor.

Çünkü ekonomi artık küresel. Aynı şekilde korumacılık da çekici geliyor ama bu mümkün değil. Hangi mal yerli, hangisi yabancı bunu bugün ayırt etmek çok zor artık.

Bundan sonra artık sosyal devlete dönüş olacak. Ağırlıklı olarak Almanya ve Fransa’nın benimsediği ve son 15 yıldır itilip kakılan sosyal güvenlik devletine geri dönüş olduğu aşikar.

Mesela, ABD’de açıklanan paketin son derece önemli bir sağlık ayağı var. Yıllardır ABD’de böyle bir şey olmamıştı. G-20 gayri resmi bir toplantı olmakla beraber, koordinasyon ve birlikte nasıl hareket edebiliriz toplantısı.

Kimse bu krizle tek başına mücadele edemez. Bu arada, özellikle Türkiye’de unutulan bir nokta var ki, o da çevre meselesi. Çevre hassasiyeti hem krizden çıkış hem de kriz sonrası için bir gösterge.

Obama, krizden çıkışla ilgili geçen hafta yaptığı konuşmanın önemli bir bölümünde yeşil yakalılardan ve yeşil enerjiden bahsetti.

Bu artık kaynakları har vurup harman savurma, enerjiyi bol bol kullanma devrinin bittiğini ve artık çevreyi kirleten kalkınma modeline karşı insana ve çevreye hassas bir paradigmaya doğru gidildiğini gösteriyor.

 

EKONOMİST Prof. Dr. Mehmet Altan

Fransa ve Almanya, kapitalizmde büyük bir reforma gidilmesini istiyor. Bu ABD tarafından ne kadar duyuluyor? Bugün geldiğimiz noktada artık kapitalizm şekil değiştiriyor.

İngiltere, Almanya ve Fransa’da farklı olarak günlük sıkıntıları çözecek güncel tedbirler peşinde. AB içinde görüş farklılıkları var.

Almanya ve Fransa gibi ülkeler zor durumdaki Doğu Avrupalı ülkeleri kurtarmaya yanaşmadı çünkü bunun serbest-leşmeyi yok ettiğini düşünüyorlar.

Bu tedbirlerin yerine kapitalizmin yenilenmesinin gündeme alınması gerektiğini söylüyorlar. Korumacılığa ve rekabetin dışına çıkmaya karşılar. Kapitalizmde yapısal dönüşüm ve kurumsallaşma talep ediyorlar.

Obama’nın bu kadar derin bir karar alacak esnekliği yok. G-20 zirvesinden bunlar çıkacak mı? Zor görünüyor. Ama kapitalizmde reform G-20’nin ana başlığı olacak. Tabi bununla ilgili uslüp farklılıkları da olacak.

Taraf

Bu haber 507 defa okundu.