İsrail-Filistin mi? Tamamdır!

25 Şubat 2009 15:22 tsi
Bin yıllık duvar yıkılır mı? Yok o değil, İsrail-Filistin arasındaki. Yıkılacak. Kangren olmuş sorun bitecek. İnanmadınız mı? Tarih de verelim o zaman. Bu iktidar döneminde! iyibilgi Ankara

Yine yanlış anlaşılmasın. İsrail’in yeni iktidarı döneminde. Bir çok kişinin bu türden bir kehaneti en kibar deyişle “temenni” sayıp üzerinde durmaması normal.

Ancak bu tam bir kehanet değil. Mesele İsrail’le ya da Filistinle de ilgili değil. Bir oyunun oyuncuları büyüdükçe, tarafları küçülür. Burada da böyle oluyor. Küresel efendiler öyle istiyor. Doğru makul gerekçeleri de var.

Önce tarih meselesini çözelim sonra büyük resme bağlayalım. İsrail Cumhurbaşkanı Simon Peres dün bir açıklama yaptı. Bu önemli görülmedi ama hem İsrail iç politikasına hem de dengeleri yeniden kuracaklara önemli bir mesajdı.

Peres; “Filistinlilerle görüşmelerin yeni meclis döneminde tamamlanması gerekiyor. Arap liderleri bana Filistinlilerle barışın İsrail’in tüm komşularıyla bölgesel bir barış olarak tanınacağını söyledi. Görüşmeler anlaşma olana kadar devam etmeli”.

Özenle okunası bu açıklama, 10 Şubat’da yapılan İsrail seçimlerinin ardından oluşan yeni parlamentoda yapıldı. Böylece yeni hükümete ilk ve öncelikli görevi gösterildi.

Aynı zamanda barışın ne zaman geleceğinin işaretini de verdi. Yeni İsrail parlamentosunun süresi dolana kadar. Mini paragrafta başka detaylar da var. Bunlardan biri de, İsrail-Filistin barışının aslında “bölge barışı ve İsrail’in dertlerinin bitişi” anlamına geldiği.

Burada bir de gizli özne var. Bu anlaşmayı kim yapacak? Yeni İsrail hükümetinin Başbakanı, büyük olasılıkla Binyamin Netanyahu. Yani İsrail’de şahin politikalarıyla temayüz etmiş bir siyasetçi?

Resmin küçük ama asal parçası bu. Çünkü Netanyahu’nun seçilmesine neden olan gelişmelerden biri, Gazze saldırısıydı. Operasyon yüzünden güvenlik kaygısı zaten yüksek olan İsrail halkı, daha keskin politikalar üreten partilere kaydı.

Bunların içinde Likud en fazla yükselen parti oldu. Zaten seçim öncesi başta iyibilgi olmak üzere meseleyi daha detaylı gören analizlerin söylediği de, aslında ABD’nin de bunu istediğiydi!

ABD’den anlaşılması gereken de Barack Obama ve ekibi. Böylece yeni ABD yönetimi ile yeni İsrail yönetimi uyumlu hale geldi.

Peki ABD’nin sorunun çözümüne bakışı ne? Bunu en iyi yansıtan, Başkan Obama’nın atadığı Ortadoğu özel temsilcisi George Mitchell’in uzun zamandır yazıp çizdikleri.

İsrail bir kısım topraklarını-yeni yerleşim yerleri kastediliyor-vermeli, Filistin tarafı da eksiksiz bir ateşkes ve barış sürecine imza atmalı.

Peki ya Araplar? Buradan anlaşılması gereken de, önce Mısır ardından Suudi Arabistan. Kahire’nin bu süreçte başat rol oynayacağı ve ABD’nin tarifiyle “en büyük Arap ülkesi olarak” arabulucuk yapacağı kesin.

S. Arabistan da, 2002 yılında ortaya attığı barış planı ile-İsrail 1967 sınırlarına çekilmesini öngören, tabii gerekli yerleri düzeltilerek-bu sürece eklemlenmesi. Riyad’ın Sunni Araplar üzerindeki etkisi de bu mânada görülmeli.

İşin başından beri içinde olan Türkiye? Peres’in açıklaması ile aynı zamanlarda Başbakan konuyu seçim gezisi dönüşünde uçakta değerlendiriyordu; “Hamas İsrail’i tanımalı. İsrail de Filistin’i tanımalı. Netanyahu’ya sorun bunu kabul eder mi?”

Ama bu cümlelerden önce, belki de Başbakan Erdoğan’ın İsrail seçimlerine gönderme yaparak zikrettiği, “Davos yerini buldu” cümlesini anımsamak gerekebilir.

Peki bundan sonraki ilk hamle ne? İlk hamle Mart ayı başında Kahire’de atılacak. Hem küçük hem büyük resmin tüm aktörleri burada olacak.

Bu haber 1,448 defa okundu.