Gözaltına alınan çocuğa kelepçe takılmayacak

0 0 0000 00:00 tsi
Çocuk Koruma Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik Resmi Gazete'de yayımlanarak, yürürlüğe girdi.

Yönetmelik, korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocukların korunması, haklarının ve esenliklerinin güvence altına alınması ile Çocuk Koruma Kanunu'nun uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenliyor.

Yönetmelikte, “çocuk: daha erken yaşta ergin olsa bile 18 yaşını doldurmamış kişi”, “korunma ihtiyacı olan çocuk: bedensel, zihinsel, ahlaki, sosyal ve duygusal gelişimi ile kişisel güvenliği tehlikede olan ihmal veya istismar edilen ya da suç mağduru çocuk” olarak tanımlandı.

Yönetmeliğe göre, suça sürüklenen çocuk hakkındaki soruşturma çocuk bürosunda görevli Cumhuriyet savcısı tarafından bizzat yapılacak. Gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, soruşturma çocuk bürosunda görevli olmayan Cumhuriyet savcıları tarafından da yerine getirilebilecek.

SOSYAL ÇALIŞMA GÖREVLİSİ EŞLİĞİNDE İFADE

Suça sürüklenen çocuğun ifadesinin alınması veya çocuk hakkındaki diğer işlemler sırasında, çocuğun yanında sosyal çalışma görevlisi bulundurulabilecek.

Mağdur çocuğun tanık olarak dinlenmesinde, yemin hariç, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun (CMK) tanıklığa ilişkin hükümleri uygulanacak.

İşlenen suçun etkisiyle psikolojisi bozulmuş mağdur çocuk, bu suça ilişkin soruşturmada tanık olarak bir defa dinlenebilecek. Mağdur çocuğun tanık olarak dinlenmesi sırasında psikoloji, psikiyatri, tıp veya eğitim alanında uzman bir kişi bulundurulacak.

Cumhuriyet savcısı, soruşturmayı yürütürken aynı zamanda tedbir kararı alınabilmesi için korunma ihtiyacı olan çocuğu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna (SHÇEK) bildirmekle yükümlü olacak. SHÇEK gerekli incelemeyi derhal yapacak.

KELEPÇE TAKILMAYACAK

Gözaltına alınan çocuklar kolluğun çocuk biriminde tutulacak. Çocuk biriminin bulunmadığı yerlerde çocuklar belirtilen konulara uygun olarak yetişkinlerden ayrı yerde tutulacak.

Çocukların yetişkinlerle birlikte suç işlemesi halinde adli kolluk tarafından çocuklar hakkında ayrı evrak düzenlenecek, soruşturma ve kovuşturma ayrı yürütülecek.

Çocuklara zincir, kelepçe ve benzeri aletler takılmayacak. Ancak; zorunlu hallerde çocuğun kaçmasını , kendisinin veya başkalarının hayat veya beden bütünlükleri bakımından doğabilecek tehlikeleri önlemek için kolluk tarafından gerekli önlem alınabilecek.

Suça sürüklenen çocuklar hakkında soruşturma veya kovuşturma evrelerinde adli kontrol tedbiri olarak CMK'da sayılanlar ile “belirlenen çevre sınırları dışına çıkmamak, belirlenen bazı yerlere gidememek veya ancak bazı yerlere gidebilmek, belirlenen kişi ve kuruluşlarla ilişki kurmamak” gibi tedbirlere karar verilebilecek.

TUTUKLAMA YASAĞI

Adli kontrol tedbirlerinden sonuç alınamaması, sonuç alınamayacağının anlaşılması veya tedbirlere uyulmaması durumunda suça sürüklenen çocuk hakkında yetkili yargı merci tarafından tutuklama kararı verilebilecek.

Yönetmeliğe göre, 15 yaşını doldurmamış çocuklar hakkında üst sınırı 5 yılı aşmayan hapis cezasını gerektiren fiillerden dolayı tutuklama kararı verilemeyecek.

Çocukların duruşmaları kapalı yapılacak, hüküm de kapalı duruşmada açıklanacak. Kovuşturma sırasında 18 yaşını doldurmuş çocuklar hakkında yargılama açık yapılacak, hüküm de açık tefhim edilecek.

CUMHURİYET SAVCILIKLARINDA ÇOCUK BÜROSU

Cumhuriyet savcılıklarında bir çocuk bürosu kurulacak ve yeterli sayıda Cumhuriyet savcısı ve diğer personel görevlendirilecek.

Savcılık Çocuk Bürosu, suça sürüklenen çocuklar hakkında soruşturma işlemlerini yürütecek, çocuklar hakkında tedbir alınması gereken durumlarda gecikmeksizin tedbir alınmasını sağlayacak, çocukların ihtiyaç duydukları destek hizmetlerini sağlamak üzere diğer kurumlarla işbirliği içinde çalışacak.

Kolluğun çocuk birimi, korunma ihtiyacı olan veya suça sürüklenen çocuklar hakkında işleme başlandığında durumu, derhal çocuğun veli veya vasisine ya da çocuğun bakımını üstlenen kimseye, baroya ve Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumuna, çocuk resmi veya özel bir kurumda kalıyorsa ayrıca kurum temsilcisine bildirecek. Ancak, çocuğu suça azmettirdiğinden veya istismar ettiğinden şüphelenilen yakınlarına bilgi verilmeyecek.

Çocuğun yararı aksini gerektirmediği takdirde kollukta bulunduğu süre içerisinde yanında yakınlarından birinin devamlı bulunmasına imkan sağlanacak.

AİLEYE TESLİMİ

Kolluğun çocuk birimi, suça sürüklenen çocuğun aileye teslimini gerektiren hallerde, çocuğun teslim edileceği veli, vasi, kanuni temsilci veya bakımını üstlenen kimseleri bulamadığında veya bunların çocuğu suça azmettirdiğinden veya istismar ettiğinden şüphelenildiğinde bu kişilere teslim etmeyecek. Cumhuriyet savcısının talimatını alarak SHÇEK'e teslim edecek.

Kolluk görevlisi, teslim ettiği çocuğun veli, vasi, kanuni temsilcisi veya bakımını üstlenen kimselerin çocuğa yeterli rehberliği sunmadığı veya çocuğu yeterince gözetemediği konularda bilgi edinmesi halinde durumu SHÇEK'e derhal bildirilecek.

SHÇEK'E TESLİM

Korunma ihtiyacı içinde olan çocuğun bulunduğunun bildirimi, tespiti veya hakkında acil korunma kararı almak için beklemenin çocuğun yararına aykırı olacağını gösteren nedenlerin varlığı, çocuğun teslim edileceği veli, vasi, kanuni temsilcisi veya bakımını üstlenen kimselerin sosyal, ekonomik ve kültürel durumu ile yörenin örf ve adetleri dikkate alınarak, çocuğun yaşama, gelişme, korunma ve katılım hakları ile yarar ve esenliğinin tehlikeye düşebileceğinin tespiti halinde, kolluğun çocuk birimi, durumun gerektirdiği önlemleri önlemleri almak suretiyle çocuğun güvenliğini sağlayacak ve mümkün olan en kısa sürede SHÇEK'e teslim edecek.

SHÇEK, kolluk tarafından getirilen çocukların derhal teslim alınabilmesi için gerekli önlemleri alacak. Kolluğun çocuk birimi, suç mağduru, korunma ihtiyacı içinde olan çocuklar hakkında SHÇEK'e teslim işlemini Cumhuriyet savcısının talimatı doğrultusunda yapacak.

SOSYAL ÇALIŞMA GÖREVLİLERİ

Yönetmelik, sosyal çalışma görevlilerinin atanmaları ve çalışma esaslarını da düzenliyor. Buna göre, her mahkemeye en az birer ve iş durumuna göre yeterli sayıda psikolojik danışmanlık ve rehberlik, psikoloji, sosyal hizmet alanlarında en az lisans düzeyinde eğitim veren kurumlardan mezun sosyal çalışma görevlisi Adalet Bakanlığı tarafından atanacak.
Sosyal inceleme raporları, öncelikle mahkemelere atanan bu görevliler tarafından düzenlenecek.

Sosyal çalışma görevlisi, görevlendirildiği çocukla, gereksinimi doğrultusunda yeterli süre ve sayıda görüşecek. Görüşmeye başlamadan önce çocuğu görüşmenin amacı, hakları ve yükümlülükleri, görüşmenin sonuçları hakkında bilgilendirecek. Görevli, çocuğa psiko-sosyal destek sağlamak üzere gerekli rehberliği yapmak ve çocuğun örselenmemesi için gerekli önlemleri almakla yükümlü olacak.

Sosyal inceleme raporlarında çocuğun, doğumundan itibaren geçirdiği gelişim aşamalarına, fiziksel, zihinsel, duygusal, sosyal ve moral gelişim özelliklerine, ailesinin, toplumsal, ekonomik ve kültürel durumuna, aile bireyleri arasındaki ilişkiye, okul ve iş ortamı ile boş zamanlarını değerlendirdiği çevreye, içinde bulunduğu hukuki durum ve adli mercilerin müdahalelerini gerektiren olaylara, inceleme sırasında uzmanlar tarafından tespit edilen davranışlarına yer verilecek. Raporda ayrıca, çocuğun suçluluğuna, topluma uyumsuzluğuna veya korunmaya muhtaç olmasına neden olan etkenler hakkında bilgiler, çocuk ve ailesine uygulanacak psikiyatrik tedavi hakkında öneriler de yer alabilecek.

DENETİM ALTINA ALMA KARARI

Mahkeme veya çocuk hakimi tarafından denetim altına alma kararı verilebilecek hallerde, çocuğun yetiştirilme şekli, kişisel özellikleri, yaşadığı çevre, bulunduğu ortam ve onun suça yönelmesine etkin davranışlar araştırılacak.

Suç tarihinde 12 yaşını bitirmiş suça sürüklenen çocuklar hakkında koruyucu ve destekleyici tedbir kararı ile birlikte çocuğun denetim altına alınmasına karar verilmesi halinde, denetimli serbestlik ve yardım merkezi şube müdürlüğü veya bürosu tarafından bir denetim görevlisi görevlendirilecek.

Denetim görevlisi, çocuğun eğitim, aile, kurum, iş ve sosyal çevreye uyumunu sağlamak üzere onu destekleyecek, yardımcı olacak, gerektiğinde önerilerde bulunacak, çocuğa eğitim, iş, destek alabileceği kurumlar, hakları ve haklarını kullanma konularında rehberlik edecek. Çocuğun gelişimi hakkında, üçer aylık sürelerle Cumhuriyet savcısı veya mahkemeye rapor verecek. Çocuğun yakınları denetim görevlisinin yetkilerine müdahale edemeyecek.

Hakkında kamu davasının açılması ertelenen çocuğun, denetim altına karar verilmesi halinde çocuğa ilişkin mahkeme kararı Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilecek.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilen ancak bir yükümlülük belirlenmeyen ve denetim altına alınmasına da karar verilmeyen çocuklarla ilgili kararlar, Adli Sicil İstatistik Genel Müdürlüğüne gönderilecek. Çocuğa uygulanacak denetimin yönetimi, denetim görevlisince, sosyal incelemeyi yapan uzman veya mahkeme nezdindeki sosyal çalışma görevlisi ile birlikte görevlendirmeyi takip eden 10 gün içinde hazırlanacak bir planla belirlenecek.

Hürriyet
 

 

Bu haber 469 defa okundu.