Yeni model: Türkiye'nin rolü ne olacak

17 Şubat 2009 12:30 tsi
Ortadoğu'da uygalanacak yeni modelin ana hatları belli oldu. Mahir Kaynak yazdı...

Mahir Kaynak / Star

Türkiye-İsrail ilişkileri

İsrail ile ilişkilerimizi bu ülkenin Gazze’de yaptıklarına karşı sergilediğimiz tavır ve buna İsrail’in gösterdiği tepkiyle açıklamak kolay ama gerçekçi olmayan ve yüzeysel bir analizdir.

İsrail’in bölgedeki rolü ve bu role bağlı olarak yapacakları ABD ile ilişkileri tarafından belirlenir. Ne ülkemizin ne de başka bir bölgesel gücün İsrail’in ortadan kalkmasında ya da maruz kalabileceği tehlikelerden korunmasında etkili olacağı söylenemez. Öyleyse ilk yapılacak şey ABD’nin İsrail’e karşı nasıl bir tavır sergileyeceğini belirlemek olacaktır.

İdeolojik planda ABD ile İsrail Obama’nın seçilmesiyle farklılaşmıştır. ABD ırk ve din konusunda tutucu olmadığını gösterirken İsrail seçimleri bununla taban tabana zıt bir görünüm sergilemektedir. Bu nedenle ABD’nin İsrail’in tutucu politikalarını desteklemesi beklenmemelidir.

ABD’nin yeni başkanı Yahudi lobisinin desteğine muhtaç görünmemektedir. Üstelik yaşanan ekonomik kriz küresel sermayenin gücünü önemli ölçüde zayıflatmış ve bunların siyasi etkinliğini neredeyse sıfırlamıştır. Yahudilerin etkin olduğu söylenen finans kesimi devletin desteğine muhtaçtır ve bu destek siyasi kriterler gözönünde tutularak sağlanabilir. Yani ABD yönetimi sermayenin şantajına maruz kalmayacaktır.

Ortadoğu’daki yeni dengenin ne Arap İsrail ne de İsrail Filistin zıtlaşması temelinde kurulmayacağı anlaşılmaktadır. Yeni model ABD’nin İslam dünyasıyla ilişkilerinin düzelmesi ve bu konuda bölgesel bir gücün aracı olması esasına dayanacak gibi görünüyor. Bölgede etkinliğini artırmak isteyen Avrupa ülkeleri ve Uzakdoğu’nun yükselen güçlerine karşı bir savunma kalkanı oluşturulmaya çalışılıyor. Bölgede geçmişte etkin olan İngiltere ve Fransa’nın politikalarının bir AB politikası olmak yerine kendi ülkelerinin politikası olduğu gözleniyor.

Türkiye ile İsrail arasında gözlenen gerginliğin bu tabloyla uyumlu olduğu gözleniyor. İslam dünyasındaki Yahudi aleyhtarlığı kısa zamanda bertaraf edilemeyeceği için Türkiye’nin bu duyguya uygun bir konum sergilemesi gerekiyor. Bölge halkında Türkiye’ye yönelik olumlu duygular oynayacağımız rolün etkinliğini artırıyor. Yani gerginlik çıkar farklılaşmasının bir sonucu olmasa bile, halkların duygularındaki etkileri açısından, anlamsız değil.

Türkiye en uygun olan tavrı sergiliyor. Herhangi bir ırka yönelik bir düşmanlığa dönüştürmeden uygulanan politikalara karşı olduğunu söylüyor. Eğer karşıtlığını ırk faklılığına dayandırsaydı yani Yahudi düşmanlığı yapsaydı bu başka ırklara karşı tavır almasına ve onların reaksiyon göstermesine yol açardı ve bölgede bütünlük yerine parçalanma gözlenirdi.

İsrail seçimleri, kimsenin uğraşmasına gerek bırakmayacak biçimde, ülkelerini çevresinden soyutluyor. Dış desteğin giderek azalacağı anlaşılıyor. Bizim yapacağımız onları kaderiyle baş başa bırakmak ve bir ırk savunucusu ya da düşmanı olmadığımızı göstermek olmalıdır. Yani halklarla her zaman dost olmak, yönetimlerle gerektiğinde çatışmak ilkesi uygulanmalıdır.

Bu haber 1,145 defa okundu.