Melaminli Çin sütü Türkiye’de mi?

17 Şubat 2009 11:01 tsi
53 bin Çinli çocuk içine melamin karışan veya katılan süt yüzünden hastalandı, böbrek sistemleri iflas etti. Çin’den süt tozu alan ülkemizdeki gıda şirketleri de zor durumda.

Aylin Öney Tan’ın yazısı:

Çin halkı şu günlerde en mutlu günlerini yaşıyor. Yeni yıla büyük kutlamalarla girdiler. Fabrikalarda canlı robot gibi çalışan milyonlarca Çinli işçinin tek tatili yılbaşı. Kentlere göç etmiş milyonlarca genç Çinli, ömürlerini tarlada ırgat gibi çalışarak geçirmiş anne babalarını bir tek bu tatilde görebiliyor. Yılbaşı kutlamaları iki hafta sürüyor. Gelecek hafta, aynı zamanda sevgililer günü olan fener bayramı ile bitecek. Bu durum, Çin kültürünü ve inanç sistemini benimseyen diğer Asya ülkelerinde de geçerli. Kore, Tayvan da Çin gibi dünyanın üretimini üstlenmiş ülkelerin tüm nüfusu şu günlerde bayram havasında. Fener bayramıyla tekrar üretime dönülecek.

Yeni girilen öküz yılı emeğin ve üretimin simgesi. Tarladaki bereket öküzün yükünü çektiği emek sayesinde elde ediliyor. Çin astrolojisine inanan Çinli için emek dolu, umutlu ve mutlu bir yıl olması bekleniyor.

Çin mutfağında süt ve süt ürünlerinin yeri yok. Moğol ve Uygur mutfağında süt ürünleri kullanılıyorsa da Çinli için süt uzak bir konu. Gene de insanoğlu her yerde bir. Çinli bebekler de süt içiyor. Küreselleşen Çin mutfak dünyasında dondurma, yoğurt gibi ürünlerin yanı sıra bebek mamasından, bisküviye kadar içinde süt tozu kullanılan binlerce ürün yer alıyor. Ancak geçen yıl Çin bir süt kriziyle sarsıldı. Tam 53 bin Çinli çocuk içine melamin karışan veya katılan süt yüzünden hastalandı, böbrek sistemleri iflas etti. Raflar ışık hızıyla boşaltıldı ancak kriz durmadı, büyüdü. Önemli gıda zincirlerinden Sanlu grubu melaminli ürün sattığını itiraf etti, Starbuck’s Sanlu’dan süt ve süt tozu alımını durdurdu. Önde gelen birçok yiyecek üretim ve dağıtım şirketinin ürünlerinde melamin tespit edildi. Hasta çocukların anneleri babaları ellerinde doktor faturaları ile şirketlerin kapılarına dayandı. Tutuklamalar ve mahkemeler çığ gibi arttı. Üstelik bu ilk kriz değildi. Sadece bir yıl ö nce yedi yıl boyunca Gıda Güvenliği Genel Müdürü olarak görev yapan Zheng Xiaoyu suçlu bulunarak idam edilmişti.
Suçlanma nedeni 6,5 milyon Yuan rüşvet alarak sahte yiyecek ve ilaç üretimine göz yummasıydı. Sahte süt tozuyla beslenen 13 bebek beslenme yetersizliği nedeniyle ölmüştü.

İşte bu kadar dramatik ve trajik yaşanan Çin’deki süt krizi şimdi Türkiye’yi de vuruyor.
Çin’de dönen çarklar Türk üreticisini öğütüyor. Türkiye’de süt üreticileri zor durumda. Süt üreticilerin en önemli alıcısı olan süt ürünü üreticileri yoğurt, dondurma gibi ürünleri için halis süt kullanmak yerine Çin’den ucuza aldıkları süt tozunu kullanmayı tercih ediyor. Kriz yüzünden Çin, süt tozunu satacak yer arıyor, zira birçok ülke tüketicisini koruyor ve Çin’den süt tozu alımına izin vermiyor. Çin haliyle fiyat kırmak ve Türkiye gibi denetimsiz veya anlayamadığımız başka bir denetim sisteminin içinde olan ülkeleri hedef almak durumunda. Bu bağlamda tarım dünyasında değerli yazıları ile bilinen Ali Ekber Yıldırım’a kulak vermek gerek. Tüm masraflar ve yem fiyatları sürekli tırmanıştayken çiğ süt fiyatı iki yıldır yerinde sayıyor, hatta aşağıya çekiliyor. Son yıllarda Batı’nın etkisiyle, baskısıyla büyük ölçekte endüstriyel süt hayvancılığı desteklendi, mevcut işletmeler büyütüldü, sektörle ilgisi olmayan pek çok yatırımcı cazip teşviklerle süt hayvancılığına yöneldi. Küçük üreticinin, işletmecinin beli büküldü. Şimdi ise sektör tümüyle yüzüstü bırakıldı, büyük üretici de zor durumda kaldı. Nedense şüpheli süt tozu birilerine bir nedenle daha cazip geldi.

Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yermiş. Acaba Çin’in ağzını yakan süt, Türk yoğurdunu üfleyerek yememize mi yol açacak?

Aylin Öney Tan, Cumhuriyet Dergi

Bu haber 531 defa okundu.