O konuşmanın perde arkası

17 Şubat 2009 10:59 tsi
ABD’nin çiçeği burnunda başkanı Barack Obama nihayet Türkiye’yi hatırlayıp Cumhurbaşkanı Gül ve Başbakan Erdoğan'la uzun soluklu telefon görüşmeleri yaptı. O telefonda neler konuşuldu, hangi başlıklar öne çıktı? Obama neden Rusya ziyaretinden

ABD Başkanı Barack Obama’nın Beyaz Saray’a girmesinden bu yana tam 27 gün geçti. Bu yaklaşık bir aya tekabül ediyor. Bu süre zarfında Başkan Obama’nın Türkiye’ye ve dünyaya ilgisi beklenen gibi olmadı. Obama daha çok içpolitika ve ekonomik krize yöneldi. Durumun ciddiyetine binaen ilk dış politika adımını Ortadoğu konusunda attı ve özel temsilcisi George Mitchell’i Ortadoğu’ya gönderdi. Mitchell uzun süreli bir kararsızlığın ardından Ankara’ya gelmekten vazgeçti. Bir de Obama Mısır lideri Hüsnü Mübarek, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile telefonda görüştü.

Ancak Obama ABD ekonomisini krizden kurtarmak için Başkan Bush’un kongreye sunduğu ancak kabul görmeyen yaklaşık 800 milyar dolarlık yeniden gözden geçirilmiş kurtarma paketini kongreden geçirdikten sonra dikkatini dünyaya çevirmeye başlıyor. İlk örnek Dışişleri Bakanı Hillary Clinton’un Uzak Asya’ya yaptığı ziyaret. Bu Obama dış politikasının önceliğinin ne olduğunu gözler önüne seriyor. Clinton Japonya’da “ABD’nin geleceği Asya’dır” diyor. Bunlar altı çizilmesi gereken vurgular. Diğer yandan Clinton Asya’dayken Çin devlet Başkanı Hu Jintao da Afrika’da temaslarda bulunuyor. Ancak bu başka bir yazının konusu...

Obama’nın dikkatini dünyaya çevirmeye başlamasının diğer bir göstergesi de dün Ankara’yı arayarak uzun soluklu telefon görüşmeleri yapması. Başkan Obama önce Cumhurbaşkanı Gül ardından da Başbakan Erdoğan’la görüştü. Obama ile Gül’ün görüşmesi yarım saati geçerken gündemde Ortadoğu barışı, Kafkaslar, Afganistan-Pakistan meselesi ve diğer bölgesel roundlar vardı. Bir de elbette Obama’nın beğenisini açıkça ifade ettiği Türkiye’nin liderliği meselesi...

Telefonda liderlerin neler konuştuğu basında ve ajanslarda yer alıyor. Fikir alış-verişinde bulundukları açık. Ancak o konuşmalarda ve basında yer almayan bazı noktalara, telefon diplomasisinin aslında ne anlama geldiğini anlamak için bakmak gerekiyor. Hemen sıralayalım:

1. Başkan Obama Cumhurbaşkanı Gül’ü tarihi Rusya gezisinin ardından arıyor... Elbette bu bir tesadüf... Ancak Rusya ile Türkiye’nin “dolar üzerinden değil kendi para birimleri üzerinden ticaret yapma” kararı aldığı bir ziyaretin ardından telefonun gelmesi tesadüften daha fazlasını hissettiriyor.
2. Afganistan ve Pakistan konusuna özel atıf yaparak Türkiye’nin Afganistan’daki mücadeleye verdiği desteğin sürmesi isteğini dile getiriyor.
3. Başkan Obama ile Erdoğan’ın görüşmesinde Ortadoğu konusuna değiniliyor ve Obama şunları söylüyor: (Gazze sorunu konusunda) Ortadoğu barış sürecinde şahsınızın liderliğinin hayati önem taşıdığını ifade etmek isterim. Amerika Türkiye’nin hassasiyetlerini her zaman anlayışla karşılamaktadır.' Obama’nın bu vurgusu Erdoğan’ın İsrail’e yönelik sert çıkışlarına ve Davos’ta ortaya koyduğu tavra işaret ediyor. Obama, Erdoğan’ın bu tavrını “Türkiye’nin hassasiyeti” olarak yorumluyor ve “anlayışla karşılıyoruz” diyor. Bu sözler Davos sonrasında İsrail sert tepki gösterirken Amerikan yönetiminin neden sessiz kaldığını da açıklıyor.
4. Diğer yandan “barış sürecinde şahsınızın liderliğinin hayati önem taşıdığı” vurgusuyla da İsrail’in Erdoğan’ı hedef alan sözlerinin Türkiye Başbakanının çabalarını olumsuz etkilememesi gerektiğini ifade ediyor.

Obama-Gül-Erdoğan telefon görüşmesi tarihe not düşülmesi gereken bir gelişme olmalı... Çünkü konuşmalarda yapılan vurgular son bir ayda yaşanan gelişmelerde Türkiye’nin elinin oldukça güçlendiğini gösteriyor. Bu arada İsrail’in bölgesel jeopolitikte ne kadar kan kaybettiğini...

İyibilgi.com

Bu haber 1,107 defa okundu.