Azeriler Bahtiyar Vahabzade`ye veda etti

16 Şubat 2009 12:37 tsi
Azerbaycan halkı, Azeri edebiyatının büyük şairi Bahtiyar Vahabzade ile Bakü Devlet Üniversitesinin binasında vedalaştı.

Azeriler, ülkenin en önemli edebiyatçılarından, bağımsızlık şairi Bahtiyar Vahapzade için düzenlenen veda töreninde buluştu. Törende devlet başkanı, bakanlar, siyasiler, yazarlar, şairler ve çok sayıda Azeri vatandaş katıldı.

Halkın sevdiği, çok sevdiği halkından ayrıldı. Azerbaycan'da birçok "halk şairi" unvanını taşıyan insan var, ancak halkın şairi denilebilecek şairler ise çok az. Bahtiyar Vahabzade hem halk hem de halkın şairi idi.

Azerbaycan'da, Bahtiyar Vahabzade ile ilkokulda tanışılır. Onun "Okul Yolları" şiiri ilkokulda öğretilir. Ancak oluşan dostluk ilkokul ile bitmez ve neredeyse eğitim sürecinin tamamında devam eder.

SSCB döneminde Azerbaycan halkının yaşadığı zulümleri anlayabilmek için Vahabzade'ye kulak vermek gerekir. Onun "Axma Araz, dayan bir az, bir yüreği iki yare bölmek olmaz" mısrası ile başlayan "Gülistan" eseri en önemli eserlerinden sayılmaktadır. Bu eser onun hayatını değiştirdi ve bağımsızlık mücadelesinin hem Sovyet rejimi hem de aydınlar arasında bilinmesini sağladı. Sovyetler onu uzun yıllar eğitim gördüyü ve daha sonra hocalık yaptığı üniversiteden kovdu. Yalnız iki yıl sonra Vahapzade geri dönebildi.

"Gülistan" eseriyle bağımsızlık düşüncelerini yansıtmaya çalışan şair bunu yalnız Azerbaycan'da değil Kafkasların tamamında ve Orta Asya'da yaymaya başladı. Vahapzade, 60`lı ve 70`li yıllarda daha birçok bağımsızlık şiiri yazdı. Ancak Vahapzade bu şiirlerin hiçbirini yayınlayamadı ve saklamak zorunda kaldı.

Bağımsızlık şairi, SSCB dağıldıktan sonra bu şiirleri saklamanın onun için ne kadar zor olduğunu anlattı ve o dönemde yaşanan sıkıntılara bir kez daha dikkat çekti. Evde arama yapıldığında şiirleri nereye koyacağını düşünüyor, bazen günlerce uyuyamadığı oluyordu. Herhangi birinin, Sovyetler Birliği içinde serbest düşüncelerini ifade etmeye çalışması onun sonunu getirebilirdi. Otuzlu yıllarda Azerbaycan'da yaşanan soykırım sonraki yıllarda da etkisini azaltmış olsa da devam etmekteydi. Birçok Azeri aydını daha sonra da öldürülmeye devam etti. Ancak otuzlu yıllardan farklı olarak bu ölümlere çeşitli kılıflar uyduruldu, bazıları intihar etmiş bazıları da kazaya kurban gitmişti.

Bahtiyar Vahabzade'nin halk tarafından hem şair hem de insan olarak sevilmesinin esas sebebi onun halkının yanından hiçbir zaman ayrılmayışıdır. Seksenli yılların sonlarında Azerbaycan'da bağımsızlık harekatı meydanlara taştı. Meydanlardan hiç ayrılmayan ve SSCB'yi en ağır bir şekilde eleştirmekten çekinmeyen Bahtiyar Vahabzade halkın duygularına tercüman oldu.

1990 yılının 20 Ocak günü SSCB askerleri başkent Bakü'de katliam yaptı. Binden fazla insan tankların altında ezildi. Hala o günden sonra kayıp olan insanlar aranmaktadır. Katliam sonrasında dönemin Sovyet savunma bakanı Dmitri Yazov büyük bir askeri başarı etmiş gibi Bakü'ye geldi. Bakü'de olağanüstü hal ilan edildi. Okullar, iş yerleri kapatıldı. Tam da o sırada bir grup Azeri aydını Yazov ile görüşme talep etti ve onun yanına gitti. Onların içerisinde Bahtiyaz Vahabzade de vardı. Şair şiirlerinde yazdığı, meydanlarda söylediği eleştirilerin en ağırını Yazov'un yüzüne söyledi. Katliamın sorumluluğunun üzerinde olduğunu ifade etti.

Bahtiyar Vahabzade aynı zamanda bir hukuk savunucusu idi. Belki resmi olarak böyle bir görevi üstlenmemişti ancak haksız yere hapse atılmış birçok aydının kurtarılması için insiyatif kullandı, arabuluculuk yaptı. Onun bu maksatla dönemin devlet başkanı Haydar Aliyev ile defalarca görüştüyü bilinmektedir. Birçok basın mensubunun, eski devlet görevlisinin kurtarılmasına çalıştı.

Vahapzade için, Sadece SSCB döneminde değil ondan sonra da halkın yanında yer almak çok zor bir işti. Çünkü bir zamanlar meydanlarda halkla beraber Sovyet zulmünü lanetleyen çoğu Azeri aydını başka bir zulme taraf olmuş, eski saray şairlerini aratmayacak bir şekilde yöneticilere methiyeler dizmeye başlamıştı. Ancak Bahtiyar Vahabzade bunu yapmadı ve şerefli bir şekilde gerçeği dile getirmeyi tercih etti.

Azerbeycan`ın büyük şairi Bahtiyar Vahapzade`nin kitapları Rusça, Türkmence, Türkçe, Almanca, İngilizce olarak yayınlandı. Tiyatro eserleri birçok ülkede gösterime girdi. Yirmi yıl milletvekilliyi yaptı. Kırk yıl üniversitede ders verdi. Azerbaycan İlimler Akademisinin ve Yazarlar birliyinin üyesiydi. Şiirleri her kesin dilinde dolaştı. Besteciler için vazgeçilmez ilham kaynağı oldu. Ancak tüm bunlardan daha da önemlisi o halkın dostu oldu. Hayattayken çok az sayıda insan bu kadar büyük bir üne kavuşabilir. Ancak hem ünlü hem de halkın sevdiği biri olmak çok daha az insana nasip olur.

Henüz yaşarken ismi, Sabir, Şirvani, Hadi, Cavit gibi klasiklerle bir arada  anılan Bahtiyar Vahabzade'ye Allah rahmet eylesin.

dunyabulteni

Bu haber 750 defa okundu.