Azerbaycan'da tansiyon yükseliyor!

16 Şubat 2009 08:37 tsi
Azerbaycan muhalefeti Aliyev'e karşı birleşti

İbrahim Ali/ Bakü- Dünya Bülteni

Azerbaycan'daki son siyasi gelişmeler, uzun süredir sessiz kalan muhalefeti ise hareketlendirdi. İktidar, Mart ayında referandum yapmaya karar vermiş ve Anayasa değişikliğine gitmeyi amaçlıyor. Azerbaycan yasalarına göre devlet başkanı iki kere seçilebiliyor. Yapılacak Anayasa değişikliği ile mevcut devlet başkanı İlham Aliyev'in önü açılmış olacak.

Muhalifler ise bu gelişme karşısında sessizliğini bozdu ve yıllar sonra ilk defa bir araya gelerek 'Karabağ ve Cumhuriyet Uğrunda' isimli teşkilatta birleşti. En son 90'lı yılların sonunda bu tür bir birleşme gerçekleşmiş ve muhalefet 1998 başkanlık seçimlerini protesto ederek seçim sonuçlarını tanımayacağını açıklamıştı.

Musavat Partisi genel merkezinde yapılan 'Karabağ ve Cumhuriyet Uğrunda' teşkilatının toplantısında, muhalefetin Bakü, Sumgayıt, Gence ve diğer şehirlerde eylemlere başlaması için teklif hazırlandı. Bu teklifin bugünlerde, diğer muhalif partilerle, kapalı kapılar ardında yapılacak toplantılarda görüşülüp karara bağlanması bekleniyor. Kaynaklar, bu toplantılardan gösterilerle ilgili olumlu bir karar çıkmasını bekliyorlar.

Aynı toplantıda, seçim komisyonuna oy hakkına sahip temsilcinin tayin edilmesine dair mesele de görüşüldü. Bu tür konuların partiler arasında koordineli bir şekilde yapılması kararlaştırıldı.

Azerbaycan'da Mart ayında yapılacak referandum hazırlığı devam etmekte. Referandum hakkında, siyasi partilerin faaliyetleri 18 Şubat tarihinde başlayacak ve Mart ayının 16'zına kadar devam edecek. 'Karabağ ve Cumhuriyet Uğrunda' teşkilatın temsilcisi ve Azerbaycan Demokrasi Partisinin birinci yardımcısı Hesret Rüstemov'a göre, teşkilatın gösterilerde kullanacağı sloganlar konusunda henüz görüş birliği oluşmadı. Rüstemov, hazırlığın devam ettiğini, ve bu merhalede en önemli işin, eylemlerin Azerbaycan'ın tamamında gerçekleştirmek olduğunu ifade etti.

Muhalif partilerin Azerbaycan'ın çeşitli bölgelerinde özellikle de Bakü'de yapacağı gösteriler, büyük bir öneme haiz. Son birkaç yılda yapılan muhalif gösteriler, katılımcıların azlığı ile dikkat çekmişti.

10 YILLIK AZERBAYCAN MUHALEFETİ

Son 10 yıl içerisinde Azerbaycan'da birçok şey değişti. Şayet 1998 muhalif eylemlerine yüzbinlerce insan katıldıysa, bugün muhalefet gösterisine onbinlerin katılımı dahi büyük bir başarı olarak kabul görecek. Geçen 10 yıllık süre, siyasi olarak muhalefetin başarısızlığını, iktidarın da 'başarısı'nı göstermekte.

Haydar Aliyev'in yerine başkanlığa oturan İlham Aliyev, muhalefete karşı başarılı hamleler yaptı ve onlardan çoğunu tarafına çekmeyi başardı. Onların içerisinde en ilgi çekeni ise hiç kuşkusuz, Ebülfez Elçibey'in sağ kolu olarak bilinen Fazıl Gazenferoğlu.

İlham Aliyev bununla da kalmadı ve halkın sosyal refah halini yükseltmek maksadıyla bir dizi atılımlar gerçekleşti. Haydar Aliyev döneminde bir devlet memurunun, öğretmenin ya da doktorun kendi maaşı ile geçinmesi hayal bile edilemezken, bugün bu asgari ölçüde de olsa, gerçekleşmiş durumda.

İlham Aliyev'in bir başka başarısı da işsizlik sorununu büyük oranda çözmesi oldu. Ülkenin tamamında yürütülen konut, metro ve köprü inşaatları, çok sayıda insana iş kapısını da açmış oldu.
Azerbaycan SSCB'den kurtulduktan sonra her zaman birinci sorunu, Karabağ sorunu olmuştur. Bu sorun hâlâ devam ediyor. Diğer sorun ise rüşvet ve hortumculuk. Onlar da aynı hızla yollarına devam ediyor.

NEDEN AZERBAYCAN MUHALEFETİ BAŞARILI OLAMAZ?

Kaynaklar, bunu anlayabilmek için bugünkü siyasi muhalefetin, eski hükümet olduğunu hatırlatmakla işe başlıyorlar. Aynı kaynaklara göre, 1992-93 yılında halk tarafından göreve getirilen insanlar, halkın ümitlerini hiçe saydılar ve görevi Haydar Aliyev ile onun takımına bıraktılar. Öncesinde yaptıkları ise çok daha vahim sonuçlar doğurdu. Azerbaycan ordusu daha yeni kurulmağa başlamıştı. Ancak Karabağ'daki savaşlarda inanılmaz bir başarı elde etti. Hem de düzenli Rus ve Ermeni birliklerine karşı. Karabağ'ın tamamına yakını – Şuşa ve Hankendi hariç – Ermeni işgalinden kurtarıldı. Tam da Ermeniler, Karabağ'ın geri kalan bölümünü de terk ettikleri bir zamanda, ordu geri çekildi! Şu anki Ermenistan devlet başkanı Serj Sarkisyan dönemin Karabağ savunma bakanı idi. O, bu olayı daha sonra Rus basınına anlatacak ve Azeri ordusunun, başarının bir adım gerisinden neden geri çekildikleri anlayamadığını ifade edecekti. Evet, Serj Sarkisyan Azerbaycan yetkililerinden Ermenistan'a kaçabilmek için koridor istiyordu. Tam da o sırada ordu geri çekildi! Halkın hafızasında, bu yapılanların sorumlusu, o dönemin iktidarı, bugünün ise muhalefeti olanlar.

Bakü siyasi çevrlerini iyi tanıyan kaynaklar, muhalefetin başarılı olamayacağına bir başka sebep olarak da, halkın gözünde kaybettiği inandırıcılığını gösteriyor. Bu kaynaklar, durumun, İlham Aliyev sevgisi ile yakından uzaktan alakası bulunmadığını, sadece insanların yıllardır aynı filmi izlemekten yorulduğunu söylüyorlar.

Bakü siyasi çevrelerini yorumlayan kaynaklar son gelişmeleri şöyle özetliyor:

"Muhalefet liderleri ve partileri, 1998'den sonra katıldıkları tüm seçimlerde, 2000 meclis seçimleri, 2003 başkanlık ve 2005 meclis seçimlerinde önemli başarılar elde etti. Bunu bağımsız gözlemcilerin açıklamalarından da görmek mümkün. Elbette ki bağımsız gözlemcilerden maksadımız, BDT ya da Türkiye'den ülkeye seçimleri izlemeye gelenler değildir. Çünkü onlar halkın ve hakkın değil iktidarın yanında yer aldı. Halkın anlam veremediği, muhalefetin neden son anda geri adım attığıdır. Seçimi kazandıktan sonra muhalefetin eylemlere devam etmemesi, kafalarda hep soru işareti olarak duruyor.

Muhalefet liderleri sadece seçim sürecinde bir araya gelmekte. Halk ise onları sürekli birarada görmeyi arzu ediyor. Ancak siyasiler, seçim süreci tamamlandıktan sonra birbirilerini eleştirmeyi tercih ediyor. Bu da onların hanesine eksi puan olarak yazılıyor.

Ancak en önemli sebepleri belirttikten sonra şunun da altının özellikle çizilmesi gerekiyor ki, zaten Azerbaycan'da siyasi muhalefet yapmak için şartlar mevcut değil. Televizyonların tamamı iktidara hizmet ediyor. Muhalefetin elinde bulunan gazetelere ise inanılmaz baskılar uygulanıyor. Hala Azerbaycan hapishanelerinde basın mensuplarının tutukluluk durumları devam ediyor. Elbette ki takip ve tacizlerin devam ettiği bir yerde, demokrasi, insan hakları ve seçme özgürlüğü gibi kavramların unutulması gerekiyor.

Devlet başkanı İlham Aliyev, 2009 yılında önemli siyasi kararlar almağa hazırlanıyor. Bunlardan ilkinin Karabağ konusunda alınacağı artık herkesin malumu. Bütün ihtimaller dahilinde bu sorunun bu yıl içerisinde büyük oranda çözüleceği düşünülüyor. Sorun, Azerbaycan ve Ermenistan'ın istediği için değil ABD ve Rusya istediği için çözüme yaklaşmaktadır. ABD ve genel olarak Batı dünyası, enerji kaynaklarının güvenliğinin temin edilmesi için çalışmakta, Rusya ise Gürcistan ile yaptığı savaştan sonra dünya arenasında itibarını düzeltmek için çabalamaktadır.

İlham Aliyev'in ikinci önemli adımının ise iç politikada olacağı belirtiliyor. Babasından kalma üst düzey devlet memurlarının işlerine son verilecek ve onların yerine çoğunluğu gençlerden oluşan yeni bir kadro getirilecek. Kaynaklar, onun, radikal muhalefet olarak bilinen siyasilerle de işbirliği yapabileceğini düşünüyor. En azından son gelişmeler bunu gösteriyor."

Bakü'den son söz olarak şu belirtilmeli ki, muhalefetin referandumu engelleme çabaları başarısızlıkla sonuçlanacak. Ancak onların içinden bazıları da muhtemelen bakanlık koltuğuna oturacak!

Bu haber 829 defa okundu.