Hangi parmağı, bunu mu?

4 Şubat 2009 12:12 tsi
ABD’nin İsrail kaygısıyla İran’ı hırpalayabileceğine ilişkin ‘kehanetler’ sürüyor ama, AB Tahran’la kapalı kapılar ardında ve 'özel' bir konuda resmi görüşmelere başladı. Bu başka bir kart. O koz, dostları-düşmanları birleş

Davos resti ve son olarak da Tahran’ın uzaya uydu fırlatması yüzünden çok fark edilmese de, İran ile Avrupa Birliği özel bir konuda resmi görüşmelere başladı.

Bu görüşmeler Brüksel’de yapıldı. Masanın bir tarafında AB’nin üst düzey yetkilileri diğer tarafında ise İran’in “Avrupa İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı” Mehdi Seferi bulunuyordu.

Üzerinde özenle durulması gereken bu görüşmelerin tek konusu vardı. Nabucco. Avrupa Birliği Dönem Başkanlığı’nın Fransa’dan (!) Çek Cumhuriyeti’ne geçmesiyle birlikte, Nabucco Projesi’nin AB gündeminin ağırlıklı bölümünü oluşturacağı zaten dillendirilir olmuştu.

Böylece, Rusya’nın neden olduğu doğalgaz sorunu yüzünden kışı üşüyerek geçiren Avrupa, ana gövdesi Türkiye’den geçecek Nabucco için İran’a sıcak mesajlar göndermeye başladı.

Enerji gibi zaten kritik bir konunun ana eksenini oluşturan Nabucco, bugün stratejik bir güce erişmiş durumda. Ama Nabucco’ya yönelik eleştiriler de mevcut ve bunların başında, taşınacak yeterli doğalgazın bulunup bulunamayacağı tartışması geliyor.

Doğal olarak ilk akla gelen, dünyanın ikinci büyük rezervine sahip İran. Tahran yönetimi her ne kadar ABD, İsrail ve AB’den, nükleer silah geliştirdiği endişesi ile dışlanıyor olsa da, bugün AB için bunu “aynı katılıkta” söylemek artık mümkün gözükmüyor.

Çünkü Brüksel’de kapalı kapılar ardında yaşanan bu görüşmeler işin farklı boyutlarının sorgulanmasını gerektiriyor.

Avrupa İran’ı istedi mi, Tahran ne dedi?

Görüşmeler her ne kadar kapalı kapılar ardında yapıldıysa da, sızan somut bilgiler AB’nin İran’ın Nabucco Projesi’ne katılımını resmen istediğini gösteriyor.

Buna göre, AB İran’dan Enerji Komisyonu ile görüşmelere başlamasını istedi ve eğer Tahran uygun görürse çalışmaların başlamasını arzu ettiğini belirtti. Bu görüşünü İran tarafına hem Solana hem Avrupa Parlamentosu üyeleri tarafından da iletildi.

Peki İran konuya nasıl yaklaştı? Bu sorunun yanıtı daha açık. Çünkü İran net biçimde, “kendileri açısından bir sorunun olmadığını, müzakerelere hazır olduklarını” net biçimde zikretmiş bulunuyor.

Özetle, AB ile İran, Nabucco gibi hem enerji hem bölgesel/küresel dengeleri stratejik bağlamda etkileyen bir projenin parçası olma yolunda adım atmış görünüyor.

Esasen Ankara’nın da bu açılıma itirazı yok gibi. Çünkü Nabucco Türkiye tarafından çok önemseniyor. Zaten, İran ve Türkiye arasında diplomatik dengeler yüzünden bir türlü hızlandırılamayan doğalgaz anlaşmaları mevcut.

Rusya kızar mı?

Avrupa’nın doğalgaz kartına İran’ı eklemeye çalışmasının en önemli muhataplarından biri elbette Rusya. Moskova, Nabucco konusunda huysuz.

Projenin hayata geçmesine sıcak bakmıyor. Bu durum Rusya ile yakın ilişkileri bulunan İran’ı düşündürür mü? Bu sorunun da net yanıtı var. Çünkü İranlı yetkililer, “Bu durum Ruslarla rekabet ettiğimiz anlamına gelmez. İyi ilişkilerimiz var. Ama bizden enerji tedariki istenirse, kapılarımız açık.”

İran’ın Batıya entegrasyonu özelinde de incelenebilecek bu açılım, bir yandan da İran’ın işine yarıyor. Çünkü yeni ABD yönetimi ile bir özel ilişki kurulabileceğini düşünüyor.

Kimi güçlü kaynaklara göre Irak ve Afganistan meselelerinde İran’la ABD arasında bağ kuruldu bile.

Yani Batı cephesinde İran’ın yeniden oyuna “kazandırılması” planını savunanlar Nabucco ile yeni bir adım atmış oluyorlar. Ama bu herşey yolunda demek değil.

Çünkü Avrupa için de bu durumdan hazzetmeyecek ülkeler de var. Nasıl bir dağılım olacağını zaman gösterecek. ABD ve İsrail’in konuya nasıl yaklaşacağı önemli.

Ama belki daha büyük bir sürpriz olabilir! Zor ama imkansız değil! “Nabucco” sadece İran ile Avrupa’yı değil, İran ile İsrail’i de yakınlaştırabilir.

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,361 defa okundu.