Kusura bakma Fransa, başka kapıya!

Fransa’nın AB dönem başkanlığı bitti. Bizi de sinir etti. Ortadoğu ve ‘zımni’ enerji kartları için canımızı sıktı. Şimdi sıra Çekler’de. Onların derdi daha başka. İngilizler’i arkalayıp Naboccu diyecekler. Aksilik şu ki, hükümet seçimlerden sonra AB işlerini toparlamaya çalışacak.

İngilizler geçtiğimiz hafta ortaya garip bir iddia attılar. Buna göre Ankara, artık efsaneye dönüşen Nabucco Projesi’ne destek vermeyecek dediler. Nereden çıktı, nasıl çıktı belli değil.

Kötüsü, gerçeklik payı nedir o da tartışmalı. Çünkü şimdiye kadar Türkiye, Nabucco’ya çok destek çıktı. Ama şimdi desteğini çekerse, hesaplar başka olacak. Çünkü bu projeye en çok karşı çıkan Rusya.

Hal böyle olunca da Avrupa’da işler değişiyor. AB, şu ana kadar AKP hükümetini AB ile ilişkileri yavaşlatmakla suçladı. Şimdi, ‘eğer AB ile ilişki kurulmak isteniyorsa Nabucco’ya bakın’ deniyor.

Nabucco, Azerbaycan ve diğer bölge ülkelerinin doğal gazını 3.300 kilometrelik bir hatla Avrupa'ya taşıması planlanan hattın adı. Tabii böyle söylenirse teknik bir tanım oluyor ama önemi tamamen farklı.

Nabucco AB’nin can damarı gibi. Rusya’ya enerji dosyasında boğazına kadar bağımlı olan Avrupa’ya can simidi mahiyetinde. İşte bu nedenle AB’nin başına kim geçerse, aklına Türkiye ile ilgili önce Nabucco geliyor.

Türkiye’nin suçu ne?

AB’nin kaygısı şu; Türkiye hattın kullanımı için fiyat çerçevesi belirlemedi.  Bu zamanlama ile İran da gazı kesince Yunanistan'a sevkiyat kesintiye uğradı. İlk çığlık buradan. İkincisi ise eski itiraz. Paris, Gaz de France'ın da Nabucco konsorsiyumuna katılmasında ısrar edip duruyor. Ama Ankara pek oralı olmuyor.

İşte bu yüzden AB, Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Projesi'nde karşılaşılan engellerin çözümünün hızlandırılması amacıyla Güney Avrupa'daki doğalgaz projelerinin koordinasyonunu üstlenen Jozias van Aartsen'i Ankara'ya gönderdi.

Başbakan Erdoğan, Enerji Bakanı Güler, Dışişleri Bakanı Babacan ve Devlet Bakanı Şimşek ile görüşmeler yapıldı.

Aartsen Ankara'dan projenin karşılaştığı engelleri çözmesini istedi. Spekülasyonlar var ama ne yanıt aldığı tam bilinmiyor. Bu da, pek iyi bir yanıt almadığı şeklinde değerlendirilebilir.

Fransa meselesine gelince. Türkiye'nin AB üyeliğine karşı çıkan, Ermeni soykırımı iddialarını tanıyan Fransa, da Nabbucco projesine Gaz De France’ı sokmak istiyor.

Türkiye'nin ise Fransa'nın AB ve sözde soykırım konularındaki tutumu nedeniyle projeye dahil olmasına sıcak yaklaşmıyor.

Yine de tüm bunlar, İngilizler’den çıktığı anlaşılan ve Türkiye’nin projeye bağlılığını sorgulayan çıkışlarını açıklamıyor. Açıklamadığı, bir de “Türkiye AB ile ilişkileri düşünüyorsa Nabucco’ya baksın” gibi aba altı sopalar gösteriliyor.

Mesela İngiliz Financial Times Gazetesi, “Ankara, sanki siyasi nedenlerle, Fransa'nın Gaz de France şirketinin konsorsiyuma katılmasına direniyor" yorumunu yaptı. Tespit büyük ferasat sayılmaz. Türkiye’ye sorulsa “nereden çıktı” der ama elbette öyle.

Mesele şu ki Fransa’yı neden alalım? Bakın enerji uzmanı Necdet Pamir, Referans Gazetesi’ne neler söylemiş; “Türkiye'nin Nabucco projesinde en makul güzergaha sahip olması nedeniyle kilit öneme sahip. Desteklemediği bir ülke ya da şirketin projeye katılmasının çok zor. Buna karşın, AB de projenin kendi istediği yönde gelişmesi için üyelik kozunu kullanarak baskı yapabilir”.

Pamir devam ediyor; “Avusturyalı enerji devi OMV'nin Macar rakibi MOL'ü satın alma girişimi konusunda Avrupa Komisyonu'nun OMV'den yana tavır aldı ve Macaristan'a baskı uyguladı. Fransa da Gaz de France'ı projeye dahil etmek amacıyla AB kanallarını kullanabileceğini dile getirdi. Türkiye somut bir gelişme kaydedilmeden anlaşma imzalanmaması gerekir.”

Romanya ve Almanya...

Rusya'nın doğalgaz alanındaki hakimiyetini bir ölçüde kırmayı amaçlayan Nabucco projesi, geçen hafta Almanya'nın RWE şirketinin konsorsiyuma katılacağını açıklaması ile önemli bir destek almış oldu.

Romanya Başbakanı Trainan Basescu geçen hafta Bükreş'te Fransa Devlet Başkanı Nicolas Sarkozy ile görüşmesi sonrasında sürpriz bir açıklama yaparak "Nabucco projesi üzerinde Gaz de France ile ortak iş birliği üzerinde anlaşmış bulunuyoruz. Romanya bu projede Gaz de France'ı destekleyecek ülkelerden biri olacaktır" demişti.

Bu açıklama projeye katılma konusunda Türkiye engelini aşmak isteyen Sarkozy'nin son dakika hamlesi olarak yorumlanmıştı.