Putin Ukrayna'yı korkutuyor

2 Ocak 2009 09:35 tsi
Rusya'nın Ukrayna'ya giden gazı kesmesi, Ukrayna'nın da Avrupa'ya giden gaza müdahale etmesi sonucunu doğurdu. Putin'in bu duruma karşı yaptığı ‘Avrupa’ya giden gaza karışma’ uyarısı, Rusya'nın Gürcistan'a müdahalesine benzer aske

 Rusya’nın enerji şirketi Gazprom dün sabah itibarıyla Ukrayna’ya giden gazı kestiğini duyurdu. Açıklamada, “Ukrayna’ya yapılan günlük 90 milyon metreküplük sevkıyat 1 Ocak saat 10.00’da (TSİ 09.00 ) tamamen durdurulmuştur. Avrupa’ya yapılan gaz transferi ise günlük 300 milyon metreküp olarak devam etmektedir” denilirken Ukrayna kesintiyi doğruladı. Ukrayna’nın enerji şirketi Naftogaz, borulardaki basıncın azaldığını ve rezervlerinden doğalgaz pompalamaya başlayacaklarını bildirdi. Naftogaz ayrıca, 17 milyar metreküp doğalgaz rezervleri bulunduğunu, bunun da yıllık tüketimin yaklaşık yüzde 20’sine karşılık geldiğini açıkladı.

179’DAN 250 $’A ÇIKARDI

Avrupa gaz ihtiyacının yüzde 25’inin Rusya tarafından sağlanması ve bu miktarın yüzde 80’inin de Ukrayna üzerinden bölgeye transfer edilmesi, Avrupa ülkelerinde de endişe yarattı.

Dün gece görüşmelerin tıkanması ile birlikte iki taraf da birbirlerini suçlarken, kesintinin temelinde geçmiş dönem borçlarının yanı sıra doğalgaz fiyatları ve Rusya’nın Ukrayna’ya ödediği transit ücreti konusundaki anlaşmazlıklar olduğu belirtildi. Borçlara dair salı akşamı bir açıklama yapan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, Gazprom’un ihracat şirketi

RosUkrEnergo’ya 1.5 milyar dolarlık bir ödeme yaptıklarını ve 2008 için ödemeleri gereken bir borcun söz konusu olmadığını belirtti. Rusya ise 1.5 milyar doların yanı sıra 600 milyon dolarlık bir gecikme faizinin söz konusu olduğunu, ayrıca banka hesaplarına bir para transferi yapılmadığını bildirdi. 2009 fiyatlarına ilişkin ise, Rusya’nın şu an 1000 metreküpü 179 dolar olan doğalgaz için 250 dolar talep ettiği, Ukrayna’nın ise 201 dolarda ısrar ettiği ve Rusya’dan transit ücretlerini artırmasını istediği belirtiliyor.

 Rusya: Türkiye parasını ödüyor, sorun yasanmaz

Geçen hafta, Ukrayna gibi Türkiye için de bir kesintinin söz konusu olup olmayacağı konusunda bir soru üzerine konuşan Gazprom sözcüsü Sergei Kuprianov, Türkiye ile herhangi bir ödeme problemi yaşamadıklarını belirtirken, “Türkiye doğalgaz ödemelerini zamanında ve eksiksiz yapıyor. Ukrayna ile yaşadığımız sorunları Türkiye ile yaşayacağımızı düşünmüyoruz” diye konuştu. Kuprianov ayrıca Türkiye’nin, doğalgaz indiriminden yararlanacak ülkeler arasında bulunduğuna da dikkat çekti.

 2006’da da kesmiş, İtalya’yı bile titretmişti

Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan sorunun bir benzeri 2006 yılında da yaşanmış ve Rusya 2006 yılının ocak ayının başında üç gün boyunca doğalgaz transferini kesmişti. Kesinti sebebiyle İtalya dahil Avrupa ülkelerine ulaşan doğalgazda azalmalar yaşanmış, Rusya da Ukrayna’yı Avrupa’ya giden gazı çalmakla suçlamıştı. Yetkililer, o dönemde yaşananların Ukrayna’da 2004 yılında gerçekleşen ve Batı yanlısı Yuşçenko’nun başa geçmesiyle sonuçlanan Turuncu Devrim’in bir uzantısı olduğunu belirtmişler, Rusya’nın gaz kozunu kullanarak Ukrayna’yı nüfuz alanında tutmayı amaçladığını kaydetmişlerdi. Bugün yaşananların da aynı amaç çerçevesinde ele alınması gerektiğini belirten uzmanlar, Rusya’nın Gürcistan müdahalesinden yaklaşık 5 ay sonra böyle bir kesintiye gitmesinin bir güç gösterisi anlamına geldiğini belirtiyorlar.

‘Avrupa’ya giden gaza karışma’

Uzmanlar, doğalgaz kesintisinin Ukrayna için önemli sonuçlar doğurabileceği görüşünde birleşiyor. Bunların arasında dördü başı çekiyor:

# Ekonomik krizle zor günler geçiren Ukrayna ekonomisi, kesintiyle beraber büyük darbe yiyebilir, üretim durabilir.

# İktidar, yaklaşan seçimler öncesinde vergilere yüklenebilir, mali istikrarsızlık ülkeyi iç krize bile sürükleyebilir.

# Kesinti, dikkati Rusya ile ilişkilere çekebilir, ekonomik kriz ikinci plana atılarak görmezden gelinebilir.

# Belki de en büyük tehlike Ukrayna’nın transit ülke olarak Avrupa’ya giden gazı sabote etmesiyle ortaya çıkabilir. Rusya böyle bir bahaneyi öne sürerek Gürcistan’a gerçekleştirdiği müdahalenin bir benzerini Ukrayna’ya uygulayabilir. Nitekim Rusya Başbakanı Vladimir Putin, çarşamba akşamı sert bir mesaj yayınlayarak “Ukrayna’nın Avrupa’ya giden doğalgaza karışması, kendisi için çok ciddi sonuçlar doğurur” ifadelerini kullanmıştı.

Akşam

Bu haber 411 defa okundu.