İlk kriz: Soros'la yemek gaz yapar!

Rusya ile Ukrayna arasında bir enerji krizi yaşanıyor. Bu bilinen bir nokta. Rusya, bu ülkeye giden gazın kesilmesi adımını bugün yani yılın ilk günü atacak.

Görünen neden Ukrayna’nın borcu. Ama görünmeyenleri yazmak için bu minik satırdan daha fazlasına ihtiyacımız var.

Bu krizin ilk doğal etkisi Avrupa’da olacak. Avrupa’nın korkusu (tabii Rusya’nın da), Ukrayna’nın bu ülkelere giden gazı izinsiz çekebileceği!

Ukrayna Rusya’dan her yıl ihtiyacının % 70’den fazlasını karşılayan yaklaşık olarak 55 milyar metreküp gaz alıyor. Bunun dışında Rusya, Ukrayna gaz boruları aracılığı ile Avrupa’ya her yıl yaklaşık olarak 110 – 120 milyar metreküp gaz temin ediyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşenko ve Başbakan Yulya Timoşenko, yaptıkları ortak açıklamada, Rusya tarafının doğal gazın bin metre küpünün 251dolar olmasını önerdiğini, Ukrayna'nın ise enerji fiyatlarının gözönüne alındığında bu rakamın 201 doları geçmemesi gerektiğini söylüyorlar. Ukrayna, 2008 yılında doğal gazı Rusya'dan 179.5 dolara satın alıyordu.

Probleme bu açıdan bakınca sanki ortada bir pazarlıktan doğan anlaşmazlık varmış gibi geliyor. Ama bu sadece buzdağının gözüken tepesi.

Gaz krizi bu olayın merkezine konulduğunda işin teknik boyutlarını uzatmak çok mümkün. Ama siyasi ve küresel denklemleri daha önemli.

Ukrayna uzun zamandır, doğu ile batı arasında bir kavga konusu oluyor. Ukraynma’nın hangi cephede yer alacağı stratejik bir mesele. Kısa süre önce Başbakan Timoşenko, açık biçimde Rusya’ya meyleder bir çizgi geliştirmişti.

Devlet Başkanı Yuşenko ise buna çok sert karşı çıktı ve ülke bir anda iç istikrarsızlık tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. Çünkü Yuşenko açık bir Rus karşıtı ve bunun için yüzüne bakmanız yeterli.

Yüzündeki çizgilerin sebeli olgunluğu değil, iddialara göre Rus gizli servisleri tarafından zehirlenmiş olması. Yani Devlet Başkanlığı ile Başbakanlık arasında ciddi bir yönelim kavgası mevcut(tu)!

Sonra bir uzlaşmanın doğduğu hissedildi ama çapı konusunda net bir bilgi oluşmadı. En son Başbakan Timoşenko küresel ökterlerden Soros ile başbaşa yemekte yakalanınca işin rengi biraz daha değişti!

Çünkü Ukrayna hallice zamandır Turuncu Devrimler’in muhatabı olarak biliniyor. Burada gizli-saklı bir durum da yok zaten. Bu da ziyadisye Kremlin’i rahatsız ediyor. Çünkü Moskova için Ukrayna’nın kaybı tolere edilebilir bir gelişme değil.

İşte bugün gelinen gerilimi gaz konusuna bağlamak hafiflik olur denmesinin ardında bu ve benzeri dengeler yatıyor.

Peki Rusya gazı keserse ne olacak? En azından 2009’un ilk krizi diyebiliriz.