İsrail'in 6 aylık gizli saldırı planı

30 Aralık 2008 20:27 tsi
Cumartesi günü İsrail F-16’ları ilk olarak Gazze’deki Hamas hedeflerini kıyasıya bombalarken, ülkede ve tüm dünyada bu “şok ve korku” operasyonuyla ne yapılmak istendiği, İsrail’in stratejik hedefinin ne olduğu sorgulanıyordu

Hazırlık Aşaması

İsrail’in 2006 yılında Lübnan’da Hizbullah’a karşı yapılan savaştaki şaşkın ve hazırlıksız hamlelerinin aksine, bu seferki Dökme Kurşun Operasyonu uzun bir sürede dikkatlice hazırlanmışa benziyor.

Genellikle sağlam kaynaklardan bilgi alan muhabir ve analistlere sahip olan İsrail medyasındaki haberlere göre, İsrail altı aydır Hamas’ın üslerini, silah depolarını, eğitim kamplarını ve yöneticilerinin evlerini vb. hedefleri tespit etmeye yönelik istihbarat topluyordu. Kabine, 19 Aralık’taki toplantısında beş saat boyunca operasyonun ayrıntılarını konuştu ve zamanlamayı emanetçi konumundaki Başbakan Ehud Olmert ile Savunma Bakanı Ehud Barak’a bıraktı. Yapılan hazırlıklardan biri de İsrail medyasına bilgi sızdırmamak ve medyayı yanlış bilgilendirmek oldu. Haaretz gazetesine göre Hamas’a güvensizlik hissi vererek ilk hamleyi yapmasını sağlamak da yürütülen hazırlıklardan biriydi. Bu şekilde İsrail yüzlerce insanın yaşamını yitirdiği taktik saldırısını gerçekleştirebilecekti.

Cuma günü alınan ve gıda, yakıt, temel ihtiyaç maddeleri gibi malzemelerin kuşatma altındaki Gazze’ye girişine izin veren karar da –İsrail’in uluslararası baskılar karşısında devam etmekte olan ablukayı hafiflettiğine dair göstermelik bir jest olarak- planın bir parçasıydı. Dolayısıyla, Perşembe günü İsrail Dışişleri Bakanı Tzipi Livni’nin Kahire’yi ziyareti de Mısırlı yetkilileri bilgilendirme amaçlıydı. Yazılanlara göre son olarak karar Cuma sabahı verildi.

Neden Şimdi?

Pazar günü Ehud Barak operasyonun zamanlamasının İsrail kuvvetlerinin “sabrının taşması”yla ilgili olduğunu, buna da altı ay boyunca zayıf bir şekilde süren ateşkesin on gün önce sona ermesiyle Gazze’den İsrail’e fırlatılan roketlerin sebep olduğunu söyledi. “Bizim yerimizde kim olsa aynısını yapardı” söylemi İsrail’in resmi sloganı haline geldi. İsrail’in büyük bir orantısız güç kullanarak yaptığı misilleme uluslararası kamuoyundan çok ciddi tepki çekerken, İsrail hükümetinin “Hamasistan” ile mücadele ettiğini söyleyerek iç baskıları dindirmesi kolay oldu.

Hamas’ın yerli Kasım füzeleri ve havan topları nadiren ölüme yol açsa da korku yayıyor, İsrail’in caydırıcı gücünü sarsıyor ve güneyde yaşayan 250,000 yerleşimciyi sürekli bir tehdit altında tutuyor.

Fakat şimdi gündemde İsrail’de Şubat ayında yapılacak olan seçimler var. Seçimler, daha çok, Livni’nin merkezdeki Kadima partisi ile Livni gibi bağımsız Filistin devleti fikrine karşı çıkan ve Filistinlilerle ancak “ekonomik barış”tan söz edilebileceğini söyleyen Benjamin Netenyahu liderliğindeki sağcı Likud partisi arasında geçecek. Kamuoyu yoklamaları tahmin yürütmenin zorlaştığını gösteriyor: Son günlerde Livni’nin prestiji arttı. Amerika’nın siyasi takvimi de seçimlerde önemli rol oynayabilir. Barack Obama’nın göreve başlamasına üç hafta kala İsrail daha önce Lübnan ve Batı Şeria konusunda olduğu arkasına aldığı Washington’un otomatik desteğini son kez kullanıyor.

Bir İsrail hükümetinin Filistinlilere daha çok sempati duyduğu varsayılan Obama’yı göreve geldiği ilk haftalarda bu boyutlarda bir krizle test edeceğini düşünmek güç olacaktır.

Oyun Planı

Livni ve diğer İsrailli yetkililer, 2007 Temmuz’unda Batı destekli El-Fetih hakimiyetindeki Filistin Yöntimi’ni devraldığından beri açıkça Hamas’ı devirme arzularını ifade ediyorlar. Fakat bu istek mevcut operasyonla ilgili öncelikli amaçlardan biri olmayabilir. Yediot Aharonot gazetesi analisti Alex Fishman’ın görüşü şöyle: “Askeri operasyonların gerçekçi amaçlarından biri Hamas’ı devirmek değil, askeri ve idari kabiliyetini zayıflatmaktır.” Bir başka askeri uzman Ron Ben-Yishai ise operasyonu “oyunun kurallarını değiştirmeye yönelik bir hareket” olarak tanımladı. Yani Ben-Yishai’ye göre durum bir “asimetrik savaş”a benziyor. Asimetrik savaş halindeki zayıf taraf –tekrar tekrar basit roketler fırlatarak, intihar bombacıları kullanarak- orantısız gücü harekete geçiriyor ve çok daha güçlü olan taraf son derece ağır, orantısız bir güçle karşılık veriyor. Fisman, konuyla ilgili olarak, “İsrail askeri operasyonunun Gazze’deki hedefi Hamas’ın mücadele şevkini kırmaya yönelik olmalı ve bu noktaya gelindiğinde bir ateşkes yapılmalı” diye konuştu.

İsrail, Gazze’de olan bitenlerle ilgili iyi bir istihbarata sahip. Söylemi ise Hamas’ın halk desteğini yitirdiği ve Hamaslıları hedef alarak bu trendi sürdürebileceği şeklinde. Ancak kurbanların tamamı Hamaslı değil. Saldırılarda hayatını kaybedenlerden bazıları sivil, bazılarıysa El-Fetih’e bağlı güvenlik güçleri. Şu da görülmelidir ki, Filistin Yönetimi İsrail ile bir barış anlaşması yapabilecek, hatta mevcut anlaşma faaliyetlerini sonlandırabilecek durumda değil. En önemlisi, 1948’deki Deir Yassin katliamı, ya da 1982 yılında (İsrail’in Lübnanlı Hıristiyan müttefikleri tarafından gerçekleştirilen) Sabra ve Şatilla katliamları gibi tarihe kazınan olayların arasına bu katliamın da girmesidir. Bunun anlamı ise kin ve intikam duygularını harekete geçirecek etkenlerin yenilenmesidir.

Sırada Ne Var?

İsrail, dün binlerce yedek askeri göreve çağırdığını duyurdu. Bu açıklamanın ardından -1967’den 2005’e kadar olduğu gibi- sahil şeridini yeniden işgal altına alabileceği şüpheleri doğdu. Ancak tankların ve askerlerin, zayıf ekipmanlı ama yüksek motivasyonlu Hamas ve İslami Cihad savaşçılarına karşı gerilla savaşında kendilerini savunma kabiliyetleri düşük olacaktır. Uluslararası baskının büyümesinin yanı sıra, sivil kayıplar da artacaktır. Kara kuvvetlerini devreye sokmanın tek sebebi hava kuvvetlerinin gerçekleştiremeyeceği bir amaca ulaşmak olacaktır –henüz yerleri tespit edilemeyen roket üretim ve depolama tesislerini aramak gibi.

İsrailli analistler 2006’daki Lübnan savaşıyla karşılaştırma yaparak ordunun bir kara savaşı için pek istekli olmadığını söylüyor ve yaklaşan seçimleri işaret ediyorlar. Askeri harekata dair bir başka kilit soru ise 2006’dan beri Gazze’de rehin tutulan İsrailli onbaşı Gilad Şalit’in akıbeti ile ilgili. Bu şartlar altında Şalit’in ve İsrail’deki Filistinli mahkumların serbest bırakılması için pazarlıkların devam etmesi zor görünüyor.

Yankılar

Gazze saldırısı Arap dünyasındaki İsrail ve Amerikan karşıtlığını ateşlemiş durumda. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas İsrail’le yapılan görüşmeleri sonlandırma talebiyle karşı karşıya. “Üçüncü İntifada” çağrısında bulunan Hamas ise Gazze saldırısını desteklediklerini söyleyerek Mısır ve Ürdün’ü suçluyor. Bu kara bulutlar arasında bir umut ışığı varsa, o ışık da Orta Doğu’da kalıcı barışın tesis edilmesinin acil bir zorunluluk olduğunun görülecek olmasıdır.

--------------------------------------------------------------------------------
(The Guardian, 29 Aralık 2008, Six Months of Secret Planning Then Israel Moves Against Hamas)

ekopolitik

 

Bu haber 858 defa okundu.