2009 Türkiye için zor bir yıl olacak

29 Aralık 2008 08:41 tsi
Kürt sorunu nasıl bir hal alacak? Ekonomik kriz bitecek mi? Obama'nın gelişiyle Türk-ABD ilişkileri ne olacak? AB müzakereleri devam edecek mi? Ergenekon'un sonu ne olacak? Ecevit Kılıç, Türkiye'nin gündemini meşgul eden 5 temel başlığı, 5 soruyla konu

Ecevit Kılıç'ın Sabah Gazetesi'ndeki söyleşisi:

Haftanın Sohbeti'nde bu hafta farklı bir format izledik. Türkiye'nin gündemini meşgul eden 5 temel başlığı, 5 soruyla konusunun uzmanı 5 önemli isme sorduk.

Kürt sorunu nasıl bir hal alacak? Ekonomik kriz bitecek mi? Obama'nın gelişiyle Türk-ABD ilişkileri ne olacak? AB müzakereleri devam edecek mi? Ergenekon'un sonu ne olacak? Amerika ile ilişkileri Radikal gazetesi yazarı Çengiz Çandar'la, Kürt sorununu parti içindeki ılıman çizgisiyle bilinen DTP Milletvekili Aysel Tuğluk'la, ekonomiyi İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi, ekonomist Süleyman Yaşar'la, AB'yi eski Büyükelçi Volkan Vural'la, Ergenekon'u ise Susurluk Komisyonu Başkanı Mehmet Elkatmış'la konuştuk. 5 konuğumuzun ortak görüşü : "2009'un Türkiye için zor ve tehlikeli bir yıl olacağı." Nice yıllara...

Obama 'soykırım' demeyebilir 

(CENGİZ ÇANDAR)

 

* Türk- Amerikan ilişkilerinde 2009'un gündemi ne olur?

İlk sırada Irak ve Kuzey Irak. Irak'tan çekilme fikrini temel politikası haline getiren Obama döneminin başlayacak olması ABD-Türkiye ilişkilerinde yeni bir sayfa açmaya uygun. Türk- ABD ilişkileri soğuk savaş dönemindeki formatından çıktı, pürüzlü. En azından sorunsuz olmayacak.

* İran nedeniyle ilişkide gerilim olur mu?

Türkiye, Güvenlik Konseyi üyesi olduğu için ABD-İran ilişkisi doğrudan Türkiye'ye de yansıyacaktır. İlle de karakolda bitecek değil ama o da sorun.

* Yeni döneme Filistin meselesi yansır mı?

Başbakan Erdoğan'ın İsrail'in operasyonuna tepkisi var. Filistin-İsrail çok sorunlu bir döneme giriyor.

* En önemli sorun Ermeni meselesi değil mi?

24 Nisan günü Temsilciler Meclisi gündemine gelecek Ermeni meselesinde Amerika'nın geleneksel başkanlık açıklamasında soykırım sözcüğü kullanılacak mı kullanılmayacak mı? Bütün sorun bu.

* Soykırım deme ihtimali yüksek mi?

Deme ihtimali var. Ama dememesi ihtimali de demesi kadar. İki nedenle; Cumhurbaşkanı'nın Ermenistan ziyaretinin yarattığı bir iyimserlik. İkincisi aydınların 'özür diliyorum' imza kampanyasının da Obama'nın soykırım sözcüğünü telaffuz etmesi değil, etmemesi ihtimalini kuvvetlendirdiğini düşünüyorum. "Bu mesele artık Türkiye'de de tartışılıyor pişmiş aşa su katmanın anlamı yok" diyebilir.

Avrupa ile ciddi kopma olabilir

VOLKAN VURAL (Emekli Büyükelçi)

* AB, üyelik süreci tam olarak hangi noktada?

Müzakereler çok ağır tempoyla gidiyor. İkincisi Kıbrıs Rumlarının ambargo koyduğu 8 başlık var. Diğer taraftan Fransa'nın faslın da dondurulması şeklinde bir yaklaşımı var. Kıbrıs Rumları ile Fransa'nın sadece 1 faslı örtüşüyor. 12 önemli fasıl henüz müzakere edilecek konumda değil.

Bu başlıklar üzerindeki ambargonun kalkması ihtimali var mı?

Avrupa zirvesinin, tespit ettiği bir süreç var. 2009'un sonunda Gümrük Birliği'nin Kıbrıs'ta uygulanması konusunda gelişmelere bakarak üyeliğin tümüne ilişkin bir değerlendirme yapılacak. Tatmin edici bir gelişme kaydedilmemişse müzakerelerin tümüyle askıya alınması gündeme gelebilecek.

* AB sürecinin tamamen durma riski var...

Evet. Müzakereler bir kere donduruldu mu yeniden açılması çok zor. Türkiye-AB ilişkilerinde kopma olabilir.

* Kıbrıs'ta mı tıkanıyor?

Kıbrıs'ta Türkler ile Rumlar arasında süren bir müzakere süreci var. AKP de bu sürecin başarısı için gayret gösteriyor. Ama Rumların bu müzakerelerden başarılı çıkılması konusunda tam bir yeşil ışık yaktığını söylemek zor. Dolayısıyla belirsizlik var. Bu belirsizlik 2009'un ilk yarısında ortadan kalkarsa ve Kıbrıs konusunda da mesafe alınırsa Türkiye'yle müzakerelerin durmasına yönelik bir girişim başarısız kalır.

* 2009 karar yılı yani...

Karar yılının ötesinde geniş yansıması olan dönem olacak. Önemli olan fasıllarda ilerleme olmadığı için müzakereler sanal kalıyor.

Yeni yılda ekonomi 2008'den daha iyi olur

SÜLEYMAN YAŞAR/Ekonomist

* ABD ekonomisi 2009'da krizden çıkar mı?

Tecrübeler böyle büyük ekonomik durgunluğun 16-18 ay sürdüğünü gösteriyor. ABD'nin Haziran 2009'da durgunluktan çıkacağı ileri sürülebilir.

* 2008'de ekonomide tam olarak ne yaşandı?

Bütçe açığının küçük, devlet borçlarının düşük düzeyde ve bankacılık sisteminin sağlam olması nedeniyle dünya mali krizinin şokları Türkiye'de fazla hissedilmedi. Ama yurtdışında para kaybeden zenginler, paralarını "Türkiye ekonomisi krize girdi" diyerek Ankara'dan istemeye başladı. Türkiye ekonomisini olduğundan kötü gösteren propaganda yaptılar.

* Olumlu gelişmeler?

Son üç ayda özel şirketler dış borcu sorunsuz ödedi. Türk parası değer kazandı. Yabancı sermaye yatırımları arttı.

* Yabancı yatıırımlar 2009'da sürer mi?

Mevcut koşullar sürdüğü takdirde, IMF ile yapılacak anlaşmanın da katkısıyla, 2009'da Türk parasının reel faizleri yüksek olduğu için yabancı sermaye girişi hızla artacak. Türk parası değer kazanacak.

* 2009 daha iyi mi olacak?

2009'da Türkiye ekonomisinin yaratılan olumsuz beklentilerden çok daha iyi olacağını düşünüyorum.

JİTEM araştırılmazsa Ergenekon yüzeysel kalır

MEHMET ELKATMIŞ/Susurluk Komisyonu Bşk

* Ergenekon 2009'da biter mi?

Sanıkların ifadeleri daha tam olarak alınmadı. Ergenekon davasıyla birleştirilmesine karar verilen dosyalar var. Yerel mahkeme bu karara uyacak mı? Bir de yeni açılacak davalar var. İçeride tutuklu olup da iddianamesi hazır olmayanlar mevcut. 2009'da bitmesi mümkün değil. 2010'da biterse başarı.

 * Davaya yeni dosyalar dahil olur mu?

Şemdinli, Ergenekon'un içinde yer almalı.

* Bu davanın eksikleri ne?

Soruşturmanın 2004'ten başlatılmasını anlamış değilim, 28 Şubat, darbeler, Susurluk var. Bunların birlikte soruşturulması gerekir. Köprü altlarında, tarlalarda ve gecekondularda silahlar ve bombalar bulunuyor. Silahları ve bombaları onlara kim vermiş, daha önce kimler kullanıyordu, ordunun mu yoksa emniyetin mi? Bunların araştırılması şart.

* Neyin üzerine gidilirse dava başarılı olur?

JİTEM'in araştırılması şart. Faili meçhullerin içinde JİTEM var. Hatta merkezinde bu örgüt var.

* Dosyada JİTEM var mı?

Buna dair bir bilgi veya emare yok. JİTEM'siz bir Ergenekon eksik ve yüzeysel olur. Türkiye'nin temizlenmesinin başka yolu yok. Darbeler de Jİ- TEM de soruşturulursa 2009 için önemli olur. Sanıklar konuşsa çok şey ortaya çıkar. Ama kendilerini aklayarak konuşuyorlar.

Kürt sorununda kırılma yılı olacak

 AYSEL TUĞLUK/DTP Diyarbakır Milletvekili

* "Kürt sorununa bakış açısı değişti" diyebilir miyiz?

Politik ve sosyal hayatımızın ana eksenindeki Kürt sorununu savaşla, kanla çözebileceğine dair o devletçi-iktidarcı ideoloji tahakkümünü yazık ki halen sürdürüyor. Hatta vesayet rejimi soruna ciddi bir iç hazırlık süreciyle başlamış bulunuyor. OHAL uygulamaları zaten çoktandır sıradanlaşmış halde.

* DTP kapatılırsa ne olur?

Demokratik Kürt siyaseti de tamamen işlem dışına itildikten sonra hayat herkes için daha zor hale gelecek. Umarım yanılıyorumdur. Özellikle Abdullah Öcalan'a yönelik fiziki taciz ve tehditle başlatılan süreçten sonra Kürt sorununda ufuk epeyce bulutlu bir hal aldı.

* Kürtçe TV yayına giriyor. Yeni gelişmeler söz konusu olabilir mi?

İktidar eliti, "Verilenler yeterlidir ve hatta fazladır" konusunda hemfikirdir. 2008 içinde Türkiye'de askerin "Belki gelişmeleri durduramayız ancak zorlaştırabiliriz" diye ifade ettiği strateji şu an pratiktedir. Üzerinde hemfikir olunan strateji Kerkük sorununu Türkiye lehine çözmek, Kuzey Irak'ta statüyü engellemek. Türkiye'de ise bir televizyon ve bir-iki biçimsel düzenlemeden sonra "Artık ötesi yok, daha fazla şey istemeyin" ifadesiyle özetlenebilecek yaklaşımı olacak.

* Çok karamsar değil misiniz?

Karamsar değilim, ama yeni yıla dair kaygılarım çok fazla. Kürtler ve Türklerin artık "1000 yıllık birlikteliğin" sonuna yaklaştırıldıklarının farkına varmamız gerekiyor. 2009 askeri, politik ve sosyal yönden Kürt meselesinde bir kırılma yılı olacaktır. Bu ürkütücü.

* Neler yapılabilir?

Konuşmaktan başka şansımız yok... Muhatap arıyoruz sadece. Bin yıl daha sürsün diye, bu geçmişi çok trajik kardeşlik hikâyemiz... Aksi halde 2009'da belki de duyacağımız çığlıklardan sonra en çok sarf edilecek olan "Yüreğimiz yandı" cümlesi herkes için şık bir yalan haline gelecek.

Bu haber 538 defa okundu.