Sezer’den 1 Nisan şakası: Erken seçim!

Cumhurbaşkanı’nın, “Türkiye’de şartlar ağırlaşıyor. Bu şartlar bir erken seçimi zorunlu kılıyor. Türkiye'de 5 yıllık süre tam dolmadan seçim gerçekleşiyor. Bugüne kadar 3,5 - 4 yılı bulmamış. Dolayısıyla erken seçim için mahzur görünmüyor. Bu, Türkiye'nin rahatlaması açısından önem taşıyor" ve buna bağlı olarak yeni oluşacak parlamentonun Cumhurbaşkanı’nı seçmesi yönündeki talebi “teknik” bazı sorunlar içeriyor.

Birincisi TBMM dışı ve içi muhalefetin geniş kesimi bir erken seçimi zaruri görüyor. Bu doğru. Ancak, erken seçim talebinin ilk gerekçesi Mayıs ayında görev süresi sona erecek Cumhurbaşkanı’nın yerine yenisini seçecek TBMM’nin de yenilenmesi arzusu.

Sezer’in önerdiği Nisan tarihinin anlamı da bu. Yani İnsan’da erken seçim yapılır, yeni gelen milletvekilleri de Cumhurbaşkanı’nı seçer. Oysa bu süreler yerine eksiksiz oturmuyor.

Meclis İç Tüzüğü, Anayasa ve seçim sonrası TBMM'nin yeniden oluşum süreci ile Cumhurbaşkanlığı için öngörülen 1 aylık süre dikkate alındığında erken seçimin Nisan’dan çok önce yapılması gerekiyor.

İşte hesap… Hiçbir sorun yaşanmadan Nisan ayında erken seçim kararı alındığını varsayıldığında en erken 1 Nisan Pazar günü erken seçim tarihi olabilir. 1 Nisan günü seçim yapıldığı kabul edildiğinde ise takvim şöyle işler.

Yüksek Seçim Kurulu tüm hesaplamaları yaptıktan sonra “resmi” sonuçları açıklar. Bu süreyi minimum 3 gün olarak kabul edelim. Ama daha geç hatta-çeşitli nedenlerle- haftalar sonra bile olabilir. (Nisan 4) Bu açıklamadan 5 gün sonra TBMM toplanır ve and içilir. (Anayasa ve TBMM İçtüzük.) (Nisan 9) Yine en kısa sürede yani bir gün sonra Cumhurbaşkanı bir parti genel başkanına hükümeti kurma görevi verir. (10 Nisan) Eğer açık bir TBMM tablosu oluşmadıysa, yani koalisyon hükümeti ve çoğunluğu sağlayamayan bir TBMM yapısı söz konusu ise görevi alan milletvekilinin (Başbakanın) yeni hükümeti kurma süresi 15 gündür.

Bunu yine kısaltalım ve 7 günde kuruluşun başarıldığı düşünelim. (17 Nisan.) Bakanlar Kurulu’nun kurulması ve hükümet programının TBMM’de okunması 7 gün. (24 Nisan.) İki günlük yasal aradan sonra TBMM’de programın tartışılması. (26 Nisan.) Bir günlük yasal süreden sonra programın Genel Kurul’da oylanarak güvenoyu verilmesi. (27 Nisan.)

Bu hesaplamalara resmi tatiller ve 23 Nisan gibi bayram tatilleri dahil değil. Onlar katıldığında yaklaşık 10-12 günlük bir kayma söz konusu olabiliyor. Bu halde tarih 7-9 Mayıs’a kadar taşıyor.

Yani Cumhurbaşkanı’nın görev süresinin sona erdiği Mayıs ayına girilmiş hatta ilk haftası aşılmış oluyor. Peki Mayıs ayının geri kalan günlerinde Cumhurbaşkanı seçilemez mi? İşte bu hiç mümkün değil. Zira Anayasa Cumhurbaşkanı seçiminin, görev süresinin dolma tarihinden tam 30 gün önce başlamasını emrediyor! Cumhurbaşkanı Sezer’in görev süresinin bitim tarihi 16 Mayıs olduğu düşünüldüğünde, (Burada da yaygın yapılan bir hatayı düzeltelim. Cumhurbaşkanı Sezer 5 Mayıs tarihinde göreve seçildi. Ama bir önceki Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in görev süresi 16 Mayıs’ta dolduğundan görevi o tarihte devraldı. Yani 5 Mayıs baz alınarak yapılan hesaplar yanlış.) 16 Nisan’da yukarıdaki tüm prosedürün, 1Nisan’da seçim yapılsa dahi bitirilemeyeceği çok açık.

Akla nispeten yakın tarih ise Mart ayının başı.. Yani 11 Mart. Fakat bunun içinde zorluk var. Seçim kararı alınması gerekiyor. Bu meclis erken seçim kararı alır mı veya hükümeti bu konuda “topyekun” sıkıştıran bir toplumsal eğilim var mı soruları bir kenara, TBMM’nin bu kararı alması gereken zaman çok önemli.

Zira o zaman “şimdi”… İçinde bulunduğumuz Aralık ayının yine en azından sonuna kadar bu kararın alınması gerekiyor. Bu da yaklaşık iki haftalık iyice sıkışık bir süreç demek. Bu zaman diliminin Mart ayında seçim kararı çıkarmak için yeterli olabilmesi ise imkansız görünüyor.