AB'nin 'ümüğünü' Türkiye sıkacak?

Avrupa Birliği tarihinin en zorlu döneminden geçiyor. İlk mesele kendi içindeki derin bölünmüşlük. Bu bölünmüşlüğü, belli kararlar verilirken yaşanan ayrışma olarak anlamamak gerekiyor.

O zaten var ama kastedilen, birbirleri ile dişli rakip pozisyonunda bulunmaları. Bu en derin yara. İkinci konu, AB’nin küresel denklemdeki yerinin zayıflaması, yer kapma savaşları ve bunun yüzünden üye ülkelerin “tutunmak” için birbirlerine saldırmaları.

Üç, küresel ekonomik krizin tam bu zamanda AB’nin tepesine binmesi. Sabah’ta Erdal Şafak bugünkü köşe yazısında durumu daha iyi özetliyor; “Avrupa hem yorgun, hem de bezgin. Ekonomisi yorgun, halkları bezgin. Siyaseti yorgun, kültürü bezgin. Askeri yorgun, diplomasisi bezgin...”

Detayı çok ama özü bu. Peki geleceğe ilişkin ümit var mı? Pek az. Bunu da ABD İstihbarat Servisleri’nin dört yılda bir yayınladıkları rapor söylüyor; “AB topal bir dev olarak yalpalamayı sürdürecek. İç çekişmeler devam edecek.”

Şafak ile raporun ortak bir noktası var. Şafak; “Ama bir alanda veya bir konuda korkularının tetiklediği-şaşırtıcı bir dinamizm varlığını koruyor: Türkiye'nin olası üyeliği!”

Rapor da öyle diyor: “Bu sıkıntılı sürecin aşılmasında kritik kurtarıcılardan biri Türkiye. AB, Türkiye üyeliği ile bunu aşabilir.”

Peki AB bunun farkında mı? İşte “kriz” olan burası zaten. Onlar hâla bildik tezlerini ve eylemlerini sürdürmeyi sürdürüyor. İçeride durumu görenler var ve onlar, “Türkiye'yle müzakerelerde bazı AB üyeleri keyfi olarak birçok başlığın açılmasını engelliyor."

Ağızlarından “reformları hızlandırın”dan başka birşey duyulmuyor. Başka hiçbir ülkeye uygulanmamış dayatmalarına devam ediyorlar.

Meliha Okur ise durumu teyit ediyor: “Büyük Avrupa, büyük krizin ortasında nereye koşuyor? Peş peşe kurtarma paketlerinin açıldığı bir dönemde Avrupa, tek vücut olma sınavından başarıyla çıkabilecek mi? AB Dönem Başkanı Sarkozy, tek vücut olma çabasını denedi ama başaramadı. Karşısına Almanya Başbakanı Merkel dikildi.

Fransa-Almanya arasındaki çekişmeyi bir ülke iyi değerlendirdi: İngiltere. Almanya ve İngiltere durgunluğa girdi. Fransa sessiz. Acaba AB, eski gücünü yitiriyor mu?”

AB sıkışıklığını betimleyecek daha sayısız örnek var. Rusya ile ABD arasında sıkışmışlık, enerji sorunları, nüfusun azalması, her ülkenin kendi başına gemisin kurtarmaya çalışması ve diğerini dirseklemesi vs.

Ama en önemlisi, yaşamsal önemde olan AB’nin “bölgesel rol değişimlerinde” rol kapma arzusu. Yoksa oyundan çıkacak!

Peki bu kapıları ona kim yeniden açabilir. Soruya ekseriyetle verilen yanıt Türkiye. Bölgesel rol kapmak için AB’nin Türkiye’ye bakışının hayli değişmesi gerekiyor.

Peki Ankara’da durum ne? Belli oluyor ki, AB’nin göremediğini Ankara görüyor ve AB ile ilişkilerin özellikle hükümet kanadı iyice yavaşlamış durumda. Yani bir çoğunun iddia ettiği gibi, Başbakan ve hükümet, 22 Temmuz’da edindikleri güce basarak AB’yi görmezden gelmiyor.

Tersine AB’nin, dünyanın ve bölgenin gidişatını sezdiği için AB ile ilişkiler de yavaşlıyor.

Avrupa’yı ne kurtarır?

Aslında bu sorunun şu şekilde sorulması daha doğru? Türkiye’yi AB’yi kurtarmaya kim ikna edebilir? Yanıt tüm plaformlarda aynı. ABD. ABD’nin yeni yönetimi. Şimdi gözler Washington’a çevrilmiş durumda.

Avrupa da bu sürecin başlamasını bekliyor. AB yeni dönemde daha çok rol üstlenmek istiyor ve bunun için ABD’nin iznine ve desteğine ihtiyacı var. Türkiye'siz bir AB’nin, bölgesel rol dağılımında istediği noktaya gelebilmesi zor olduğuna göre, ABD’nin AB’ye destek vermesi, bunun için de Türkiye’nin üyeliğini yeni dönemde daha sert desteklemesi gerekiyor.

Yoksa AB, Kafkaslarda, Balkanlarda, Ortadoğu'da, Avrasya’da ve enerji de fena çuvallayacak. Peki ABD bunu yapacak mı? Şu an gelen ilk sinyaller “evet” dedirtiyor.

Fakat! Ortadoğu’daki durum, hem ABD’yi hem AB’ye, Türkiye’ye karşı bonkör davranmalarının yolunu açabilir!

www.iyibilgi.com