0 0 0000

ABD'nin seçimi

 'Elbette ki bu, hem George W. Bush, hem de Kongre'deki çoğunluğun Bush'u, hatalarının ve kabahatlerinin sonuçlarından koruma ısrarı hakkında bir seçim. Bush, 2000'de oy çoğunluğunu kaybetti ama, sanki seçmenden muazzam bir yetki almışçasına ülkeyi yönetti. 2004'te rakibini hakikaten yenmesinin ardından, artık gerçek anlamda siyasi sermaye elde ettiğini ve bunu da harcamaya niyetli olduğunu duyurdu. Sonuçlarını gördük. Önümüzdeki çarşamba günü uyanıp, partisini Temsilciler Meclisi ve Senato'daki çoğunluğunu korumuş halde bulursa, ne tür aşırılıklara girişebileceğini düşünmek ürkütücü.'
New York Times, Başkan Bush ve Kongre'deki Cumhuriyetçi çoğunluk hakkında bir infaz hükmünü andıran dünkü başyazısını bu sözlerle bitirmişti.
ABD ara seçimleri, bu kez olağanüstü önemli; 7 Kasım sandığı, Amerikan seçmeninin, yasama erkinin nasıl kullanıldığı ve bu erki bu kez kimlere vereceği konusundaki hükmünü yansıtmakla kalmayacak, yürütmeye ilişkin görüşünü de belli edecek.
Seçmen, 435 üyeli Temsilciler Meclisi'nin tümünü, 100 üyeli Senato'nun üçte birini ve 50 eyaletten 36'sının valisini belirlerken, Başkan Bush'un liderliği üzerine de bir söz söyleyecek. Kongre aritmetiğindeki değişimin yönü ve büyüklüğü, ister istemez, Beyaz Saray hakkında bir referandum gibi algılanacak.
Son iki seçimde, orta ve güneyi Cumhuriyetçilerin kırmızı rengine bürünen Amerikan siyasi haritasının bu kez nasıl boyanacağı, Demokratların mavisinin "muhafazakar Amerika'ya" ne ölçüde nüfuz edeceği, seçim bölgelerindeki yerel meseleler ve adayların niteliği kadar, "W'lu yılların" muhasebesini de yansıtacak.

Değişim mesajı
Demokratların, 12 yıl aradan sonra, Temsilciler Meclisi'nde çoğunluğu yeniden ele geçirmesi mümkün. Senato'da Demokrat bir çoğunluk daha zor, ama Cumhuriyetçiler burada da kayıp verebilir. Demokratlar, yine 12 yıldır ilk kez, eyalet valiliklerini yarıdan fazlasını kazanabilir.
Son günlerde, Cumhuriyetçileri umutlandıran bir dizi gelişme oldu:
İşsizliğin yüzde 4.4 ile, son beşbuçuk yılın en düşük düzeyine indiği açıklandı; Saddam Hüseyin idam cezasına çarptırıldı; Demokrat Senatör John Kerry, espri niyetine gaf yapınca, Cumhuriyetçilerin, "Ordumuza sahip çıkmayan Demokratlar ülkeyi koruyamaz" klişesine çanak tuttu.
Gerek bu gelişmeler, gerekse Cumhuriyetçilerin, Demokratlara kıyasla her zaman çok daha başarılı olan "seçmeni sandığa taşıma operasyonu," yarışın başabaş olduğu bazı eyaletlerde ibreyi sağa kaydırabilir.
Bu olasılığa rağmen, ABD seçmeninin 7 Kasım'da "değişim mesajı" vereceğini şimdiden söyleyebiliriz.
Cumhuriyetçiler Kongre'de ne kadar sandalye kaybederse, bu mesaj o kadar güçlü olacak. Gerçi seçimler, Bush yönetimini de, Bush'un genel siyasi çizgisini de değiştirmeyecek. Ama Demokratların olası zaferi, Amerikan demokrasisinin, son yıllarda tam bir felç halindeki iç denetim mekanizmasının yeniden işler hale gelmesini, Bush yönetiminin, başta Irak olmak üzere temel politikalardaki başına buyrukluğunun dengelenmesini ve New York Times'ın deyişiyle, yeni "aşırılıklara girişmesinin" önlenmesini kolaylaştıracak.

Türkiye için
Kasım 2004'teki başkanlık seçimi öncesinde, Demokrat aday Kerry'nin kazanmasının, Irak, Ortadoğu, Transatlantik ilişkiler ve insan hakları başta olmak üzere, Amerikan politikasında olumlu yönde değişim başlatabileceğini savunan yazılarım üzerine, Ankara'dan bir telefon almıştım.
AKP'nin dış politikasını yönlendiren bir isim, "Yanlış yapıyorsunuz; Bush'un kazanması Türkiye için çok daha iyi olur" demiş ve eleştirisini, "Bush'un Irak Savaşı'nı kazanma kararlılığına sahip olduğu, Demokratların ise Irak'ı bölmeye yöneleceği" tezine dayandırmıştı. 2004'te, tabanındaki güçlü Bush karşıtlığına rağmen, "Bushçu" çizgide olan sadece AKP'nin beyin takımı değildi; Türk Dışişleri de, benzer gerekçeyle, Bush'tan yana duruyordu.
Aradan geçen iki yıl, Bush yönetimini, Irak Savaşı'nı "kazanmaktan" daha da uzak bir noktaya taşıdı; ülkenin bölünmesi olasılığını azaltmadı, arttırdı.
Ama Ankara'da, Demokratların başarısından çekinenler yine var: Demokrat ağırlıklı bir Temsilciler Meclisi'nin Ermeni soykırımı tezini onaylayabileceğinden kaygılılar; sanki mevcut politikanın sürdürülmesi istikrarı sağlayabilirmişçesine, Bush'un Irak'ta değişime zorlanmasından ürküyorlar; Cumhuriyetçi yönetimin insan hakları ve çevre konusundaki fütursuzluğu, Avrupalılardan farklı olarak, Türk yetkililerin pek umurunda değil; Bush'un Arap-İsrail ve İran meselelerinde çözüm arayışına itilmesi şansını bile adeta önemsemiyorlar. Bakalım, 7 Kasım'da oluşacak siyasi tablo ezberleri bozacak mı?

Bu yazı 771 defa okundu.