0 0 0000

Tayland, Macaristan, Vatikan, Türkiye

Tayland'da askerlerin yönetime el koyduğu haberini cep telefonu mesajından öğrendiğimizde, Ankara'da bir yemek davetindeydik. Türkiye Müteahhitler Birliği'nin yemekli toplantısında konuşmacı ABD Ankara Büyükelçisi Ross Wilson idi ve konuşması henüz başlamamıştı.
Masadakilerden biri, bir muhalefet partisinin kongre delegelerinden birisi, sanki olay Türkiye'de olmuşçasına ve sanki onaylanması gerekiyormuş edasıyla "İşte olacağı budur" dedi. Bir başkası "Olur mu canım" gibilerinden bir şey söyledi. Sonra beraberce, TMB üyelerinin ve konuklarının hep birlikte ABD elçisini PKK ve Irak konusunda terletmelerini izledik.
(Bu ayın ortasında ABD Savunma Bakanlığı ile işbirliği içinde ABD'nin askeri harekât düzenlediği bölgelerde ihale alma inceliklerini öğrenmek için seminer düzenleyecek olan TMB üyeleri ve konuklardan, ABD ile ilişkilerinin iş alanında nasıl geliştirilebileceğine ilişkin bir tek soru gelmedi. Herkes PKK ile mücadeleyi ve ABD Kara Kuvvetleri dergisinde yayımlanan parçalanmış ve Türkiye topraklarının bir böyümünde Kürdistan kurulacağını varsayan harita ile ilgileniyordu. Wilson, toplantı sonrasında "Sürpriz olmadı" dedi ama, herhalde Washington'a yazacağı rapor için ilginç bir nabız aldı.)
Konumuza dönersek, Tayland'da Genelkurmay Başkanı Sondhi Boonyaratklin, Başbakan Thaksin Shinavatra'nın BM toplantıları için New York'ta olduğu sırada tankları sokağa çıkarmış, yönetime el koymuştu. Dünyanın buna karşı çıkacağı yolundaki beklentiler, Shinavatra'nın darbeyi tanımadığını ve Genelkurmay Başkanı'nı görevden aldığını söylemesine karşın BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın devrilen başbakanın Genel Kurul'daki konuşmasının iptal edildiğini açıklamasıyla duvara çarptı. Avrupa Birliği'nden orta karar bir endişe beyanı ve bir an önce normale dönüş temennisi geldi. Oysa Shinavatra, 2001'de kurduğu partisiyle iktidar olmuş, ülkesi onun idaresinde büyüme rekorları kırmış, 2005 seçimlerindeyse 500 sandalyeli mecliste 377 sandalye ile tek başına iktidarını perçinlemişti. Anketler yüzde 40 civarında destek gösteriyordu ve muhalefetin yolsuzluklar konusundaki tepkileri sonucu, erken seçim kararı alınmıştı. Yine de, Shinavatra, 'çok sayıda özel televizyon varken, pazar ekonomisinde darbe mi olur?' yorumlarına karşın, devrildi. Bütün özel televizyonlar birkaç dakika içinde kazanandan yana yayına başlamış, bankalar ve borsa ise bir günlüğüne 'tatil edilmişti'. Dün, darbeci general iki hafta içinde demokrasiye dönüleceği sözü verdi.
Uluslararası bir arkadaş grubumuz var ve bunun bir üyesi de Tayland'dan bir insan hakları savunucusu. Adını yazmayacağım, çünkü zaten başı yeterince sıkıntıda. Önceki akşam darbeyi duyar duymaz, Brezilya'dan Arjantin'e, Kore'den Almanya'ya hepimiz onun akıbetini merak ettik.
O ise sakindi. "Merak etmeyin, kansız oldu" diyordu, "Zaten yolsuzluklara batmış bir hükümetti. Askerler de yakında normale dönüleceğine söz verdi." Şaşırdık. darbeler devrinin, Sovyetler Birliği'nin yıkılışıyla sona erdiğini, artık böyle şeylerin hoşgörülmeyeceğini düşünenler mi haksız çıkmıştı, yoksa dünya bambaşka bir rotaya mı girmişti?
Belki ikisi de doğru. Daha iki yıl önce AB üyesi olan Macaristan'da, başbakan Ferenc Gyurcsany'nin kendilerine yalan söylediğini anlayan vatandaşların tepkisinin nasıl patladığına birlikte tanık olduk.
Irak'ta ve Afganistan'da ABD planlarının tuttuğunu söylemek mümkün değil. Tersine, bu iki alan, giderek dinlerarası gerilim ve savaşın yayılma üsleri niteliği kazanmaya başladı.
Papa 16'ncı Benediktus'un açıklamaları küresel çapta ortamı daha da geriyor. Papa dün bir açıklama yaparak, belki kendince sözlerinin
etkisini yumuşatmaya çalıştı. Oysa, "Yanlış anlaşıldım" demek günümüz dünyasında artık bir pişmanlık işareti, bir gönül alma ifadesi sayılmıyor ve ipleri daha da geriyor.
Türkiye bu küresel dalgalanma ve gerilim ortamında, halen AB üyeliği hedefi olarak somutlaşan Batıcıl tercihini tartışmak lüksüne sahip mi? Bazı uluslararası yorumcuların tartışmayı sevdiği gibi, Türkiye için Batı yaşam tarzını terk edip Doğu yaşam tarzına, İslami nizama, bir Ortadoğu ülkesine dönüşmek bir siyasi seçenek olabilir mi?
Tabii ki olamaz ve olmamalı. Bunun için güvence, şu anda kırılgan görünen AB üyelik hedefinden çok, Türkiye'nin, çok partili, laik,
sosyal devlet sistemini demokratik rejim içinde sürdürebileceğine duyulan güven olmalı.

Bu yazı 977 defa okundu.