0 0 0000

Ne güzel; bu kriz İsrail’le bizi barıştırır!

Problem değil ise-ki problem-rejim kalabilir…

Değilse Başer kalabilir…

Değilse, Suriye muhakkak kalır!

Şam krizi nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın, Türkiye-Suriye ilişkileri aynen devam edecektir!

Suriye konusunun ne kadar tehlikeli ve sayısız parametreye bağlı olduğu görüldüğünde, herkesin tüyleri diken diken olmalı…

 Artık basit bir soru ile karşı-karşıyayız; Esad yıkılacak mı?

1. Gösteriler toplumun tüm kesimlerini temsil ediyor mu?
2. Muhalif kişi ve gruplar kim?
3. İç destekler, bölgesel destekler, dış destekler ve tersine (!), Esad’ın kalmasını isteyenler kimler?
a) İsrail’in rolü
b) ABD’nin rolü
c) Türkiye’nin rolü
d) İran’ın rolü
e) Irak’ın rolü
f) Ürdün ve Lübnan’nın rolü
g) İngiltere ve Fransa’nın rolü
h) Mısır’ın rolü
ı) Rusya’nın rolü
i) Suudi Arabistan’ın rolü
4. Filistin kökenlilerin rolü ne?
5. Müslüman Kardeşler’in rolü?
6. Göstericiler sadece “reform” mu istiyor, yoksa “rejim değişikliği” mi?
7. Güçlü devlet bürokrasisi ve asker bu duruma ne diyor?
8. 2005 yılında yaşanan Hariri cinayeti ve bugüne kadar gelen dalgalarda oğul Hariri’nin rolü ne?
9. Kürtler ne istiyor?
10.  Türkiye sınırındaki bölgede durum ne?
11.  Aşiretlerin (Arap) duruma bakışı ne?
12.  Alevilerin durumu ne?
13. Şii-Sünni meselesi nerede?

Şam’a bu kritik sorulardan bakıldığında ortaya çıkan çerçeve hayli "değişik" olabilir…

Esad’ın reformların ilk anından bu yana "gelen dalga"ya karşı yapacaklarını düşündüğünü gösteriyor.. Öte yandan da "ne kadar" yapacağını hesapladığı da belli artık!

Belli ki, "elini verenin kolunu kurtaramayacağı" bir girdaba kapılmak istemedi.

Bu aşamada "iç bürokrasi ile orduya" geliyoruz.. Bugün gelinen nokta, işte o reform vakumuna direnç noktasının yüksek bürokrasi ve asker olduğu gösteriyor. (Dedikodulara göre (!), Esad Türkiye'ye, "danışmanlarım protestoları inceledi, kökü dışarıda bir kaç grup" demiş. Ankara'da ona, "Sen önce danışmanlarını kontrol ettir' yanıtını vermiş.)

Suriye meselesi artık Suriye meselesi değil.

Risk analizleri; Sünni-Alevi savaşından, Kürtlerin ayaklanmasına, İsrail’in Filistin ve/veya Lübnan’a saldırmasına kadar uç noktalara ulaşıyor…

Ülkenin ağır bir "dış medya saldırısı" altında dengesini kaybetmek üzere olduğunu da söylemeliyim.

Türkiye açısından durum basit. Ankara bu işten hoşlanmadı. Türkiye-Suriye ilişkileri açısından yaşananlar bir risk, 'bölgesel ekonomik ortaklıklar’ açısından yaşananlar bir risk, 'komşularla sıfır sorun politikası' açısından yaşananlar bir risk, dış etkiler, Irak, Kuzey Irak, İran, İsrail dengeleri açısından dalgalanmalar için risk.. Sonra, Esad gitse kim gelecek?

Kısa süre sonra Suriye’de yaşanacakların içine yuvarlanacağız belli ki. Henüz etrafa bakabilirken "başka" bir-iki noktayı yazıya sabitleyeyim…

1. Suudi Arabistan rejim değişikliğini destekliyor! Bu önemli bir konu ve Riyad’ın bu işte kullandığı adamlar ABD bağlantısı şüphesi doğuruyor.
2. Oğul Hariri-Esad ile kameraların önünde biraraya gelmesine rağmen-belli ki bir kan davası sürüklüyor ve bunu Riyad ile yapıyor.
3. İsrail!.. Ama ne kadar? Ortalık birbirine girmiş, CIA Başkanı’nın Türkiye’de olduğu ortaya çıkmış, Obama-Erdoğan dakikalarca telefonda çözüm arıyorlar, MGK’nın gündeminde bu konu var, "Avustralya" basınına demeç veren sıfır sorun politikasının mimarı Davutoğlu, "İsrail’e ikinci gemi gidebilir ellemesin" diyor. Yani?..
4. Ama korkuları da var İsrail’in. Esad'ın yerine Radikal bir yönetim gelirse? Müslaman Kardeşler’in yeniden-bu protestolar vesilesiyle ortaya çıkması-benzer korkuları biliyor.
5. MİT Müsteşarı’nın gezisi Suriye’ye nasıl bir katkı sundu? CIA Başkanı’nın Türkiye’de geçirdiği inanılmaz süre ile bu zamanlama çakışıyor. Esad’a sadece Türkiye’nin değil, ABD’nin de tavsiyeleri gitmiş olabilir. 
6. Mısır İstihbarat servisinin yeni başkanının Şam ziyareti Suriye’ye nasıl bir katkı sundu?. Bu paralellik ne ifade ediyor? 
7. Gelelim geleceğe.. Dün ‘iki ülke’den bahsetmiştim.. Birisi ‘kontrol edilebilen devrimlerin’ hedef ülkelerinden, Ürdün! Suriye’den sonra Ürdün patlayabilir. (İddialara göre diğer ülke Fas!)
8. Buna Lübnan’ı otomatik olarak eklemeliyiz. Suriye ısınırsa Lübnan kaynar.
9. Suriye içinde Esad’ın kimi akrabalarına (Cumhuriyet Muhafızlarını’nın komutanı erkek kardeşi Maher Esad ve zengin bir işadamı olan Rami Makhluf) işaret eden rejim değişikliği talepleri var!
10.  Haddimizi biraz daha aşalım: Bu gelişmelerin sonunda İsrail ile Türkiye, diyelim 1, hiç bilemediniz 2 yıl içinde kucaklaşır mı? Mümkün mü? Evet hem de öyle mümkün ki, siz bile "tabii canım böyle küslük mü olur, reel-politik olmak lazım" derken bulursunuz kendinizi!
11. Bunun için Filistin konusu önemli. İsrail’in yalnızlaştırılması, bu sonucu doğurmaz ise ABD planı (Yoksa Obama mı demek lazım?)-örneğin Mısır’ın bugünkü yönetiminin Tel Aviv’e sırt değil ama dirsek gösteren tavrı-boşa gider.

Son bir not: Suriye'ye bir BM, NATO müdehalesinde İncirlik'in kullanımı tartışmaları şimdiden başladı.. AKP'nin buna 'evet' demesi mucize olur. Komşularla sıfır sorun politikası sendeleyecek kadar yaralanır. Fakat, olası bir göç durumuna önlem olarak "tampon bölge" düşünebilir mi?

http://twitter.com/NedretErsanel

Bu yazı 4,264 defa okundu.