0 0 0000

Referandumun siyasî sonuçları

Anayasa paketi kırpılarak da olsa halkoyuna sunulacak. Anayasa Mahkemesi'ne yönelik eleştiriler, yerini oylamanın siyasî sonuçlarına bırakacak. Referandumun sonucu ne olur ve siyasî tabloyu nasıl etkiler? 12 Eylül sonrasına ait tahminleri partilerin kampanya performansları belirleyecek.

Evet veya hayır derken kullanılacak dil, bir yılı doldurmadan gidilecek seçimin altyapısını oluşturacak. Kim ne diyebilir, tezlerini nasıl savunabilir konusuna partileri tek tek ele alarak cevap bulmaya çalışalım:

CHP, hayır diyeceğini ilk günden açıkladı. İptal dilekçesinin altında imzası bulunanların farklı davranması beklenmezdi. Yeni Genel Başkan Kemal Kılıçdaroğlu'nun 'hayır'ın tonunu iyi ayarlaması gerekiyor. Sesini yükseltmesi, çıtayı ulaşması zor noktaya koyması aleyhine dönecek. Ekibi, referandumu AK Parti hükümeti için güven oylamasına dönüştürmeyi teklif edecek. Partideki muhalefet aynı şeyi Kemal Bey için düşünüyor. 12 Eylül'deki sandığa aşırı abanmak olumsuz sonuçta faturanın büyümesine yol açacak. Kemal Bey, kampanyayı ya herro ya merro çizgisinde sürdürmeyecektir. 'Hayır' cephesinin en rahat partisi CHP olacak; ama tezlerini delillendirmekte onlar da zorlanacak. MHP ile aynı çizgide durmak sorun olmaz, BDP ile beraberlik biraz baş ağrıtabilir.

MHP muhalefetin en sıkıntılı partisi konumunda. En başta BDP ile aynı safı paylaşmayı tabanına izah etmekte zorlanacak. Sürecin başlangıcında AK Parti ile BDP'nin birlikte hareket edeceği varsayılıyordu. MHP'nin işini kolaylaştıracak fotoğraf şimdi tersine döndü. Meclis'te reddedilen parti kapatmayı zorlaştıran madde de olmayınca, paketin esasıyla ilgili olumsuz cümle kurmak kolay değil. 'AK Parti terörle mücadelede başarısız' demek ne kadar ikna edici olur? Kendi tabanı bile 'o ayrı bu ayrı' diyebilir. Ayrıca MHP'liler Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu'nun bugünkü yapısının ve YAŞ mağduriyetlerinin sürmesini nasıl savunacak? Yüksek sesli hayır kampanyası tabanda çatlamalara sebep olabilir. Bu da yakın tarihteki genel seçime yansıyabilir.

Referandum sürecinde en büyük sıkıntıyı BDP yaşayacak. Demokrasi eksikliğinden en fazla şikâyet eden bir siyasi hareket olarak kısmi düzelmeye nasıl karşı çıkacaklar? Hele paketten düşen parti kapatma maddesine destek vermeyişlerini izah edemeyecekler. Ergenekon, CHP ve MHP ile aynı safı paylaşmaktan hoşnut olmadıklarını parti yetkilileri itiraf ediyor. Tabanlarındaki evet eğilimini en iyi onlar görüyor ve çaresiz biçimde sandığa gidişin önünü almaya çabalıyorlar. Yansımaları seçimlere uzanacak bir kırılma gündeme gelebilir. 'İstediklerimizi alamadık' savı tatmin edicilikten uzak. Zira düzenlemeler mevcut durumu az da olsa ıslah ediyor. Vatandaş bu fırsatı neden tepsin?

Saadet Partisi, referandumda her şeye rağmen 'evet' diyecek. Söz konusu tavır eksiklere getirilen eleştirileri ve 'bunlar yetmez' duruşunu anlamlı ve kıymetli kılıyor. Süleyman Demirel'in tekrar cumhurbaşkanı seçilmesi için 5 artı 5 teklifine verilen kısmi desteğin faturası ağır olmuştu. Numan Kurtulmuş'un aynı hatayı tekrarlamayacağı anlaşılıyor.

BBP, Muhsin Yazıcıoğlu önderliğindeki ilkeli duruşunu yeni dönemde sürdürme azminde. Sürdürecekleri evet kampanyası MHP'nin işini iyice zorlaştıracak. Meclis'te olmadığı için sesini yeterince duyuramayan parti, halkoylamasını fırsata çevirip daha çok gündeme gelebilir.

AK Parti referandumla, seçim kampanyasını bir yıl önceden başlatmış olacak. Anayasayı değiştirebilmiş parti olarak seçime girecek. Kabul oyunun yükselmesi işine yarayacak ve seçim rüzgârına çevirmenin hesaplarını yapacak. Muhalefetin güvenoylaması taktiği evet yüzdesini düşürebilir. Ancak sonuçta kabuller AK Parti'ye yazıldığında muhalefet zararlı çıkacak. Mesela iktidar partisi yüzde 49 oy aldığında muhalefet bunu başarı olarak sunabilir mi? Güven oylaması taktiği bumerang gibi muhalefeti vurabilir. AK Parti, hayırcı partileri tek karede halka gösterebilir. CHP, MHP ve BDP'nin aynı safta olması iyi malzeme, ancak tabanları rencide etmeyecek dil kullanılmalı. Tavandaki birliktelik tabanlara şikâyet edilmeli. Aksi halde çatıdaki beraberliğin aşağıya inmesine yol açılır.

zaman

Bu yazı 1,006 defa okundu.