0 0 0000

Dolardaki piramit havadayken Kahire piramidi neden sabit?

Kahire iktidarının sonuna ilişkin yoğun spekülasyonların tarihi 3 yıl öncesine kadar gidiyor.. Ben de zaman zaman Mübarek öyküsünün finaline yönelik notları özellikle düştüm…

Mısır, Ortadoğu’ya yönelik Batı (ABD ve/veya Avrupa) politikalarının hayata geçirilmesinde önemli bir ülke.

Mısır yönetiminin 'madden ve mânen' yıllardır desteklenmesinin ardında bu var. Ülke aynı zamanda “İsrail-Mısır çizgisi"nin de yarısını oluşturuyor! Uzatırsanız bir ucu Paris’e kadar rahatlıkla gider.

Yaşı hayli ilerlemiş ve artık biliniyor, sağlık sorunları bulunan (daha yeni, Almanya ziyaretinde rahatsızlandı ve operasyon geçirdi.) Mübarek’in artık sahne-i siyasetten çekilmesi gerekiyor.

Sadece bu nedenlerle değil kuşkusuz.

Söz konusu Mübarek olunca Batı’nın demokrasi beklentisi skalanın altına iniyor. Bugüne kadar milyarlarca dolar ve sarsılmaz siyasi destek sundukları Mübarek’in vedasının statükoyu değiştirmesini, beklenmedik gelişmeleri tetiklenmesinden kaygılanan geniş bir grup var.

Nerede?. ABD’de, Avrupa’da, İsrail’de.

Ancak Washington vizyonunun bir farkı var. ABD yönetimi bir yandan da, Mübarek’in yavaş yavaş kendini mukadder kadere hazırlamasından yana.

Bu nedenle Batı’dan gelen sinyaller bazılarını şaşırtabilir. Resmi söylem-daha düşük tonda bile olsa- Müberek’in sırtını sıvazlarken, gelişen konjonktür ve medya daha farklı mesajlar veriyor.

Mübarek’ten sonra ne olacak? Asıl soru bu.

"Hüsnü niyete" göre oğul mübarek liderliği devam ettirecek. Bu belki babasından gerekli siyasi mirası alacak oğulun Batı’ya bağlılığını teyit etmesine anlamına gelebilir. ABD de bundan hoşlanabilir.

Ama ülkedeki ve bölgedeki dengeler ile Obama yönetiminin bakış açısı buna uymayabilir!

Daha ileri giderek Beyaz Saray, “İsrail-Mısır birlikteliği”ni bozabilir! (Mısır aynı zamanda İran’ı Ortadoğu’da yavaşlatan politikaların uygulayıcısı. Paradoks var mı?)

Buna sonra geliriz, önce ‘Mübarek ABD onayıyla gidiyor mu gitmiyor mu’ sorusuna bakalım…

Mısır iktidarı söz konusu olduğunda şu sıralar en populer isim Uluslararası Atom Enerji Kurumu’nun eski Başkanı Muhammed el Baradey.

Baradey’in UAEK Başkanlığı sırasında (özellikle sonlarına doğru) uluslararası bir siyasi figüre dönüşmesi, imajın Nobel ile pekiştirilmesi, ardından Mısır iktidarına adaylığını zikretmesi önemli.

Şimdi bir çok insan Baradey’e Mübarek rejiminin sonunu hazırlayacak isim olarak bakıyor ve arkasında da Batı’yı görüyor.

Bu doğru mu?

Baradey Mısır yönetimine gelebilir mi, gelirse “nasıl” gelir tartışırız. Ama şurası doğru.. Mübarek’in gidişine katkısı olacak.

Peki Batı desteği?

Baradey’in Mısır’ın ağır kokular gelen anti demokratik rejimine alternatif olması, konuya bakan uluslararası dinamikleri heyecanlandırdığı denli, ülke içi muhalefeti hareketlendirdi mi?

16 Mart tarihli Washington Post’a göre, “Baradey’in aday olabileceğini açıklaması dahi Kahire’de coşku yaratmaya yetti. Kahire’yi ziyaret ettiğinde havaaalanında kalabalık bir kitle tarafından karşılandı. Facebook’taki destek grubununsa 178 binden fazla üyesi var.”

Post böyle görüyor tabloyu ve bana kalırsa Mübarek’in korkması için havaalanındaki kalabalıktan ziyade (!) Facebook’a bakması gerekiyor!

Yine Amerikan medyasına göre Baradey, muhalefetin büyük kısmını arkasında toplamış durumda ve yasaklı “Müslüman Kardeşler” ile Mübarek’e rakip olduğu ileri sürülen Ayman Nur da dahil.

Baradey’in bu kadarına muhatap olması beklenenemez ama huzursuzluk olacağı da açık.

En çok dikkatimi çeken açıklaması da bu noktada oldu: “Değişim kaçınılmaz ve rejim halkla çatışmaktan kaçınmak için bu değişime hazır olmalı!”

İnsan Baradey gibi incelikli bir diplomatın ağzından böylesi cümlenin çıkacağına inananamıyor doğrusu.

Bu Baradey cephesi.

Gelelim Müberek penceresine…

Batı medyasının aksine Mısır ve gelişmeleri izleyen Arap basını, havalanındaki karşılama ile muhalefet “coşku”sunu görememiş.

“Epey sembolik karşılamada birkaç bin kişi vardı” diyorlar.  Baradey’in aşması gereken önemli bir engel de “kanuni” durum. Müberek’in bunu sonuna kadar kullanacağından kimsenin şüphesi olmamalı.

Çünkü Baradey, Cumhurbaşkanı olmak için gerekli yasal şartlara sahip değil. Örneğin bir partinin yönetiminde bulunmuyor veya “Şura Meclisi” ve “Halk Meclisi”nin desteğine sahip değil. (Zaten tamamı iktidarın elinde.)

Buna rağmen Baradey Mübarek’e karşı kazanabilir mi? Hayır. Değişmesi gerekenler var.

Mısır yönetiminin daha demokratik ama Batı çizgisinden çıkmadan (!) yeniden tanımlanması süreci içinde-bana göre-Baradey bir ara basamak!

Baradey’in aurası Mısır halkının beklediği reformları hızlandıracak, ülkeyi yeni düzene hazırlayacak bir sürecin geliştirilmesinde kullanılacak gibi.

Çünkü Baradey’in yaşı da genç sayılmaz. 2011 seçimleri hedef ise, 68 yaşında olacak.

Bu durumda, 2010 parlamento seçimleri bir adım olabilir. Talepleri yükseltecektir. 2011’e kadar da Mısır iç dinamiklerine el değmez. (Bu işin bir ucu 2005’e, Bush yönetiminin baskısıyla Mübarek yönetiminin anayasada çok adaylı başkanlık seçimlerini onaylamasına gidiyor. Hazırlık yeni değil anlayacağınız.)

Amerikan bakışı ise şu noktaya ilerliyor… Mübarek “bizim dostumuz” ama Mısır değişmeden kalabilir mi? (Mısır değişiminin bölgesel etkilerine ayrı bakarız.)

Bunu, 'değişiklik olacaksa bizim değişiklik olsun bari' diye tercüme edebilirsiniz.

Bu yazı 2,877 defa okundu.