0 0 0000

Türkiye'nin yönü

Aslında yeni değil, kadim bir tartışma bu, ta Osmanlı'dan miras. İdeolojik boyutu da yok değil. Bugünlerde yeniden alevlendi. Sebebi belli; dış politikada yaşananlar. AK Parti iktidarıyla Türkiye'nin, Doğu'ya da ilgi göstermeye başladığı doğru.
Ama Batı'yı ihmal etmeden... İlgi sözde değil somut adımlara dönüştü. Avrupa yolunda en hızlı mesafeyi bu dönemde aldık. Türkiye, tam üyelik için müzakere yapan ülke durumunda.

Doğu'ya dönmenin meyvelerini de aldık. Suriye ile düne kadar düşmandık. Savaşın eşiğine gelmiştik. Bugün sınırın anlamı kalmadı. Bu 7-8 yıl gibi kısa sürede gerçekleşti. Irak da Suriye'den farksız değil. Her iki ülkenin bakanları ortak toplantı yaptı. Hafta sonu Basra ve Erbil'de konsolosluk açtık.

Türkiye'nin, mirasçısı olduğu Osmanlı coğrafyasına yönelmesinden daha doğal ne olabilir?

Buna rağmen o klasik soru hâlâ soruluyor: Doğu'ya giden Batı yolcusu muyuz? Yoksa Batı'ya doğru seyreden geminin Doğu yolcuları mı? En iyi cevabı Slovakya yolunda Cumhurbaşkanı Abdullah Gül verdi: 'Hiç kimse endişe etmesin, Türkiye doğru istikamette ilerliyor, ne sadece Doğu'ya ne de sadece Batı'ya, her yöne gidiyor.' Resmi bir ziyaret için Batı'ya giderken 'Yönümüz her taraf' dedi. Ben bu yön yazısını Bratislava'dan yazıyorum.

Cumhurbaşkanı Gül'ün üç aylık dış seyahatlerine göz atıldığında bu sözün sadece söz olmadığı, eyleme dönüştüğü açıkça görülür. Çok yönlülüğe yurt gezilerinde bile tanık oluyoruz. İşte örnek: Gül yarın Tunceli'ye gidecek! Bir Cumhurbaşkanı Tunceli'ye en son ne zaman gitmiş biliyor musunuz? 19 yıl önce... En son rahmetli Turgut Özal gitmiş. Ondan sonra unutulmuş, ne Demirel ne de Sezer gitmiş.

Çok yönlü dış politikaya Başbakan Erdoğan'ın programlarında da tanık oluyoruz. Son dönemde Erdoğan'ın İran, Irak ve Pakistan'a ses getiren seyahatler yaptığı doğru... Geçmiş veya gelecek üç aya bu gözle bir bakın... Doğuyu da batıyı da, kuzeyi de güneyi de kapsadığını göreceksiniz. Erdoğan bir ay önce ABD'deydi, bir ay sonra yine bu ülkeye gidecek. Başkan Obama'nın davetlisi olarak.

Çok yönlü bilinçli, düşünülmüş, planlanmış bir politika... Şu an Dışişleri Bakanı olan Ahmet Davutoğlu bu siyasetin mimarı. Önce kitabını yazdı 'Stratejik Derinlik' diye. Bir savrulma değil yani. Türkiye'nin iç kargaşa ve istikrarsızlıklar yüzünden değişik yönlere sürüklendiği dönemler oldu. Bugünü o dönemlere benzetmek haksızlık olur.

Bütün strateji uzmanları söylüyor: Türkiye gibi coğrafyası olan ülkelerin tek boyutlu politikaları olmaz diye. Buna tarihini de ekleyin, imparatorluk dönemini ilave edin. Çok değil bir asır önce, bugün sayıları 20'yi aşan devletle aynı imparatorluğun unsurlarıydık. Bu tarih ve coğrafya Türkiye'yi çok yönlü dış politika izlemeye mecbur kılıyor.

Doğal olan tek boyutluluk değil, çok yönlülük... Öyleyse bu tartışma niye çıkıyor? İç ve dış basında Türkiye'nin yönü sorgulanıyor?

Cumhurbaşkanı Gül'ün buna da iyi bir cevabı var. Bir kısmının samimi ve iyi niyetli olduğunu düşünüyor. Yabancı basında çıkan o yorumların Avrupa'yı uyarmak için yazıldığını söylüyor. Gül'e göre yön yazılarının bir bölümü ise kıskançlıktan ve bilgisizlikten... Ve artık Türkiye eskisi gibi kolay yönlendirilemiyor. Kıskançlığın temelinde Türkiye'nin yürüttüğü 'dikkatli ve etkili dış politikanın' herkes tarafından saygı görmesi yatıyor.

Küresel oyuncu olmanın yolu çok yönlü politikadan geçiyor. Bazı Avrupa başkentlerinde Doğu'ya doğru gidiyor diye Türkiye'nin eleştirildiğine bakmayın... Türkiye herhangi bir Doğu ülkesine ayak bastığında karşısına çıkanlar çevre ülkeleri değil, o eleştirilerin yükseldiği Batılı büyük devletler. Hemen hepsi Türkiye'den önce oralara konuşlanmışlar.

Gül'ün dediği gibi Türkiye'nin yönü, her taraf, gerisi teferruat...
 
zaman

Bu yazı 989 defa okundu.