0 0 0000

Şeytan hiyerarşisinde değişiklik: İran neden sadece İngiltere'ye kızıyor?

İran’ın “büyük şeytan”ı kim?..

12 Haziran’da gerçekleşen İran Cumhurbaşkanlığı seçimleri ardından gelişen bol protestolu süreç, Batı’nın Tahran söylemindeki yerini değiştirmedi…

Ama İran için İngiltere daha farklı bir konuma “yükselmiş” görünüyor.

Bugüne kadar başına taş düşse ABD’den bilen Tahran siyasi elitinin yeni hedefi Londra.

Hem Ayetullah Ali Hamaney hem de Ahmedinejad açısından, İran’da yaşanan gerginliğin sebebi İngiltere.

İş, eylemlerin sembolü haline gelen Nida’nın katledilişinin ardında BBC’yi görmeye kadar vardı.

ABD’ye ise pek ses çıkmıyor.

Acaba neden?

           *   *   *

İlk önce “Şeytan sıralaması”nı netleyelim…

Seçimlerden bir hafta kadar sonra Ayetullah, Cuma hutbesinde İngiltere’yi “İran’ın düşmanları arasında en şeytani olanı” biçiminde tanımladı.

Yani ABD artık ilk sırada değil.

Bana göre bu değişikliğin İran İslam Devrimi’nden sonra yaşanan en çalkantılı döneme gelmesi manidar.

Kimilerine göre bu tavır, İran’ın “panik” anlarında sık başvurduğu yöntemlerden biri.

Buna katılamayacağım.. İran’ın tutumunu “ayak oyunları”na indirgemek meseleyi fazla basitleştiriyor.

İran-ABD ilişkilerindeki açmazların çözüme kavuşturulması yolunda Tahran’a sunulan Obama dialog önerisi gözardı edilmemeli.

İran liderliği, şeytan sıralaması ile oynayarak, Obama’nın yüzüne kapı çarpmamaya çalışıyor.

Bu birincisi.. İkincisi, İngiltere nispeten tehlikesiz rakip konumunda. Yani İngiltere’ye yüklenerek İran fazla birşey kaybetmez.

Bunun kayda değer sağlamalarından birisi, İngiltere’nin İran’a elektriği daha yükseltecek yanıtlar vermemesi.

           *   *   *

Başbakan Gordon Brown’un ilk tepkisi şöyleydi; “Bizim arzumuz ileri dönemde İran’la iyi ilişkilerimizin olması!”

Tabii bu seçim üzerindeki tartışmaların İngiltere tarafından hoş görüleceği anlamına gelmiyor. Ama kimin geliyor ki?

Bu formül Washington için de uygun. Beyaz Saray seçim sonuçları ve eylemler konusundaki düşüncelerini zaten söyledi.

Ama İran’ın içişlerine karışmanın veya protestocuları destekler görünmesinin işleri daha zorlaştıracağının, İran yönetiminin bunu “dış müdehale” söylemine devşireceğinin farkında.

Onun için eylemcilerin “ne yapılacaksa biz yapacağız” fikrine saygılı yaklaşıyor! Veya öyle görünüyor.

           *   *   *

İngiltere eleştirilerinin popülist psikoloji açısından da bir karşılığı var..

İran üzerinde tarihten gelen İngiltere müdehaleciliği, halktan reaksiyon almaya çok müsait.

İran kamuoyunun İngiltere’ye karşı duyguları, Londra’nın ülkelerine hep karıştığı inancına dayanıyor ve bu doğru!

Kökleri 18’inci yüzyıla, petrol savaşlarına ve 1941’deki İngiliz işgaline dayanan bu bilgi, İran halkının zihin altında tazeliğini koruyor.

Daha yakın tarihli “Salman Rüşdi” vakasına hiç girmiyorum.

Hasılı, İran’ın büyük şehirlerden uzak taşra ve geçimini tarım-hayvancılıktan sağlayan kesiminde İngiltere’ye yönelik halisane duygulara rastlamak zor.

Bu kesit aynı zamanda Ahmedinejad’ın seçmen kitlesini oluşturuyor.

           *   *   *

Peki ya İngiltere?.. İran’da yaşanan olaylarda tamamen masum mu?

Yani; İran’ın İngiltere’ye yüklenişini diplomatik ve iç politik dengelere yaslayarak analiz etmek yeterli mi?

Yarım yüzyılı aşkın zamandır İngiltere’nin dünya çapında tanınmış yayın organı BBC Farsça radyo yayınları yapıyor.

Son dönemde buna televizyon da eklendi. İranlılar tarafından izlendiği de bir gerçek.

Tahran bundan çok rahatsız. Engellemek için elinden geleni yapıyor. Yayınları bozmaya yönelik girişimleri kısmen başarılı da oluyor.

Ama İngiltere’nin bundan vazgeçmeye niyeti yok. Tersine-yine son zamanlarda-yayınların net izlenmesi için iki uydusunu daha devreye soktu.

Haliyle Tahran için bu “müdehale” demek. Spesifik olarak BBC’nin hedef alınmasının nedeni de bu.

http://twitter.com/NedretErsanel

Bu yazı 3,820 defa okundu.