0 0 0000

Eski CIA Şefi ne diyor?

Graham Fuller ismini hatırlayacaksınız. Hani bir dönem CIA’in Ortadoğu Masa Şefliği’ni yapmış, uzun süre Türkiye’de bulunmuştu. Hakkında birçok iddia çıkmış, hatta davet edildiği ODTÜ’de öğrenciler tarafından yuhalanmıştı... Hakikaten ilginç bir şahsiyetti Fuller. Henri Barkey ile birlikte kaleme aldıkları “Türkiye’nin Kürt Sorunu” adlı kitap büyük ses getirmişti. Fuller buradan ayrıldıktan sonra da Türkiye üzerine çalışmaya devam etti. Geçtiğimiz aylarda “Yeni Türkiye Cumhuriyeti” adlı bir kitabı çıktı.

* * *

Kitapta AKP’ye büyük övgüler düzdü eski CIA yöneticisi. Kemalistler’in Türkiye’nin önünü tıkadığını, şimdiki hükümetin din ve toplumu barıştırarak Ortadoğu’nun kapılarını açtığını anlattı. Bu arada Fethullah Gülen ve hareketine de bol bol iltifat etti. Kısacası “ABD’ye yakın ve muhafazakâr bir Türkiye” tezini destekledi, bu tezi yaymak için çalıştı.

* * *

Aynı Fuller son olarak BBC’ye bir röportaj vermiş. Ve şöyle demiş: “Bush döneminden beri Türkiye ve ABD Ortadoğu’da ortak çıkarlara sahip değil. Dolayısıyla ortak amaçları yok. ABD kavgacı bir siyaset izlemeye devam ederse Türkiye onu iyi bir müttefik olarak görmeyebilir. Bu durumda bağımsız bir siyaset izlemek durumunda kalır.”

* * *

Bu sözlerle de kalmamış röportaj. BOP’u “Türkiye’nin idam fermanı” olarak nitelemiş Fuller. Ve Ortadoğu’da Amerikan planları dahilinde rol üstlenmemizin yanlış olacağını söylemiş.

* * *

Bir zamanlar ABD’nin Ortadoğu politikalarının bizzat içinde olan ve Türkiye, İran, Irak gibi ülkeleri Washington planları dahilinde yönlendirmeye çalışan bir isimden böyle açıklamalar duymak çok şaşırtıcı. Fuller, Türkiye’nin Ortadoğu’da arabulucu rolüne devam etmesini, etkin olmasını destekliyor. Bunlar AKP’nin politikaları ile uyumlu tavsiyeler. Ancak politikaları uygularken kulaklarını ABD’ye tıkamasını da öğütlüyor ki bu, hem AKP’ye hem de Fuller’ın varlık sebebine aykırı!

* * *

Halen RAND adlı etkin bir düşünce kuruluşunda çalışan ve Amerikan Ulusal İstihbarat Konseyi’nin başkan yardımcılığını da yapan Fuller’ın bu sözleri “yeter ki Türkiye kurtulsun” mantığıyla söylediğine inanmak saflık olur. Burada bir tespit ve bir hesap var. Önemli olan o hesabı ve gelecek dönemde ABD’nin Türkiye politikasının ipuçlarını yakalayabilmek.

* * *

Benim gördüğüm kadarıyla Bush döneminin imaj ve inandırıcılık açısından verdiği zararı telafi etmek için Obama Adam Smith’ten yola çıkarak Ortadoğu’da bir “invisible hand” (görünmez el) yaratıyormuş gibi yapacak. Bölgenin aktörlerini, yalnız olduklarına ve kendi başlarına hareket ettiklerine inandıracak. Öte yandan planlarına kaldığı yerden devam edecek. Ancak bunu mümkün olduğu kadar quiet diplomacy (sessiz diploması) yolu ile yapacak. Yani fiziki olarak varlık göstermeyecek. Onun yerine “uzaktan koruyup kollayan” imajı yaratarak Büyük Birader’i oynayacak.

* * *

Fuller’ın röportajda verdiği tavsiyeler bana bu “görünmez el”e hazırlık gibi geldi. Bilmem içinizde Truman Show’u izlemeyen var mı?
 
akşam

Bu yazı 1,510 defa okundu.