En Sıcak Konular

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta



Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
0 0 0000

Zatürre neden öldürür?



Geçen hafta Tekfen Holding Yönetim Kurulu Üyesi Dr. Ayşe Leyla Akçağlılar ve bugün de ünlü spor yazarı Kazım Kanat zatürreeye yenik düştüler. Leyla Akçağlılar anoreksiya Kazım Kanat ise kanser hastası idi. Birbirlerinden çok farklı bu iki hastalığın ortak özelliği ise bağışıklık sistemini zayıflatmış olması. Bu tür hastaların ölümleri de esas hastalıklarından yani anoreksiya veya kanserden değil, çeşitli mikropların sebep oldukları bir enfeksiyondan oluyor çoğu zaman. Zatürree de bu enfeksiyonların en çok görüleni ve en ölümcül seyredeni.

Zatürre, dünyanın bilinen en eski hastalıklarından biri. Günümüzde de en gelişmiş ülkelerde bile, düzinelerce antibiyotiğe, tanı yöntemlerinin, hastane ve yoğun bakım olanakları çok artmasına rağmen sık görülen ve ölümlere neden olan bir hastalık. Zatürree, ülkemizin de en önemli sağlık sorunlarından birisi. İstatistiklere göre yılda her bin kişinin 10-15’ i zatürree geçirmektedir. Buna göre, Türkiye’ de her yıl ortalama 500 bin kişinin bu hastalığa yakalandığı var sayılabilir.

Zatürree her yaşta görülebilen bir hastalık olmakla birlikte, en çok bebek ve küçük çocuklarla yaşlılarda rastlanır. Yılda 5 yaş altındaki her 1000 çocuğun 36’sı, 60-74 yaş arasındaki her bin kişinin 15’ i,  75 yaş üzerindeki her 1000 kişinin 34’ ü zatürree olurken, 15-19 yaşları arasındaki gençlerde ise 1000’ de 6 kişi zatürreeye yakalanmaktadır.

Zatürree, özellikle küçük çocuklar, yaşlılar, kanser, kalp, şeker, böbrek hastalarında ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde ölümlere yol açar.

Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre, ülkemizde 1-4 yaş arasındaki çocuklarda en çok görülen ölüm nedeni yüzde 22 ile zatürreedir. Hastanede tedavi edilmesi gereken hastalarda ölüm oranı yüzde 25 iken, huzurevlerinde bulunan yaşlılardaki zatürreelerdeki ölüm oranı yüzde 40’ tır. Yoğun bakım ünitelerinde tedavi görmesi zorunlu olanlarda ise ölüm oranı yüzde 60’a kadar çıkar.

Hangi mikroplar zatürreeye neden olur?

Zatürreeye neden olabilen pek çok mikrop (Bakteri, virüs, mantar,
parazit...) vardır. Bunlar içinde hem Türkiye’de hem dünyanın neredeyse her ülkesinde en çok rastlanan Streptococcus pneumoniae,  kısa adıyla pnömokok mikrobudur. 
Pnömokokların, kapsüllerinin kimyasal yapılarındaki farklılıklara göre 90 tipi vardır.
Pnömokokların tüm zatürreelerin ortalama olarak yüzde 50’sinden sorumlu oldukları saptanmıştır.
Grip virüsü de salgınlar arasında çok kişinin zatürree olmasına neden olur.

 BELİRTİLERİ

Zatürre başlıca iki tip tabloya yol açar.
Tipik Zatürree: Genellikle bir üst solunum yolları enfeksiyonunu takiben ani olarak başlar. Yüksek ateş, üşüme-titremeler, öksürük, balgam, nefes alırken batar tarzda göğüs ağrısı, nefes darlığı, iştahsızlık, halsizlik gibi belirtilerle hastayı yatağa düşürür.
Atipik Zatürree: Daha sinsi bir seyir gösterir. Ateş çok yüksek değildir. Kuru inatçı bir öksürüğe karşılık, balgam hemen hiç bulunmaz. Göğüs ağrısı, nefes darlığı ve genel durum bozukluğu gibi belirtilere de çoğu zaman rastlanmaz.

Zatürre evde mi, hastanede mi tedavi edilmelidir?

Zatürre, hastalığın ağırlığına ve başka bir hastalığın bulunup bulunmamasına göre evde veya hastanede tedavi edilebilir.
• Ortalama olarak, zatürreeli hastaların %20-25’inin hastanede, %10 kadarının ise Yoğun Bakım Ünite’lerinde yatırılarak tedavileri   gerekir.
• Hastane yatırılmada hastanın yaşı çok önemlidir.
• Evde bakacak kimsesi olmayanlar ve ilaçlarını düzenli kullanamayacakları düşünülen kimseler hastanede tedavi edilmelidir

Hangi hastalar hastaneye yatırılmalıdır?

• Küçük çocuklar
• 60 yaşın üzerindeki hastalar
• Başka bir hastalığı olanlar (kronik bronşit, astım, kalp, böbrek,        şeker, kanser ve •bağışıklık sistemi baskılayan hastalıklar...)
•Genel durumu bozuk olanlar
•Ateşi çok yüksek olanlar
•Dudak ve parmaklarında morarma olanlar
•Dakikada 30’ dan fazla nefes alıp verenler
•Kan basıncı 90’ın altında olanlar.

Zatürre nasıl teşhis edilir?

Zatürreede en önemli tanı aracı akciğer röntgenidir. Bazı durumlarda tomografi de yapılması gerekebilir. Balgam, kan incelemeleri ile hangi mikrobun etken olduğu saptanabilir, özel durumlarda bronkoskopi yapılması gerekebilir.

Nasıl tedavi edilir?

Zatürre mutlaka gecikilmeden tanı konması ve tedavisine başlanması gereken bir hastalıktır. Zatürreeye bağlı ölümlerin yüzde 40’ının ilk 24 saatte olması, erken tedavinin ne kadar önemli olduğunu gösterir. Bugün için elimizde hemen her bakteriye karşı etkili bir antibiyotik bulunmaktadır. Önemli olan, doğru antibiyotiğin seçilmesi, yeterli doz ve sürede kullanılmasıdır. Öksürüğü hafifletici, ateş düşürücü, balgamı sulandıran ve çıkarılmasını kolaylaştıran ilaçlardan da yararlanmalıdır. Nefes darlığı olanlarda ve yaşlılarda oksijen ve nefes açıcı ilaçlar da verilmelidir. En az bir hafta yatak istirahatı gerekir.   

 Zatürre öldürücü bir hastalık mıdır?

Zatürre, ölümlere neden olabilen bir hastalıktır. Bu ölümlerin yüzde 40’ ı ilk 24 saat içinde olur.
• USA’ da, zatürree ölüme neden olan hastalıklar sıralamasında 6. sırada yer alırken, enfeksiyona bağlı ölümlerin 1 numaralı nedenidir.
• Zatürreeden ölümler yaşlılarda, küçük çocuklarda ve kronik bir hastalığı olanlarda daha fazla görülür.
• Dünyada yaklaşık olarak yılda 4 milyon çocuğun zatürree nedeniyle yaşamlarını yitirdikleri tahmin edilmektedir; bunların çoğu gelişmekte olan ülkelerin çocuklarıdır.
• Sağlık Bakanlığı’nın istatistiklerine göre de, ülkemizde 5 yaş altı çocuklardaki başta gelen ölüm nedeni yüzde 22 ile zatürreedir.

Zatürree nasıl tedavi edilir?

Zatürreede  erken   tedavi çok önemlidir. Tedavinin gecikmesi ölüm ihtimalini artırır. Bugün elimizde zatürreeye neden olan mikroplara karşı çok etkili antibiotikler vardır. Önemli olan, doğru antibiyotiğin seçilmesi, uygun dozda ve sürede kullanılmasıdır. Pahalı antibiyotik iyi antibiyotik demek değildir. 

Gereksiz alınan antibiyotikler yüzünden bir çok mikrobun o antibiyotiğe karşı direnç kazanmış olması tedavide başarısızlıklara yol açar. Bugün, dünyanın bir çok ülkesinde penisiline dirençli pnömokok türleri ortaya çıkmıştır.



Bu yazı 85,698 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 31 Ekim 2014 Günde 3 bardak süt kemik kırığı ve ölüm riskini artırıyor
    • 14 Mayıs 2013 Akademik sahtekârlık geleneğinin kime ne zararı var
    • 11 Aralık 2012 Yakında ruh hastası olmayan kalmayacak
    • 9 Ekim 2012 Bir Türk tıp alanında Nobel alabilir mi?
    • 3 Ekim 2012 Burun damlaları ile aldatılıyor muyuz?
    • 2 Ekim 2012 Kimi kime şikâyet edelim?
    • 1 Ekim 2012 Türkiye'de mamografi taramaları rezaleti
    • 16 Eylül 2012 Mamografi taramalarına karşıyım
    • 10 Eylül 2012 Modern tıbbın son numarası: Aşırı teşhis
    • 8 Eylül 2012 Mamografi kanser riskini arttırıyor
    • 7 Eylül 2012 Benzer ilaç nedir?
    • 28 Ağustos 2012 Meme taraması saç taramaya benzemez
    • 14 Ağustos 2012 Antibakteriyel ürünlerdeki büyük tehlike
    • 6 Ağustos 2012 Sağlıklı suda hiçbir mikrop olmamalıdır
    • 30 Temmuz 2012 Enerji içecekleri yasaklanmalıdır
    • 23 Temmuz 2012 Damacana mı musluk suyu mu?
    • 10 Temmuz 2012 İlaç tanıtımında bundan iyisi Şam'da kayısı
    • 23 Haziran 2012 Bir sağlık haberi skandalı
    • 13 Haziran 2012 Ot-Çöp tüccarlarından alacağımız dersler de var
    • 17 Nisan 2012 Sönmez gene döndü

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    4,137 µs