En Sıcak Konular

Fikret Bila


Fikret Bila
0 0 0000

Irak'ın sonu ve sonuçları



Odalar Birliği Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu'nun yaşama geçirdiği en önemli projelerden biri TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi ile Türkiye Ekonomi Politikaları Vakfı (TEPAV) oldu. Bu projeyle Türkiye'ye hem iyi bir üniversite hem de üretken bir düşünce kuruluşu kazandırmış oldu.
TEPAV, Türkiye açısından önem taşıyan konularda bilimsel ölçülerle hazırladığı raporları kamuoyuna sunuyor.
Bu çalışmalardan sonuncusu Irak'ın geleceği ve Türkiye'ye etkilerini konu alıyor. "Riskler ve Fırsatlar Kavşağında Irak'ın Geleceği ve Türkiye" başlığını taşıyan rapor, Prof. Dr. Mustafa Aydın, Dr. Nihat Ali Özcan ve Harvard Üniversitesi'nden yüksek lisans derecesi almış olan Neslihan Kaptanoğlu tarafından hazırlandı. Rapor, taşıdığı bilgiler, geleceğe ilişkin tahminler, senaryolar ve analizleriyle önemli tartışmalar yaratacak nitelikte.

Irak'ın sonu
Rapor, Irak'ın sona yaklaştığı saptamasını yapıyor. Aydın, Özcan ve Kaptanoğlu, Irak'ı, Birinci Dünya Savaşı sonrasında, bölgenin tarihi, siyasi, ekonomik ve kültürel yapısı dikkate alınmadan İngiltere tarafından sınırları çizilen "yapay" bir devlet olarak tanımlıyorlar.
"Irak'ın artık sona yaklaştığı" saptaması yapılan raporda, bu ülkenin uzun dönemde 2003'teki ABD işgalinden önceki haliyle mevcudiyetini koruyamayacağı öngörülüyor.
Irak'ın sonuyla ilgili üç olasılık konu ediliyor:
1- En iyi ihtimalle Irak'ın gevşek bir federasyondan konfederal yapıya evrilen bir modelle bütünlüğünün korunmaya çalışılması,
2- Irak'ın üçe bölünmesi ve Kuzey'de bağımsız bir Kürt devletinin ilanı,
3- En kötü senaryo olarak Irak'ın bir savaşa saplanması ve çevre ülkelerin katılımıyla çatışmaların bölgesel bir yapıya evrilmesi.
Rapor, Irak'ın gevşek federasyon modeliyle bile uzun süre ortak bir aidiyetle bütünlüğünü koruyacağına fazla ihtimal vermiyor. Üzerinde durduğu olasılık Irak'ın bölünmesi ve Kuzey'de bağımsız Kürt devletinin ilanı...

Kürt devleti seçenekleri
Rapor, Irak'ın bölünmesi halinde Türkiye'nin, bölünmenin nasıl gerçekleşeceği, barışçı mı yoksa çatışmacı mı olacağı, ortaya çıkacak Kürt devletinin sınırları, büyüklüğü ve yapısal özellikleri üzerinde odaklanmasını öneriyor.
Ortaya çıkacak Kürt devletiyle ilgili seçenekler de şöyle özetleniyor:
1- Kerkük'ü içine alan "büyük ama çok etnisiteye sahip" Kürt devleti,
2- Kerkük'ü içine almayan "küçük ama homojen" Kürt devleti.
Raporda, Kürt devletinin kaçınılmaz olması halinde Türkiye'nin tercihinin "küçük ve homojen" yapıdan yana olması gerektiği savunuluyor.

Türkiye'nin tehdit algılaması
Rapor, Kürt devletinin ilanı halinde Türkiye'nin tehdit algılamasını da irdeliyor.
Buna göre tehdit algılamaları şöyle sıralanıyor:
1- Irak'tan çevreye yayılabilecek çatışma sarmalı,
2- Irak'ın dağılmasının serbest bırakacağı istikrarsızlık unsurları,
3- Kurulacak bağımsız Kürt devletinin Türkiye'deki Kürtler üzerindeki milliyetçi/ayrılıkçı etkileri,
Rapor, önümüzdeki yıllarda Irak'ın kuzeyinde bağımsız Kürt devleti kurulması ihtimalinin mevcut olduğunu ve Türkiye'nin kafasını kuma gömerek bu olasılığı görmezden gelemeyeceğini vurguluyor.
Rapora göre, bağımsız Kürt devleti olasılığı devletin en üst kademelerince beka sorunu olarak görülüyor. Raporun, bu bakış açısıyla Türkiye'nin "sert güç" ve "yumuşak güç" unsurlarının birlikte kullanılmasını ifade eden, "akıllı güç" kullanımıyla gelişmeleri yönlendirebileceği savunuluyor.

fbila@milliyet.com.tr



Bu yazı 941 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 30 Eylül 2012 Ankara’nın müzakere planı nedir?
    • 26 Eylül 2012 Özkök: Bektaşi fıkrasına döndü
    • 19 Eylül 2012 PKK, BDP’yi boşa çıkardı
    • 9 Eylül 2012 PKK’nın yerleştirmeye çalıştığı dil
    • 7 Eylül 2012 Bomba sayımı vardı
    • 5 Eylül 2012 PKK’nın ‘ele geçirme’ ısrarı
    • 29 Ağustos 2012 Çiçek’in mutabakat çağrısının muhatabı
    • 28 Ağustos 2012 Çiçek’ten ulusal mutabakat çağrısı
    • 26 Ağustos 2012 Kuzey Irak-Kuzey Suriye çelişkisi
    • 25 Ağustos 2012 ''Çözüm'' denilince ne anlaşılıyor?
    • 23 Ağustos 2012 Sadece cenazede değil
    • 19 Ağustos 2012 PKK’nın ''kontrol bende'' mesajı
    • 15 Ağustos 2012 PKK ile ilgili yanılgılar
    • 8 Ağustos 2012 Şemdinli’de neler oluyor?
    • 6 Ağustos 2012 PKK saldırılarının şifreleri
    • 5 Ağustos 2012 Büyük tasfiye
    • 29 Temmuz 2012 Kuzey Irak’ta ağzı sütten yanan Türkiye
    • 27 Temmuz 2012 Ankara’nın Barzani tercihi
    • 26 Temmuz 2012 PKK ve Kürt sorunu boyut değiştiriyor
    • 22 Temmuz 2012 Esad’ın tutunması artık çok zor

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    5,074 µs