En Sıcak Konular

Yasemin Çongar


Yasemin Çongar
0 0 0000

Büyükanıt, Bağdat, Barzani



Son günlerde, hangi ABD'li yetkiliyle konuşsanız, Ankara'nın Irak konusundaki temel argümanını hatırlatıyor size

Zira Washington, Türkiye'nin sınır ötesine ilişkin bazı söylemlerinin, bu argümanı tam içselleştirmediği kanısında.

Özetle, 'Unutmayın ki K. Irak, Bağdat'ın yetkisi dahilinde bir toprak parçası' diyor Amerikalılar.

Bu yönde bir uyarı, en son, Irak'tan sorumlu ABD Dışişleri yetkilisi, Büyükelçi Lawrence Butler'dan geldi.

Bir sorumuz üzerine, 'Kürdistan Bölgesel Hükümeti (KBH) ile Ankara'daki siyasi ortakları arasında diyaloğu teşvik ettiklerini' söyleyen Butler, öncesinde uzun uzun, 'Irak'ın egemenliğinin kuzeyi de kapsadığını' anlattı; "K. Irak'tan, Irak'ın merkezi hükümeti ve ona bağlı güvenlik güçleri sorumludur" dedi.

Bu sözler, bir yönüyle, Ankara'nın PKK konusunda Bağdat nezdindeki girişimlerine hak vererek, Irak'ın merkezi hükümetine görev düştüğünü teyid ediyor.

Ama bir yandan da, 'Türkiye, tek taraflı bir kararla K. Irak'a girerse, bu, doğrudan Bağdat'a meydan okumak olur, Irak'ın egemenliğini ihlal eder' mesajını veriyor.

***

Butler'ın sözleri, Genelkurmay Başkanı Org. Yaşar Büyükanıt'ın "Girip sadece PKK ile mi uğraşacağız, yoksa Barzani ile de birşeyler olacak mı?" sorusunun ardından geldi.

Hızlı bir yoklama, Washington'da, Org. Büyükanıt'ın bu açıklamasına ilişkin üç temel çıkarsama yapıldığını düşündürttü bana:

Bir kere, Genelkurmay Başkanı'nın bu sözleri, 12 Nisan'daki, "K. Irak'a operasyon yapılmalı mı? YapılmalıÖ Fayda sağlar mı? Sağlar" şeklindeki açıklamasından bir tür 'geri adım' sayıldı.

Görüştüğüm ABD'li kaynakların çoğu, 12 Nisan'da, sınır ötesi operasyon konusunu, bunun 'ivedi bir askeri gereklilik' olduğunu düşündürtebilecek sözlerle gündeme sokan Büyükanıt'ın, 31 Mayıs'ta, böyle bir operasyon için frene bastığı izleniminde.

Washington, Genelkurmay Başkanı'nın, 'Barzani de, ABD de orada. Onlarla da mı savaşacağız' sorusunun mantıksal devamını, 'Siyasi karar çıkarsa, Barzani ve ABD ile de savaşırız' diye okumaktan ziyade, 'Operasyon için koşullar pek uygun değil' diye okuyor.

Org. Büyükanıt'ın son açıklamasıyla ilgili Washington'da yapılan ikinci çıkarsama ise, K. Irak ve PKK konularının, Türkiye'deki iktidar mücadelesine malzeme olduğudur.

ABD'li kaynaklar, Genelkurmay Başkanı'nın sınır ötesi konusundaki mesajlarını, mevcut resmi kanallardan vermeyip kamuoyuyla paylaşmasının arkaplanında 'popülist politika' seziyorlar.

Bu yüksek sesli çıkışların, 'PKK'yı tehdit' ya da 'KBH'ye gözdağı' etkisini hesaba katarken, içeriye yönelik, "Biz göreve hazırız, ama AKP gereğini yapmıyor" mesajını da farkediyorlar.

ABD'nin, Org. Büyükanıt'ın 31 Mayıs açıklamasından çıkardığı diğer bir sonuç ise, en başta aktardığım uyarıyla bütünleşiyor.

Bir Pentagon yetkilisinin deyişiyle, "'Barzani'ye de bir şey yapacak mıyız' sözü, Türk ordusunun, K. Irak'ı bir aşiret bölgesi, Barzani'yi de bir aşiret lideri gibi algıladığını düşündürtüyor."

ABD'liler bu algılamadan rahatsız. Onlara göre, tek taraflı bir harekatın dayatacağı soru, 'Türkiye, Barzani'ye de bir şey yapacak mı' değil, 'Türkiye ile Irak savaşır mı' sorusu.

***

Bush yönetimi, K. Irak'taki PKK varlığına karşı işbirliğinin zeminini, Ankara, Bağdat ve Washington arasındaki üçlü mekanizmada görüyor ve bu kapsamda, Türkiye'nin KBH ile üst düzey diyalog kurmasını istiyor.

Bir yandan da, yönetim dışında, Demokratik Parti cephesinden, Lehigh Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölüm Başkanı Dr. Henri Barkey'nin ortaya attığı ve bu cephenin ağır toplarından Richard Holbrooke'un sahip çıktığı "grand bargain" (büyük pazarlık) fikri gündemdeki yerini koruyor.

Bu, çok özetle, KBH ile Ankara'nın, Kerkük dahil bütün meselelerde, siyasi diyalogla çözüm aramasına dayanan bir yaklaşım.

Velhasıl, Cumhuriyetçi ya da Demokrat, Washington'da Irak'ı ve Türkiye'yi yakından takip edenlerin vurguladığı nokta aynı.

Üçlü mekanizmayla PKK'ya karşı ciddi adım atılması da, Ankara'nın K. Irak'la ilgili kaygılarının daha geniş kapsamda giderilmesi de, Türkiye'nin KBH ile sağlıklı bir ilişki kurabilmesini gerektiriyor.

Bu, hem Türkiye'deki iç siyasi kavga, hem de KBH Başkanı Mesud Barzani dahil Iraklı Kürt liderlerin bazı tehditkar açıklamaları nedeniyle, bu aşamada zor.

Ama şurası da gerçek ki, Türkiye'yi KBH'yi muhatap almaya zorlayan sadece ABD ve Kürtler değil.

Irak Hükümet Sözcüsü Ali Dabbagh, nisanda Washington'da, "Türkler, Sayın Barzani'nin bizim hükümetimizin bir mensubu olduğunu anlamalı; ona saygı göstermeli" diyordu.

Geçen hafta, Erbil'de Barzani ile ortak basın toplantısı sırasında, "Türkiye'nin topraklarımıza askeri güçle girmesini istemiyoruz" diyen de, Irak Başbakanı Nuri El Maliki'den başkası değildi.

Irak'ın egemenliği ve birliği bizim için önemliyse, Bağdat'tan gelen bu mesajların da bir önemi olmalı.

milliyet

 



Bu yazı 912 defa okundu.






Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.





    Diğer köşe yazıları

     Tüm Yazılar 
    • 20 Ağustos 2007 Kucaklamanın da bir sınırı var!
    • 13 Ağustos 2007 Gül, çünkü...
    • 5 Ağustos 2007 Lobi Bush'u pes ettirdi
    • 9 Temmuz 2007 İkinci büyük Irak pazarlığı
    • 25 Haziran 2007 'Oyun' içinde oyun
    • 18 Haziran 2007 'Oyun' ve sorular
    • 4 Haziran 2007 Büyükanıt, Bağdat, Barzani
    • 28 Mayıs 2007 Sınır ötesi
    • 21 Mayıs 2007 Kılıfına uydurmak
    • 14 Mayıs 2007 ABD ve "AB-Türkiye modeli"
    • 2 Nisan 2007 TSK ile ABD farklı telden...
    • 15 Ocak 2007 Sınırımızda ABD askerine hazır mıyız?
    • 1 Ocak 2007 'Türkiye'yi artık generaller yönetemez'
    • 6 Kasım 2006 ABD'nin seçimi
    • 23 Ekim 2006 Amerikan demokrasisinin kara sayfası
    • 16 Ekim 2006 Türk-Amerikan ilişkileri çok zorlanacak (2)
    • 9 Ekim 2006 Türk-Amerikan ilişkisi çok zorlanacak (1)
    • 2 Ekim 2006 Beyaz Saray'da gündem PKK
    • 10 Temmuz 2006 Gül'ün ardından 10 gözlem
    • 3 Temmuz 2006 Meşal, Esad, Bush, Erdoğan

    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    4,488 µs