0 0 0000

Tarihten yapraklar 

Neyse, gazetelerin sayfa sekreterleri “pikaj” dönemini çoktan geride bıraktılar da, başlıktan “p” harfinin düşme tehlikesi yoktur! Eskiden ara sıra olurdu böyle azizlikler... Bir keresinde de “şoförlere zam yok” başlığından “z” harfi düşmüştü, sayfa kartonu ofset filmi çekilmek üzere götürülürken! Kimse de farkına varmamış, ertesi gün rezillik çıktı tabii, hangi gazeteydi hatırlamıyorum.

Konumuz yakın tarih. Tek parti döneminde hangi yıl genel seçim, hangi yıl cumhurbaşkanlığı seçimi yapıldığını ha deyince söyleyebilecek babayiğit var mı aranızda, diye sormuştuk...

Varmış: Nail Güreli.

Sayın cemiyet başkanım oturdu bir dizi yazdı, peyderpey yayınlanıyor. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ayrıntılarını şöyle bir hatırlatıyor. Daha da incesini isteyenler Prof. Dr. Hikmet Özdemir’in kitabını okusunlar.

Biz de Güreli’nin kaleminden, milletvekili seçimlerinin 1923, 1927, 1931 ve 1935 yıllarında yapıldığını hatırladık... İnönü devrinde de seçimler 1939 ve 1943 yıllarında yapılmıştı... 1946 ve sonrasını az buçuk mürekkep yalamış herkes bilir, çünkü “gerçek” seçimler bunlardır.

Evet, tek parti seçimleri, seçim meçim değildi. “Şeklen” öyle oluyordu yalnızca.

O zamanlar cumhurbaşkanının görev süresi meclisin süresini aşmaz, her meclis yenilendiğinde cumhurbaşkanı da yeniden seçilirdi.

Evet ama bunlar “tek adaylı” seçimlerdi, yani aslında bunlar da seçim sayılamazlar. Önümüzdeki günlerde de öyle olacak, tek aday gösterilecek ve tek turda iş bitecek. Birileri arasından birisini seçmiyorsun, adayı onaylayıp onaylamadığını gösteriyorsun, adına seçim diyorlar.

Fakat Sayın Güreli’nin yazısından, öğrenmenin yaşı da yok sonu da çok şükür, benim de bilmediğim müthiş gerçekler öğrendim:

1923 yılında mecliste yapılan cumhurbaşkanı seçimine 158 milletvekili katılmış ve hepsi de Atatürk’e oy vermiş ama, meclis genel kurulu üye tam sayısı 287...

Yani tam 129 kişi, neredeyse meclisin yarısı, şu ya da bu nedenlerle (o nedenleri bilen bilir tabii), oylamaya katılmamış, Atatürk’ü seçmemiş!

1927 seçimlerinde bu kez koltuk tam sayısı 316 (eskiden bu sayı da değişkendi), fakat oy kullanan 288... Oturuma katılan herkes Atatürk’e oy vermiş ama katılmayan da 28 kişi var!

1931 seçimlerinde koltuk sayısı 317, oy veren 289... Gene 28 kaçak var...

1935 seçimlerinde koltuk sayısı 399, fakat oy veren 386... O zaman bile 13 kişi ortadan kaybolmuş.

Elbette meclis başkanını bu hesaba dahil etmemek lazım, birer sayı düşünüz.

Acaba bu adamlar sağlık nedenleriyle mi oy kullanmadılar?

1938’de İnönü’ye 348 kişi oy veriyor, 51 kişi ortalıkta görünmüyor... 1939’da yepyeni bir mecliste bile 16 kişi oy vermemiş... 1943 yılında, anlı şanlı Milli Şef’in en koyu dikta döneminde bile 455 mebustan 435’i oy veriyor, 20 kişi gene yok... 1946’da kaçaklar 14 kişi.

Herhangi bir “spekülasyon” yapmıyorum, yalnızca bilgilerinize sunuyorum. Fakat bir de soru soruyorum: Acaba ikinci, üçüncü adaylar da çıksaydı daha iyi olmaz mıydı bu seçimlerde?

Diyelim Atatürk’e karşı Fethi Bey de, İsmet Paşa da adaylıklarını koyuyorlar da gene Atatürk seçiliyor... Ya da Milli Şef, görüntüyü kurtarmak için kendi dikta döneminde kendisine karşı şeklen de olsa başka bir adaya, sözgelimi Peker’e ya da Saraçoğlu’na izin veriyor...

Sonuç değişmezdi, diyeceksiniz.

İşte sonucun değişmemesi de bu yönetimin bir demokrasi olmadığını gösterir. Demokrasi olsaydı ayrı bir partiden Hüseyin Avni Bey de aday olurdu, hiç olmazsa mecliste bulunurdu, Rauf Bey de, Kâzım Karabekir de, hatta belki TKP üyesi Doktor Şefik Hüsnü de... Kazanırlardı, kazanamazlardı, o ayrı konu. Hiç olmazsa sesleri duyulurdu.

Yazımızı Nail Güreli’nin bir cümlesiyle bitirelim de, en azından İnönü konusunda başka söze gerek kalmasın: “Atatürk, cumhurbaşkanlığı için kendisinden sonra Mareşal Fevzi Çakmak’ı düşünüyordu!”

Hani şu CHP mahfillerinin ısrarla “tutucu, gerici, gericilerin adayı, karşıdevrimci” dedikleri kişi canım... Meğerse Atatürk’ün adayıymış! Bu haksızlığın ayıbı günümüzün hangi “sözde solcusuna” yetecek?

akşam

Bu yazı 848 defa okundu.