Türk-ABD ilişkilerinde 'Jay-Jay' dönemi!

2 Aralık 2008 21:00 tsi
Amerika'nın yeni Ankara Büyükelçisi James Jeffrey'den sonra, yine Türkiye ve Ortadoğu konularında en kritik göreve bir başka ilginç sima getirildi. Obama'nın bir kaç bakan gücündeki 'Ulusal Güvenlik Danışmanı' olacak "JJ", incelenmeye kesinlikle de

Yeni ABD büyükelçisi James Jeffrey geçtiğimiz Pazartesi günü görevine başladı. Bundan çok önce (30 Mayıs) iyibilgi, Jeffrey üzerine kapsamlı bir incelemeyi okurlarına ulaştırmıştı.

(Yeni Elçi: 'Geleceği söylemez yaratır!)

Dün ise Türkiye'yi, Irak'ı ve Ortadoğu'yu direkt etkileyecek yeni bir isim Barack Obama tarafından açıklandı. Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak Beyaz Saray'da görev yapacak bu kişi, James Jones.

Ya da tam ismiyle: "James Logan Jones Jr.". Başkan'ın Ulusal Güvenlik Danışmanlığı son derece güçlü ve kritik bir koltuk. Özellikle Dışişleri ve Savunma Bakanlığı ile direkt olarak çalışıyor.

Zaten "atama"nın bu isim üzerinden yürümesiyle bu bakanlıkların sahipleri arasında da özel bir seçim var. Tabii Başkan'a çok yakın ve ilgili konularda "politika üretip, uygulamakla" da görevli.

Hasılı, bir kaç bakan gücünde ve etkisinde. Peki "JJ" kim? Klasik biyografi ile birlikte özellikle bilinmeyenlere dikkat etmek, "neler olacağına" ilişkin ipuçları verebilir.

Omuzunda kaç yıldız var?

Evet, JJ eski bir asker ve dört yıldızlı. Ama kastımız bunlar değil. Yavaş yavaş gelelim. Ama önce JJ ile bir tanışalım.

JJ 1943 doğumlu, yani 65 yaşında. Missouri-Kansas doğumlu. Asker çocuğu. Baba, II. Dünya Savaşı'nda bulunmuş. Bu önemli zira JJ'in kişiliğini oluşturan yıllar Fransa'da şekillenmiş!

Ülkeye dönüşte Georgetown Üniversitesi'ne gidip dış ilişkiler okumuş. Ardından da ordu yılları başlamış. Ordu içindeki yükseliş ve görevlerini, "stratejik" rütbeye gelene değin atlıyoruz.

Askeri okullardan sonra Vietnam'a gitmiş, savaşmış,. 1968'de dönmüş. 1977'de Binbaşı olana kadar çeşitli ordu birimlerinde çalışmış. Bu tarihte-belki de kaderini değiştiren bir dönemeç-Deniz Piyadeleri ile Senato arasındaki ilişkileri takip için Washington'a atanmış.

Komutanın komutanı?

Burada göreve başlamış ama tabii bir de komutanı varmış. Bu komutan bizim tanıdığımız bir kişilik. John McCain! Kaderin cilvesi böyle bir şey olsa gerek. JJ'in ilk "yarı siyasi" görevindeki patronu, ABD'nin Cumhuriyetçi Başkan adayı McCain oluyor yani.

İnsanın aklına şu sorular geliyor tabii; Örneğin Vietnam'dan tanışıyorlar mı? Veya bu göreve getirilmesinde ortak bir tarafları veya vesileleri var mı? Yani kaderin birleştiren eli kime ait?

Biz devam edelim. JJ'in askeri kariyeri (rütbeleri) yükselmeye devam ediyor. Yine önemli görevlerde bulunuyor. Örneğin Milli Savaş Yüksekokulu'nun (National War Collage) komutanlığını yapıyor.

Parmaklara dikkat

Detayları atlıyoruz; buraya dikkat, "Operation Provide Comfort" atanıyor. Bu ismi anımsayabilirsiniz ama Türkçe'deki karşılığı daha anlamlı gelecektir; "Çekiç Güç"!

JJ, Türkiye'ye geliyor. Hem Türkiye'de hem de Kuzey Irak'ta görev yapıyor. O dönemde Türk ordusundaki bir çok subayın kendisini tanıdığını söyleyebiliriz. Zaten bu görevinden sonra da (Nisan 1992) ilk yıldızını takıyor.

Akabinde de ABD Avrupa Komutanlığı'na (Almanya) J-3 direktörü (askerler anlayacaktır) olarak atanıyor. Takip eden dönemde de Bosna-Hersek ve Makedonya'da da bulunuyor, görev yapıyor.

Buradan da Türk tanıdıkları olacağını tahmin ediyoruz. 1994'de ikinci yıldız geliyor ve karargaha (ABD) dönüyor. Ceşitli karargah görevleri ve yine bir yıldız daha geliyor. 1996'da Korgeneral oluyor.

Ve nihayet bu ana kadar en önemli pozisyonuna kavuşuyor; Savunma Bakanı'nın askeri asistanı oluyor. Ve dördüncü yıldız. Bundan sonra da zaten hep üst düzey görevler.

ABD Avrupa Komutanlığı'nın komutanı oluyor. Bunun duyurusunu zamanın Savunma Bakanı Paul Wolfowitz'le beraber yapılıyor. Genellikle Avrupa'da üst komutanlıklar da bulunuyor, James Cartwright, John Abizaid gibi Türkiye'de de tanınan generallerle birlikte çalışıyor ve 2006 yılında emekli oluyor.

Sivil ve organize işler bunlar

Bundan sonra üniformasız hayatı başlıyor. Daha eğlenceli işler de başlıyor sayabiliriz. Önce "21. Yüzyıl Enerji Enstitüsü"ne Başkan oluyor. Yani enerji meselelerine bakıyor. Ardından "United States Chamber of Commerce"a katılıyor.

Kimler var kimler ama yerimiz kısıtlı, atlıyoruz. Yine ardından "Atlantic Council of the United States." (ABD Atlantik Konseyi)'ne Yönetim Kurulu Üyesi oluyor.

Sonra, "Independent Commission on Security Forces of Iraq", Irak Bağımsız Güvenlik Kuvvetleri Komisyonu"nda üyelik geliyor. Komutan belli ki işleri hızla öğreniyor.

Çünkü ardından Boeing Yönetim Kurulu üyeliği geliyor. Ve elbette sacayağı Chevron'la tamamlanıyor. JJ, bu en büyük petrol firmasının yönetiminde önemli bir sandalye kazanıyor. Tarih 2008.

Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile Ortadoğu üzerine çalışmalarda bulunuyor ama üst düzey siyasi görev tekliflerini iki kez reddediyor. Burada bir ilginç nokta Obama ve McCain arasındaki yarışta JJ'in Obama'nın yanında yer alması.

Tercihini neden ve nasıl Obama'dan yana kullanıyor ilginç bir soru. Ama öyle yapıyor ve bugün karşılığını alıyor.

Peki JJ'in kişiliği nasıl? Bir kere çok iyi hatta etkileyici bir müzakereci olduğu söyleniyor. Ayrıca sorunların çözümünde ön almayı ve sorumluluk yüklenmeyi seviyor.

Doğal olarak stratejik ve taktiksel düşünüyor ve meselelerin hallinde metodik yöntemler kullanıyor.

İşte önümüzdeki dönemde adını sık duyacağımız JJ'in kaba hatlarla ilk öyküsü böyle. 

www.iyibilgi.com

Bu haber 1,265 defa okundu.