ABD Kongresi Irak anlaşmasından rahatsız!

29 Kasım 2008 11:52 tsi
ABD ile Irak arasında imzalanan güvenlik anlaşması, Irak Meclisi kadar ABD kongresini de rahatsız ediyor. Semih İdiz nedenini anlatıyor...

Irak ile yeni bir düzenin eşiğindeyiz

Semih İdiz / Milliyet

ABD ile Irak arasında imzalanan güvenlik anlaşmasının Irak meclisinden geçmesi, gelişmeleri Türkiye’yi de yakından ilgilendiren bir eşiğe getirdi. Zira bu anlaşma sadece Amerikan askerlerinin kademeli olarak 2011 yılına kadar Irak’ı terk etmelerini öngörmüyor.
Aynı zamanda Irak’ın ulusal egemenlik haklarına tekrar kavuşması yönünde atılan önemli bir ilk adımı temsil ediyor. Başka bir ifadeyle, anlaşmanın devreye girmesiyle, Ankara’nın kilit bazı sorunların çözümünü Washington’da değil, artık Bağdat’ta araması gerekecek.
Bu da Ankara’nın, örneğin PKK’ya karşı sınır ötesi operasyonlar konusunun yasal boyutunu Irak yönetimi nezdinde çözmesi anlamına gelecektir. Bu durumun Türkiye açısından iyi mi, kötü mü olduğunu aşağıda değerlendireceğiz.
Ancak önce önemli bir hususa değinmek gerekiyor. Söz konusu anlaşmanın meclisten geçmesi yeterli değil. Zira Irak’ta hem Sünniler hem de Şiiler arasında üzerinde mutabakata varılan metne hâlâ karşı olanlar var. Anlaşmanın 275 sandalyeli mecliste sadece 149 oyla kabul edilmesi, 73 milletvekilinin ise oylamaya hiç katılmaması zaten bunu gösteriyor.

Kongre’de huzursuzluk yarattı

Özetle, bazı Şiiler Amerikalı askerlerin derhal gitmesini isterken, bazı Sünniler de Irak’taki siyasi durumlarını güçlendirmenin bir aracı olarak gördükleri bu anlaşmanın ihtiyaçlarını karşılamadığına inanıyorlar.
Meclisten geçebilmesi için verilen önemli bir taviz gereğince söz konusu anlaşmanın temmuz ayında halkoyuna sunulması gerekiyor. Hal böyle olunca, halk tarafından da kabul edilmesi için anlaşmada yeni düzenlemelere gidilip gidilmeyeceği sorusu havada kalıyor.
Üzerinde pek durulmayan ikinci bir sorun ise bu anlaşmanın ABD Kongresi’nde de huzursuzluk yaratmış olmasıdır. Bazı Kongre üyeleri anlaşma metnini görmemiş olmaktan şikâyet ederek, Irak’a hangi tavizlerin verildiğini bilmediklerini söylüyorlar.
Suç işleyen Amerikan askerlerinin Irak mahkemelerince yargılanması konusundaki belirsizlikleri özellikle rahatsız edici bulan Kongre üyelerinden bazıları, “Anlaşma bizde de Kongre onayına tabi olsaydı geçmeyebilirdi” demeye başladılar. Özetle, Başkan Bush’un Kongre’yi, giderayak, bir “oldubitti” ile karşı karşıya bırakması nedeniyle anlaşmanın uygulanması konusunda hangi sorunların yaşanacağı da bu aşamada bilinmiyor.

‘Olumlu’ bir gelişme

Fakat anlaşmanın halkoylamasında da kabul edilip nispeten sorunsuz bir şekilde işleyeceğini varsayacak olursak, ortaya çıkan durum Türkiye için ne anlama geliyor?  Bundan yukarıda kısaca söz ettik.
Daha geniş açıdan bakıldığında, bizde bir “olumsuzluk” olarak sunulmasına rağmen, Ankara’nın PKK gibi konularda Bağdat ve Erbil ile çok daha yakın çalışmak zorunda kalacak olmasını biz olumlu bir gelişme olarak görüyoruz.
Zira egemenlik hakları güçlenen bir Irak’ın, Türkiye’nin önemli bir komşusu olarak -ve birçok bölgesel ve iç nedenden dolayı- Ankara ile iyi geçinmek zorunda kalacağı aşikâr. İki ülke arasında son dönemde artan diplomatik trafik de zaten bunun bir “ön yansıması” olarak görülebilir.
Türkiye’nin, bölgenin inceliklerini ve zorluklarını tanıyan muhataplarla çalışması, dışarıdan gelen ve bölgeyi tanımayan, bu yüzden de ortalığı karıştırma potansiyeline sahip olan muhataplarla çalışmasından, kuşkusuz, çok daha yararlı olacaktır.

Bu haber 355 defa okundu.