Euro değil NATO para birimi olsun

29 Kasım 2008 09:32 tsi
Nobel ödüllü ekonomist Prof. Robert A. Mundell, uluslararası para sisteminde yeni bir çıpaya ihtiyaç olduğunu belirterek, 26’sı asil olmak üzere 50 üye ülkeyi şemsiyesi altına alan NATO’nun ortak bir ’para birimi’ oluşturmasını öne

1999 yılında Nobel Ekonomi Ödülü’nü alan ve 20 yıldır Columbia Üniversitesi Ekonomi Profesörü olarak görev yapan Mundell, bugün yaşanan küresel krizin uluslararası para sisteminde bir yenilik gerektirdiğine işaret ederek, "Para sisteminde yeni bir çıpa lazım. ABD doları ve Çin Yuanı’ndan oluşan bir sepet oluşturulabilir. NATO para birimi ise daha iyi bir alternatif olabilir" dedi. NATO para biriminin Türkiye için de bir avantaj olacağını savunan Mundell, "Türkiye’nin önümüzdeki 5 yılda Avrupa Birliği üyesi olması beklenmiyor. Bu nedenle de Euro Bölgesi’ne dahil olamaz. Euro ülkesi olmadan Euro’ya geçmenin maliyeti ise Türkiye için yüksek olur" diye konuştu.

Kriz ve para ilişkisi

Sermaye hareketlerinin serbest olduğu ekonomilerde, sabit ya da değişken kur sistemi altında, para ve maliye politikalarının istihdam ve fiyat istikrarı üzerindeki etkinliği üzerine sayısız makalesi bulunan Kanadalı ekonomist Mundell, Bahçeşehir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi tarafından düzenlenen "Global Finansal Kriz ve Türkiye’ye Etkileri" konulu konferansta yaptığı konuşmada, dünyayı etkisi altına alan ekonomik krizlerin para birimleri ve kur sistemiyle doğrudan bir ilişkisi olduğunu söyledi.

Serbest kurla başladı

Dünya para sisteminin son 60 yıldaki gelişimi hakkında bilgi veren Mundell, şöyle konuştu: "1930 Buhranı’ndan sonra dünya, 1944 yılından sonra sabit kur sistemine geçti. Bretton Woods sistemiyle ABD dolarının değeri altına, diğer ülkelerin paralarının değeri de dolara sabitlendi. 1960’lı yıllarda, ABD, doların değerini altına karşı sabit tutmakta zorlanmaya başladı ve 1971’de altın standardından vazgeçti. 1970’lerde gelişmiş ülkelerin tamamı değişken kur sistemine geçmiş oldu. ABD’deki bankacılık sektörü de serbest kur sistemine geçişle birlikte krizler yaşamaya başladı."

Doların iniş çıkışları

Mendell, ABD doları ile Avrupa para birimleri arasındaki yaşanan büyük değişimlerin dünyadaki finansal krizlerle paralellik gösterdiğine dikkat çekerek, şu bilgileri verdi: "1970’lerde dolar Avrupa para birimlerini karşı zayıftı. 1980’lerde güçlü, 1988-1994 arasında zayıf, 1995-2001 arasında güçlü, 2001-2005 arasında zayıf. 2006’da güçlü. 2007 ile 2008’in ilk yarısında zayıf bir pozisyondaydı. Küresel krizin patlak vermesiyle birlikte dolar Euro karşısında yeniden güçlendi."

Euro fikrinin öncülerinden

Hangi özellikte olan ülkelerin birbirine göre sabit kur uygulayarak daha etkin makro politikalar uygulayabileceğini gösteren ve bir anlamda ’Euro’ fikrinin öncülerinden olan Mundell, özellikle 21’inci yüzyıl ekonomistlerinin döviz kuru fiyatlarını bütün diğer varlıkların fiyatları gibi algıladıklarını belirterek, "Para birimlerini fiyatları diğer fiyatlardan farklıdır. Para piyasasında Merkez Bankaları’nın monopolü söz konusudur. Bu nedenle de paranın fiyatı serbest bir piyasada oluşmaz" diye konuştu.

Lehman’ın batışı hataydı, AIG’yi iflasa sürükledi

LEHMAN Brothers’ın batışına izin vermenin en büyük hata olduğunu belirten Robert Mundell, "Sanırım piyasa mekanizmasına müdahale etmek istemediler. Lehman olayı 2002’deki Enron batığından 6 kat daha büyük" dedi. Lehman’ın batışından sonra türev ürünler ve grift borç yapısı nedeniyle sistemde 5-10 kat zarar oluştuğunu söyleyen Mundell, "Lehman’ın batması, dünyanın en büyük sigorta şirketi olan AIG’yi (American International Group) iflas noktasına getirdi" dedi.

Hürriyet

Bu haber 392 defa okundu.