Türkiye'nin Irak için 'ezber bozucu' planı

27 Kasım 2008 11:02 tsi
Irak parlamentosunda oylanmayı bekleyen güvenlik anlaşması bir tarafta, ABD'nin Irak'tan çekileceği tarih için komşu ülkelerde şimdiden planlar yapılmaya başlandı. Türkiye'nin planı ne olacak? Mete Çubukçu'nun kaleminden...

Türkiye'in Irak'taki B planında Kürtler var

Mete Çubukçu / Referans

Geçen haftanın en çok sorulan sorularını başında "ABD'nin Irak'tan çekilmesinin ardından Türkiye'nin bir B planı olup olmadığı" geliyordu. Yaptığımız görüşmeler, 2007 Eylül ayından bu yana yapılan girişim ve hamlelerin bu sorunun yanıtının "evet" olduğunu gösteriyor. Yetkililer B planı konusunda çok fazla detaya girmekten kaçınsalar da "şaşırtıcı, ezber bozucu adımlar" olduğunu gizlemiyorlar.
Geçen hafta İçişleri Bakanı Beşir Atalay'ın acil Bağdat ziyareti önemliydi. 2007'den bu yana işleyen süreçte en somut konuların konuşulduğu bir toplantı gerçekleşti. 2007'den bu yana Dışişleri Bakanlığı özellikle Özel Temsilci Murat Özçelik ve başbakanlık Başdanışmanı Ahmet Davudoğlu aracılığı ile hem Bağdat hem de Erbil nezdinde bayağı bir yol alındı. Ayrıca Irak Bölgesel Kürt Yönetimi (IBKY) lideri Barzani ve Cumhurbaşkanı Talabani ile de bir araya gelen Özçelik bir anlamda Abdullah Gül ziyaretinin alt yapısını oluşturdu.

Geçen hafta sonu Erbil'de açılan Işık Üniversitesi Ankara-Erbil ilişkilerinde farklı bir adıma da işaret ediyor. Fettulah Gülen cemaatine yakınlığı ile bilinen üniversitenin açışına 5 AKP milletvekili ile Türkiye'nin Musul Konsolosunun katılması da dikkat çekiciydi. Çünkü Kürt bölgesine dışişleri yetkililerinin özellikle açılışlar için gitmesi çok rastlanan bir durum değil. Bu durum "Türkiye Bölgesel yönetime iyi niyetli yaklaşımını gösteriyor" şeklinde değerlendiriliyor. Üniversite'nin açılışında ise Başbakan Neçirvan Barzani sıcak mesajlar yolladı: " Ekonomik gelişim ile yeni yatırımların artması, diyalogu yerleştirmek ve birbirimize güvenmek, birbirimize saygıyla, iyimser ve barışçıl bir şekilde bakmak, içişlerimize karışmamaktır" dedi.

Aynı günlerde Washington Post gazetesi Iraklı Kürtlerin Bulgaristan'dan üç uçak dolusu silah satın aldığını iddia etti. Kürt Yönetimi ve Bulgar yetkililer bu haberi yalanlasa da ABD'nin çekilmesiyle birlikte Iraklı Kürtlerin "kendilerini güvencede hissetmeyeceği" yorumu yapılıyor. Sözlerin sahibi Kürt bölgesinden bir gazeteci. "Bu güvensizliği Türkiye'ye karşı olarak değerlendirmeyin. Daha çok Araplarla ilgili bur durum" diyor. Ve herkes kendisini işgal sonrası sürece hazırlıyor.

KDP Dış İlişkiler Sorumlusu Safeen Dizaye görüşmemizde şunları aktarıyor. "ABD'nin birden çekilmesi kaos ve istikrarsızlığa yol açabilir. Ordu eskisine göre daha iyi durumda ama disiplini yok, donamını eksik ve yönetimden yoksun. Polisin yeniden yapılanması lazım."

Dizaye'i ye yeni dönemde Türkiye ile ilişkileri sorduğumuzda " bir süredir daha iyi ilişki içindeyiz. Bölgesel yönetim ile Ankara arasında daha yumuşak bir hava esiyor" yanıtını alıyoruz. Ankara'nın PKK ile mücadelede Washington, Bağdat ile birlikte üçlü mekanizmaya Kürt Bölgesi temsilcisinin de dahil etmesi "üçlü mekanizma üç buçuklu oldu" esprilerine neden oluyor. Önümüzdeki dönemde bu mekanizmanın dörtlü olması kimseyi şaşırtmamalı. Ancak bu konuda Iraklı Kürtlerin yaklaşımı ve taahhütlerini yerine getirmesi çok önemli.                                                         

Türkiye Irak'ta bir iç savaş ya da kaos karşısında Sünni ve Şiiler kadar, belki hiç olmadığı kadar Kürtlere yakın durabilir. Iraklı Kürtlerde de benzer bir niyet seziliyor. Eğer Türkiye sadece Iraklı Kürtlerle ilişkiyi PKK bazında, sadece güvenlik endişesiyle yaklaşmazsa Iraklı Kürtlerin Türkiye ile müttefik olmamaları için bir neden yok. Son dönemde Kürt medyasında PKK lehine, Türkiye aleyhine haber yapılmaması vb yaklaşımlar söz konusu. Iraklı Kürtlerin Irak'taki herhangi bir kaos durumunda Türkiye'ye ihtiyaç duyacağı hissediliyor. Bunun da karşılıklı iyi niyet üzerinden yapılması Erbil'i birçok noktada Ankara'ya yakınlaştıracak. Türkiye'nin B planında Kürtlere önemli yer ayrılıyor. Ancak, acele etmemek lazım.

Bu haber 649 defa okundu.