PKK terörünün maliyeti 159 milyar $

25 Kasım 2008 16:44 tsi
25 yıldır devam eden PKK terörüne yönelik ilk kez geniş kapsamlı bir araştırma yapıldı. İşte çarpıcı sonuçlar...

TBMM Başkanı Köksal Toptan ve Başbakan Yardımcısı Cemil Çiçek’in PKK terörünün Türkiye’ye maliyetinin 250 - 300 milyar dolar olduğu yönünde geçtiğimiz yılki açıklamalarının ardından ilk kapsamlı maliyet araştırması yapıldı. Buna göre PKK terörünün 1984 yılından 2005 yılına kadar geçen dönemde doğrudan ve dolaylı toplam ekonomik maliyeti 2005 yılı fiyatlarıyla 159 milyar dolar olarak belirlendi.
Yaklaşık 25 yıldır devam eden PKK terörüne yönelik 1999 yılından sonraki ilk geniş kapsamlı araştırmayı Başkent Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Servet Mutlu hazırladı. ‘Ayrılıkçı PKK Terörünün Ekonomik Maliyeti’ isimli araştırmada terör ve terörle mücadelenin doğrudan maliyeti 63 milyar 670 milyon dolar olarak belirlendi. Mutlu’nun terörün dolaylı maliyetini ortaya koyan ikinci bir araştırması daha bulunuyor. Ancak bu araştırma henüz akademik bir bilimsel makale dergisinde yayımlanmadığı için detayları açıklanmıyor. Bu araştırmaya göre de dolaylı maliyet doğrudan maliyetin 1.5 katı seviyesinde yer alıyor. Bu doğrultuda Mutlu, terörün dolaylı maliyetini yaklaşık 95 milyar 505  milyon dolar olarak hesapladı. PKK terörünün Türkiye’ye toplam ekonomik maliyeti de 159 milyar 175 milyon dolar oldu.

ÜÇ YILDA 12 MİLYAR DAHA

Mutlu’nun doğrudan maliyet araştırmasının 2005 sonuna kadar olan dönemi kapsaması kullanılan verilerin tamamının söz konusu tarihe kadar sağlıklı biçimde bulunmasından kaynaklanıyor. 2005 sonundan bugüne kadar olan dönemle ilgili araştırmaya söz konusu verilerin tamamı henüz üretilmiş değil. Buna karşılık Mutlu, araştırmasında Nisan 2008’e kadar olan dönem için de tahminde bulundu. Mutlu’ya göre maliyet Nisan 2008 sonunda 2005 yılı fiyatlarıyla 75 milyar dolara yükseldi.
Doğrudan maliyet araştırması, güvenlik harcamaları, göç nedeniyle kırsal üretim kaybı, göç edenlerin iskan maliyeti ve çatışmalar nedeniyle tahrip edilen varlıkların maliyetinin yanı sıra güvenlik harcamaları ile kırsal üretim kaybından kaynaklanan dolaylı maliyetleri kapsıyor. Gizlilik nedeniyle MİT ve örtülü ödenek harcamaları hesaplamada yer almıyor. Dolaylı maliyet araştırmasında ise kaybedilen insan varlığından kaynaklanan ekonomik kayıp ve kayıp yaşanmasaydı ekonomiye yapacağı katkı gibi analizler yer alıyor.

BÜTÇE AÇIĞINA KATKISI %24.55

Ayrılıkçı PKK Terörünün Ekonomik Maliyeti araştırmasında artan güvenlik harcamalarının konsolide bütçe açığına katkısı da 1990’dan 2005’e kadar olan dönem için yer aldı. 1999 yılında yüzde 14.17 olan katkı terörün o dönemde etkisinin azalmasıyla 2004 yılında yüzde 7.79’a kadar geriledi. Ancak terörün tekrar tırmanmasıyla katkı 2005 yılında yüzde 24.55’e yükseldi. Yine buna bağlı olarak araştırmada güvenlik harcamalarında terör kaynaklı artış tahmini de yapıldı. Güvenlik harcamaları bu sebeple 39 milyar dolar yükseldi. 

Servet Mutlu kimdir?

Prof. Dr. Servet Mutlu 1968 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nden (ODTÜ) mezun olduktan sonra ABD’de Berkeley Üniversitesi’nde iktisat ve ardından tekrar ODTÜ’de bölge planlama üzerine master yaptı. Bölgesel iktisat ve planlama üzerine yine Berkeley’de doktorasını yapan Mutlu’nun konum ve mekansal örgütlenme, tarımsal gelişme, demografi ve nüfus gibi alanlarda da araştırmaları bulunuyor.  

HaberTürk

Bu haber 494 defa okundu.