Dünya korsanları nasıl önleyeceğini tartışıyor

20 Kasım 2008 12:32 tsi
Doğu Afrika sahillerindeki korsanların kontrol dışına çıkma ihtimali giderek artıyor, dünya ise ne tedbir alacağını düşünüyor.

Aden Körfezi ve Afrika'nın doğu sahillerinde yaşanan korsanlıkların kontrol dışına çıkma ihtimali artarken, Asyalı armatörler ve siyasetçiler de sorunun üstesinden gelinmesi için uluslararası câmianın daha fazla çaba göstermesi gerektiği uyarısını yapıyor.

Uyarılar, Hong Kong Gemi Sahipleri Derneği'nin çarşamba günü yaptığı dünya donanmalarının önleyici harekât düzenlemesi ve savaş yorgunu Somali'ye insani yardım çağrısıyla daha da pekişti. Dernek başkanı Arthur Bowring, korsanlığın bir an önce çözümlenmesi gereken bir sorun olduğunu söyledi. Bowring'in görüşü, Asyalı armatörlerin Cuma günü Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'da yapacağı toplantıda büyük ihtimalle destek görecek. Malezya'da yapılacak forum, Asya'daki 13 denizcilik birliğini temsil ediyor; bunların arasında Japonya, Güney Kore, Güneydoğu Asya gibi dünya ticaret filosunun yüzde 40'nı elinde bulunduran ülkeler de bulunuyor.

Asyalı gemi sahipleri, Kasım ayından bu yana korsanlar tarafından gerçekleştirilen çok sayıda gemi kaçırma ve gemilere el koyma teşebbüsünün ardından korsanlık sorununa uluslararası çözüm bulunması için kampanya başlatmışlardı. Son bir hafta içerisinde 10 gemiye saldırı düzenlendi. Haftasonu Sirius Star adlı dev tankere el koyulması, bu saldırıların en cüretkâr olanıydı. İki milyon varil petrol yüklü S.Arabistan tankeri, korsanlar için en büyük ödül oldu. Nitekim korsanlar şimdiye değin bu tankerin ancak onda biri büyüklükteki gemileri kaçırmakla yetiniyorlardı.

Korsanlar, Sirius Star'ın kaçırılmasından sonra İran'a un taşıyan, Hong Kong'a ait Delight adlı 43.000 DW tonluk dökme yük gemisini ele geçirdiler. Çarşamba günü ise 16 kişilik mürettebatı olan Tayland balıkçı gemisine saldırdılar; Uluslararası Denizcilik Bürosu bünyesinde faaliyet gösteren Kuala Lumpur'da yerleşik Korsanlık Rapor Merkezi'nin bildirdiğine göre balıkçı gemisine el konulup konulmadığı henüz belli değil.

Kaçırılan son gemiler de önceden kaçırılan diğer 15 gemiyle birlikte Somali açıklarına demirlemiş durumda. Yaklaşık 250'den fazla denizci de rehin.

Gemilerin arasında içinde Sudan'a teslim edilmek üzere tam teçhizatlı 33 adet Rus yapımı tank bulunan Ukrayna gemisi de bulunuyor.

Korsanlar, petrol ve kimyasal yük taşıyan Chemstar Venus adlı Japon gemisini de hafta sonu kaçırdılar ki, tam da Güney Kore'ye ait Stolt Valor adlı kimyasal tankerin 1.1 milyon dolarlık fidye karşılığında serbest bırakıldığı bir zamanda gerçekleşti. Aden Körfezi'nde kaçırılan gemiler, genelde 2 milyon dolarlık fidye karşılığında serbest bırakılıyor.

Uluslararası Denizcilik Bürosu'nun istatistiklerine göre gemi kaçırma olaylarında geçen yıla oranla iki kat daha fazla artış gerçekleşti. BBC'ye göre Somali sahillerindeki korsanlık olaylarında, bu yıl, şu ana kadar 30 milyon dolarlık fidye ödendi. Yemenli bir yetkili ise korsanların balıkçılardan bozma değil, lağvolan Somali Deniz Kuvvetleri'nin eski mensuhları olduğu iddiasında.

Korsan saldırılarındaki artış Asyalı ulusları, silahlı tedbirler almaya itiyor. Hindistan, 18 Ekim'de, bir donanma gemisini, korsanlara karşı mücadele için Umman ve Aden Körfezi arasındaki bölgede devriyeye çıkardı. Hindistan medyasında yer alan haberlere göre Hint donanmasına ait savaş gemisi, Aden Körfezinde bir Hint ticaret gemisini hedefleyen kaçırma teşebbüsünü engelledi. Hint donanması, salı gecesi donanmaya ait Tabar adlı fırkateynin kendisine ateş açılması üzerine korsanlara ait ana gemiyi batırdığını iddia etti.

Japonya Başbakanı Taro Aso, Japon Deniz Kuvvetleri'ne ait gemilerin, korsanları caydırmak amacıyla Aden Körfezi ve civarlarında görev yapmalarına imkan tanıyacak kanuni değişikliklere gidileceği sinyallerini verdi. II. Dünya Savaşı sonrasında hazırlanan Japonya anayasası, Japonya'nın savunma haricinde önleyici askeri faaliyetlere girmesini yasaklıyor.

Güney Kore de, Aden Körfezinde korsanlıkla mücadele için muhrip ve özel kuvvetler gönderme hazırlığı yapıyor. G.Kore'nin göndereceği KDX-II muhriplerde helikopterler ve güdümlü füzeler de bulunuyor.

Endonezya, Malezya, Singapur ve Tayland donanmalarının Malakka boğazında işbirliği yapmaları sonucunda korsanlık olaylarında düşüş yaşanmıştı. Benzer şey, ilgili Afrika ülkelerine askeri ve teknik yardım sağlanması suretiyle Afrika'nın doğu sahillerinde de mümkündü ancak bunun yerine dünya donanmaları bölgeye akıyor; Avrupa Birliği devletleri de 10 Kasım'da, korsanlarla mücadele için bölgeye donanma filosu gönderme kararı aldı. Böylece AB'nin ilk askeri deniz seferi başlayacak. NATO ve ABD 5'nci filosu da bölgede bulunuyor. Hong Kong Gemi Sahipleri Derneği Başkanı Bowring, Sirius Star'ın kaçırılmasının, korsanların faaliyet sahalarını petrol güzergâhlarına, Umman Körfezi'nden Avrupa ve ABD'ye kadar genişlettiklerine işaret ettiğini belirterek "gemiciler silah eğitimi almadıkları gibi ticaret gemileri de bir savaş gemisi değil. Ne var ki saldırı riski son derece yüksek bölgelerde seyrediyorlar" diyor.

Aden Körfezi'ni kullanmamanın mâliyeti ise yolu yaklaşık 15-20 gün uzatarak Ümit Burnu'nu dolaşmak; bu tedbir, tüketicinin cebinden çıkacak şekilde taşıma mâliyetlerini artırıyor. Ayrıca yüksek sigorta mâliyetleri Avrupa'ya ihracat yapan Çinli ve diğer Asyalı şirketlerin kar oranlarını etkileyecek.

dunyabulteni

Bu haber 619 defa okundu.