Dışlandık mı, bize mi öyle geldi?

13 Kasım 2008 16:40 tsi
Ermenistan'a önce Türkiye gitti. Sonra Rusya gitti. Azerbaycan Rusya'ya gitti. Sonra Türkiye'ye geldi. Bu seyehat rotalarına, adı geçen ülkelerin periferilerini de dahil ederseniz, ortaya dünyanın güç merkezi çıkar. Her açıdan. Ama Ankara şimdi orada m

Esasen bu ülkeler Gürcistan krizi sırasında da benzer rotalar çizmişlerdi. Sonra çözüm kabilinden ortaya Kafkasya Birliği geldi. Bu nedenle Türkiye maça gitti ve Ermenistan'la yeni bir açılımın geleceği işaretleri verildi. Verildi ama bu arada Azerbaycan'ın kırılmaması için bir de gönül almaya gidildi.

Bakü'de Türkiye eleştirildi ama hükümet seviyesinde değil. Bu sürecin aşılması Rusya-Ermenistan, Türkiye-Azerbaycan kilidini getirdiğinden, eşyanın tabiatı olarak gündeme Karabağ sorunu geldi. Yani Azeri-Ermeni çatışması.

Bu manada kritik sorun bir üçgene sıkışmış gibi görünebilir. Ama öyle değil ve dörtgenin bir köşesinde Rusya duruyor. Rusya’nın Karabağ sorununu kendi güdümünde tutma çabası, Ermenistan ve Azerbaycan arasındaki sorunların kendi onayı olmadan çözülemeyeceğini göstermek istemesi reel-politikin gereklerinden sayılmalı.

Keza, ilişkililer ne denli parlak olursa olsun, Moskova'nın Kafkasya ülkelerinin Batı ile yakınlaşmasının önünde engel olmaya devam edeceği de hesaplanmalı. Aracı Ankara bile olsa.

Peki sorunun asal tarafları ne düşünüyor? Yani Bakü ve Erivan? Ermenistan, Karabağ Ermenilerinin kendi kaderini tayin hakkını savunacağı veya en azından aklından çıkarmayacağı belli. Azerbaycan ise Karabağ konusunda ödün vermeyeceğini zaten söyledi.

Bu yüzden, Moskova'ya giden iki ülke yöneticilerinin geniş umutlar beslediğini söylemek zordu. Ancak tüm bunlar biraz yüzeysel tartışmalar. Çünkü herşeyden önce asıl dikkat edilmesi gereken Türkiye'nin bu toplantıya çağrılmamış olması.
 
İlham Aliyev ülkesindeki seçimlerden galip çıktığında hem Erdoğan hem de Gül tarafından ilk önce tebrik edildi. O da ilk ziyaretini Rusya'ya yapmış oldu. Ama sonra Ankara'ya geldi. Türkiye-Ermenistan yakınlaşmasında Ankara'nın yaptığı gibi!

Moskova bir tarafa bırakıldığında-lafın gelişi olarak-diğer üç ülkenin aslında yeni bir açılım konusunda beklentileri olduğunu söylemek iddialı sayılmaz. Elbette ortada nasıl çözüleceği belli olmayan bir seri problem duruyor ama

Ermenistan ve Azerbaycan'ın Moskova’da bir araya gelmelerinin ardından, konunun yeni boyut kazandığını söylemek olası. Moskova'da imzalanan deklarasyona göre Ermenistan ve Azerbaycan’ın Karabağ sorununun barışçıl yollarla çözümü konusunda emek sarfedecekleri anlamında anlaştı.

Peki ama Rusya'nın Karabağ sorununu kendi öncülüğünde uzlaştırma girişimi, Türkiye açısından olumsuzluk sayılabilir mi?  Türkiye bu konuda açık bir politika sergilemedi. Ankara'nın ne hissettiği bilinmiyor ama ister uzlaşı olsun ister bozuşma bundan Ankara öyle veya böyle etkilenecek.

Bu yüzden Aliyev’in Moskova'nın ardından Ankara ziyaretini bir tür gönül alma olarak saymak mümkün. Yine tıpkı Türkiye-Ermenistan temasında olduğu gibi!  Çünkü Azerilerin içinde Türkiye’nin Ermenistan ziyaretinin ardından Bakü’ye yapılan ziyaretine misilleme olarak yorumlayan çok.

Bakalım Ankara ne adım atacak?

Bu haber 613 defa okundu.