Türkiye'ye 12 milyar dolar kazık

11 Kasım 2008 15:12 tsi
Uzan'ın açtığı 12 milyar dolarlık davada Türkiye'yi savunan avukatlar hakkında çeşitli soru işaretleri vardı. Şimdi olay çok vahim bir noktaya geldi...

Yavuz Semerci/Gazeteport

12 Milyar dolarlık ihmal

Türk ekonomisinin önündeki en büyük tehlike küresel mali kriz değil, Cem Uzan'dır!

Abarttığımı düşünenler çıkabilir. Hatta bu yazıyı şu anda bile okumaktan vazgeçenler olabilir. Tespitimde ısrarcıyım...

Biliyorsunuz, Türkiye, (Erdoğan Hükümeti) Uzan Ailesi'nin kontrolündeki halka açık Çukurova Elektrik (ÇEAŞ) ve Kepez şirketine ait lisansları iptal etmiş, bu şirketlerin kurduğu hidroelektrik barajları kamulaştırılmıştı. Ardından da İmar Bankası'na el konulmuştu. Ardından yine Uzanlar'a ait tüm şirketlere el konulmuş, en tanınmışlarından Telsim Vodafone’a, Star Televizyonu Doğan Grubu'na satılmıştı.

O günlere dönmeyeceğim.

Uzan Ailesi, olayların başlangıcında yer alan ÇEAŞ ve Kepez şirketlerindeki kendilerine ait hisse senetlerinin bir bölümünü (sanırım yine kendi kontrollerinde olan) Güney Kıbrıs'ta kurulu Libananco adlı bir şirkete sattığını (Libananco Holding co. Limited) açıklamıştı.

Libananco, biliyorsunuz, Türkiye'yi, temsil ettiği şirketlerin (Kepez ve ÇEAŞ) lisanslarına haksız yere el koymakla suçlayarak, konuyu uluslararası tahkime (hakem heyetine) götürdü. İstediği tazminat 12 milyar dolar.

Tahkim meselesinin ne kadar ciddi olduğunu anlatmak için sayfalarca doküman aktarabilirim. Ama, Enerji Bakanlığı'nın sadece bu işi takip etmesi için tuttuğu avukat Aydın Coşar'a (aynı zamanda Başbakan'ın danışmanlığını yapıyordu. Cüneyt Zapsu'nun avukatıydı. Şimdi nedir durumu bilmiyorum. Bir dönem de TMSF ile zor duruma düşen Bayraktar Ailesi'nin ya da şirketlerinin avukatıydı milyon dolarlık ödeme yaptı.

Aydın Coşar'a ait Coşar Hukuk Bürosu bu güne kadar ne yaptı, nasıl bir yol aldı, nasıl belgeler topladı; henüz bilmiyorum.

Ama dün elime geçen bir belgenin Coşar Hukuk Bürosu'nun ne iş yaptığını sorgulamaya yeteceğini düşünüyorum.

12 milyar dolarlık bir karardan bahsediyoruz. Alınan kararın temyizi yok. Üç kişilik hakem heyeti "Uzan haklı-Libananco“ derse, Türkiye devleti Libananco'ya 12 milyar doları ödemek zorunda. Ödememek gibi bir şansı olduğunu düşünenlere, işadamı Mustafa Süzer'in ne yaptığını kısaca anlatayım: Süzer, ihalede kazandığı elektrik dağıtım ihalesinin iptali üzerine tahkime gitti. Tahkim 35 milyon dolar Türk Devleti'ne ceza verdi. Devlet ödemedi. Süzer, gitti Türk Hazinesi’nin yurtdışı borçlanmasına mahkeme kararı ile el koydurdu ve içinden 35 milyon doları aldı, afiyetle kasasına koydu. (İşin ciddiyetini anlatmak için bu örnek yeterlidir sanırım.)

Elime ulaşan belge, uluslararası hakem heyetinin verdiği bir ara karar. Giriş bölümünün ilk paragrafı şöyle:

"11 Ağustos 2008 tarihinde Hakem Heyeti tarafından açıklanan kararda kısaca; 12 Şubat 2007 tarihinde yapılan ilk duruşmada tarafların usul ve esasa ilişkin dilekçelerinin hazırlanarak Hakem heyetine sunulması talimatının verildiği belirtilerek, bunlar için belirlenen süre kısıtlamalarından söz edilmiştir. Ancak davalı tarafın (Türkiye Cumhuriyeti) mahkemenin 1 Mayıs 2008 tarihli kararında belerttiği süre içinde davanın esasına ilişkin argümanları sunmadığı vurgulanmış, bu anlamda davalının temerrüde düştüğü belirtilmiştir. Hakem heyeti davalıya, davanın esası hakkındaki diğer argümanları ile cevaba cevap dilekçesini tamamlaması için 21 Eylül 2008 tarihine kadar ek süre verilmiştir. Hakem heyeti davalının esasa ilişkin tamamlanmış cevaba cevap dilekçesini alınca, tarafları dinledikten sonra usul ve esasın ayrılması (bifurcation) konusunda karar verecektir."

Elime geçen bu belgede ayrıca Şişli Savcılığı'nın ÇEAŞ ve Kepez hisse senetleri üzerinde bir işlem yapamayacağı, el koyamayacağı, Libananco'nun da elindeki hisse senetlerini yine kendisinin belirleyeceği ve Hakem Heyeti'nin (üç kişiden oluşuyor. Birini Türkiye birini Libananco seçiyor. Başkan da bağımsız oluyor. Başkan’ın verdiği karar geçerli oluyor) onaylayacağı bir yediemine teslim edeceği karara bağlanmış.

Avukatlık bürosu, 21 Eylül günü dosyayı teslim etti mi bilmiyorum… Etmiş olması muhtemel. Ancak bu kadar büyük bir davada Hakem Heyeti karşısında Türkiye Cumhuriyeti'nin temerrüde düşürülmesi büyük bir ihmaldir. Daha ağır bir ifade kullanabilirim ama dosyaya yeteri kadar hakim olamadığım için susuyorum. Ancak görünen gerçek ortada bir skandalı işaret ediyor.

Döviz kurları neden yüzde 40 tırmandı? Rakamlara göre 6-7 milyar dolarlık yabancı sermaye çıkışı bu sonucu doğurdu. 12 milyar dolarlık bir davanın kaybedilmesinin etkisinin ne olabileceğine ilişkin senaryoları düşünmek bile istemiyorum.

Bu noktada geçmiş yazılarımı hatırlatayım: Erdoğan hükümeti, ÇEAŞ ve Kepez'e ait barajlara el koyarken sadece Enerji Bakanlığı'nı kullandı. Mahkemeye gitmedi. Bakanlık bu şirketlere 1950'li yıllarda tanınan imtiyazı, sözleşmeye uygun davranılmadığı gerekçesiyle iptal etti. ÇEAŞ ve Kepez'i Uzan'a bıraktı. Bu şirketin İmar Bankası'na olan borçlarından (400 milyon doları bile geçmiyordu) “üzerimize kalır” diye korktu. Uzan Ailesi de elindeki hisseleri götürüp Libananco'ya devretti. Bu devrin nasıl yapıldığı, SPK'ya neden bildirilmediği gibi tartışmalar hiç bir işe yaramaz artık. Çünkü, hakem heyeti davayı görüşmeye başladı ve Türkiye büyük bir hata yaptı.

Bu hatayı nasıl telafi edecekler, yakında anlarız. Edebilecekler mi onu da anlarız. Ama bildiğim gerçek şu: Türk ekonomisi için yakın tehlike küresel kriz kadar, Uzan Ailesi'nin kontrolünde yürüyen bu davadır...

 

Bu haber 705 defa okundu.