Alo! Sizi dinledik ve...

9 Kasım 2008 22:39 tsi
Telekulak tartışmaları "telefonum mu dinleniyor?" merak ve endişelerini tetikledi. Telefonunda en ufak bir "cızırtı" duyan, bunu "dinleniyor" olduğuna yormaya başladı. Oysa yasalarda bilmemiz gereken öyle ayrıntılar var ki...

Ceza Muhakemeleri Kanunu"na göre savcılar soruşturmanın bitmesinin ardından 15 gün içinde dinlenen kişiye "Telefonlarınız dinlenmiştir, suç unsuru bulunamamıştır" diye bildirmek zorunda.
Telefon dinlenmesinin hukuksal boyutunda, vatandaşları koruyan ancak kamuoyunda bilinmeyen bir ayrıntı Meclis komisyonundaki tartışmayla ortaya çıktı. Telekulak Araştırma Komisyonu Başkanı Hakkı Köylü, soruşturma sonuçlandıktan sonra savcıların 15 gün içinde, "Telefonların dinlenmiştir, suç unsuru bulunamamıştır" diye bildirmek zorunda olduğunu anlattı. Bu durumun yasayı çıkaran bazı milletvekillerince de bilinmediği anlaşıldı.

Vatandaşları koruyan bu ayrıntı Meclis komisyonundaki şu ilginç tartışmayla ortaya çıktı:

Hasan Özdemir (MHP-Gaziantep): Dinlendi, bir şey çıkmadı. Niye bildirmiyorsunuz dinlenen adamlara?

Başkan Hakkı Köylü (AKP-Telekulak Araştırma Komisyonu Başkanı): Cumhuriyet savcılığı bildiriyor.

Özdemir: Bildirdiğini görmedim efendim.

Başkan: CMK"na göre cumhuriyet savcısı dinlemeler sonunda suç delili bulunmadıysa, bunu 15 gün içinde ilgili kişiye "Senin telefonların dinlenmiştir, suç unsuru bulunamamıştır" diye bildirir.

Özdemir: Şu anda bunu cumhuriyet savcıları yapmıyor. Ben size ihbar ediyorum.

Başkan: Yapmıyorsa, görevini yapmıyordur o zaman.

137. maddede var

Köylü"nün dikkat çektiği düzenleme, Ceza Muhakemesi Kanunu"nun "Kararların yerine getirilmesi, iletişim içeriklerinin yok edilmesi" başlıklı 137. maddesinde yer alıyor. Bu maddeye göre "kovuşturmaya yer olmadığı" kararı verilmesi halinde, savcılıklar en geç 10 gün içinde telekulak kayıtlarını imha etmek ve soruşturmanın evresinin bitiminden itibaren 15 günde içinde dinlenen kişiye neden dinlendiğini, süresi ve sonucu hakkında yazılı bilgi vermek zorunda.

137/3. fıkrada şüpheli hakkında "kovuşturmaya yer olmadığı kararı" verilmesi ya da hakim onayı alınamaması halinde dinlemeye savcılar tarafından derhal son verileceği düzenleniyor. Bu durumda yapılan tespit veya dinlemeye ilişkin kayıtların savcının denetimi atında en geç 10 gün içinde yok edilerek, durumun bir tutanakla tespit edilmesi şartı bulunuyor.

137/4. fıkrada, "Tespit ve dinlemeye ilişkin kayıtların yok edilmesi halinde soruşturma evresinin bitiminden itibaren, en geç 15 gün içinde, Cumhuriyet Başsavcılığı, tedbirin nedeni, kapsamı, süresi ve sonucu hakkında ilgilisine yazılı olarak bilgi verir" deniyor.

Tazminat yolu açık

Türkiye"de ilk kez dinlendiği gerekçesiyle İçişleri Bakanlığı aleyhine dava açıp 2000 yılında 7 bin 500 YTL kazanan Yargıtay 8. Ceza Dairesi Onursal Başkanı Naci Ünver, CMK 137"ye göre kayıtların savcı denetiminde imhası şartı olduğunu, haksız dinlenen ve zarar gören kişilerin tazminat davası açma hakkı bulunduğunu belirtti. Ünver, şunları söyledi: "CMK"nın 137. maddesine göre kayıtların savcı denetiminde imha edilmesi şartı vardır. Bu nedenle zarar görenlerin özel hukuk kuralları uyarınca hak aramaları ve tazminat davası açmaları söz konusu olabilir."

Gizlice dinlemeye 2 yıl hapis

Anayasa'ya göre haberleşmenin gizliliği esas. Bu özgürlük ancak "milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık, genel ahlakın korunması" gibi sebeplerin biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hakim kararı olmadıkça, yine kanunla yetkili kılınmış mercinin yazılı emri bulunmadıkça engellenemiyor ve gizliliğine dokunulamıyor. TCK"nın 132. maddesine göre, "Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal eden kimse altı aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılıyor".

hurriyet

Bu haber 616 defa okundu.